A bitamina gehiegi kontsumitzea arriskutsua da. Pertsona batzuek gehiegi erabiltzen dute uda aurreko hilabeteetan eta udan, beltzaran-kolore seguruagoa lortzeko. Baina badira horren ondorio kaltegarriak frogatzen dituzten froga zientifikoak, neurriz kanpo hartzen denean. Bitamina-konplexuen edo bitamina bakartuen ekarpen estrak eragina izan dezake, epe luzera, horiek metabolizatzen dituzten organoetan.
A bitamina gehiegi kontsumitzeak behar biologikoak gaindi ditzake. Horiek kalkulatzeko, 800 Erretinol Baliokide (RE) erabiltzen dira emakume helduentzat (2.667 bat Nazioarteko Retinol Unitate), eta 1.000 Erretinol Baliokide, gizon heldu osasuntsuentzat (3.300 Nazioarteko Retinol Unitate). A bitamina funtsezkoa da organismoak ongi funtziona dezan, baina gantzetan disolbagarria denez eta gibelean biltegiratzen denez, ez dira ohikoak konplexu horren urritasunak.
Gehiegi kontsumitzea toxikoa da epe luzera. Efektu kaltegarriak eragin ditzake metabolizatzen duten organoetan (begiak, hezurrak eta gibela). Osagai horren ugaritasunak zerikusia du, besteak beste, ikusmen lausoarekin, pisu-galerarekin, jateko gogorik ezarekin eta osteoporosiarekin. A bitaminaren edo beta-karotenoaren osagarriak kezkagarriak dira osasuneko profesionalentzat, nahiz eta errezeta medikorik gabe eros daitezkeen farmazietan eta herbodietetika-dendetan.
Beste bitamina batzuek ere, hala nola D, K, E edo C bitaminak, azido folikoak eta B12 bitaminak, asaldura organikoak eragin ditzakete gehiegi hartuz gero, gehigarri moduan, medikuaren iritzirik gabe.
Hezur-hausturaren arriskua
A bitamina-gehigarrien kontsumoa arriskutsua dela frogatu da erretzaileen osasunerako.
Pertsonei buruzko dokumentazio zientifikoak, oraindik mugatua bada ere, ohartarazi du beta-karoteno gehiegi egoteak hezur-birxurgapena “in vivo” sustatzen duela, hau da, hezur-ehuna partzialki edo osorik desagertzea, haren eraketa inhibitzean. Datu horiekin bat etorriz, orain dela gutxi egindako behaketa-azterketek iradokitzen dute gehigarri gisa bitamina artifizial asko hartzeak hezur-dentsitate mineral txikiagoa eta hausturak eta osteoporosia izateko arrisku handiagoa ekar ditzakeela.
Azterketa prospektibo batek bakarrik (gaixotasun baten eta talde bateko kide batzuek partekatutako ezaugarri baten arteko erlazioa zehazteko diseinatua) ebaluatu du A bitaminarekin ordezkatzeak hezur-aldaketan eta hezur-masan duen eragina.
Ikerketa Wisconsineko Unibertsitateko (AEB) Institute on Aging-ek egin zuen. ). Bertan, hezurren dentsitatea ebaluatu zen gizon osasuntsuetan, eskura zegoen A bitamina kopuru handienarekin osatu ondoren. 18 eta 58 urte bitarteko 80 gizonek parte hartu zuten. Emakumeak ez ziren azterketa horretan sartu, A bitamina-dosi handi batek eragin teratogenikoa izan zezakeelako (enbrioiko edo fetuko malformazioak).
Probak iraun zuen sei asteetan, gizonezkoen erdiek egunean 7.576 mikrogramo (25.000 Nazioarteko Unitate) beta-karoteno zituen konprimitu bat jaso zuten afariarekin, retinol palmitato gisa. Gainerakoei plazeboa eman zitzaien. Azterlanaren ondorioa, lagin txiki baten mugekin, izan zen ezen, epe laburrean, gizon osasuntsuetan aztertutako dosia hartzeak ez dituela aldatzen markatzaile serikoak -hezur-fosfatasa alkalinoa, osteokaltzina serikoa, 1. motako kolagenoaren N-telopeptidoa-, hezurra birmoldatzeko prozesua identifikatzea ahalbidetzen baitute.
Beraz, ez da oso litekeena osteoporosia epe laburrean hartzen laguntzea. Hala ere, epe luzera bitamina horren gehigarriek ondorio kaltegarriak izan ditzakete hezur-osasunean, eta, beraz, adituek azterketa prospektibo luzeagoak egin nahi dituzte maila segurua ezartzeko.
Begietarako gehiegi neurtuta
Beta-karotenoaren osagarriak arrakastaz erabiltzen dira begiaren endekapenezko eritasuna tratatzeko, erretinitis pigmentosoa edo pigmentarioa esaten zaiona. Horrela deitzen zaio erretina inguratzen duten begiaren herentziazko desordena multzo bati, begi-globoaren atzeko aldea estaltzen duen argiarekiko sentikorra den nerbio-geruzari, ikusmena pixkanaka galtzea eragiten duena.
Beste organo batzuentzat (hezurrentzat, adibidez) A bitamina gehiegi izateko arriskua dela eta, Brandeis University estatubatuarraren Foster Biomedical Research Laboratory erakundeak azterketa bat egin du A bitaminaren eguneroko kontsumoaren segurtasuna 7.500 RE (25.000 Nazioarteko Unitate) baino txikiagoa dela eta erretinitis pigmentosoa eta osasun ona duten 18 eta 54 urte bitarteko helduentzat. Ondorioek adierazten dute emandako dosiak baino handiagoak toxikotzat jotzen direla epe luzeko kontsumoaren ondoren, hala nola gaixo horiek endekapenezko eritasuna tratatzeko jarraitzen dutena.
Duela hamarkada bat baino gehiago argitaratu zen “New England of Journal Medicine” aldizkari medikoan gehigarri gisa A bitamina sintetiko ugari hartzearen teratogenotasuna zehaztu duen azterketa epidemiologiko bakarra. Ikerketa, Boston University School of Medicine-ko (AEB) Medikuntza Sailak zuzendua. ), 1984ko urritik 1987ko ekainera bitartean 22.748 emakume aztertu zituen. Horietatik, 339k jaiotzarik gabeko haurtxoak izan zituzten, eta 121ri burezurreko gandor neuraleko (enbrioiaren mutur zefalikoa) malformazioaren ondoriozko arazoak diagnostikatu zitzaizkien, A bitamina gaindosiak eragiten dion organismoaren zatia.
Emaitzen arabera, egunean 10.000 Nazioarteko Unitatetik gorako beta-karoteno kantitateak kontsumitzeak nabarmen handitzen du fetu-malformazioen arriskua. Zehazki, azterketa horren arabera, kalkulatzen da 57 haurretik batek gehikuntzari egotz dakiokeen malformazio bat izateko probabilitatea zuela. Haurdunaldiaren zazpigarren astea baino lehen A bitamina asko kontsumitu zuten emakumeengandik jaiotako haurren artean kontzentratu zen maizenik.
Rochesterreko Unibertsitateko (AEB) Obstetrizia eta Ginekologia Saileko adituak. ), ondorio teratogenikoak dituen A bitamina kopurua zehazteko egindako azterketa batean, ez zuten toxikotasunik hauteman ez animalietan ez dosi handiak hartu zituzten gizakietan. Hala ere, osagai hori gehigarri gisa hartzea arriskutsua izan da erretzaileen osasunerako, biriketako minbizia izateko arrisku handiagoa baitute. Hala amaitu dute Helsinkiko (Finlandia) National Public Health Institute-ko eta Cancer Prevention Studies Branch-eko, Division of Cancer Prevention and Control, National Cancer Institute, Bethesda MD (AEB) ikertzaileek. ).
Merkaturatzen den edozein produktutan mantenugai baten kontzentrazio naturala aldatzeko, 1924/2006 Erregelamendua hartu behar da kontuan, 2007ko uztailaren 1ean abian jarritako elikagaien nutrizio-adierazpenei eta propietate osasungarriei buruzkoa. Aberastutako produktuetan, esan nahi du “A bitamina kopuru handia” baldin badute, Gomendatutako Eguneko Kantitaterako (EK) ezarritako balioa (800 mikrogramokoa) halako bi izango dutela gutxienez. Kontsumitzaileak informazio horren berri izan beharko luke, bere beharren arabera jakiak aukeratzen lagun diezaion eta nutrizio-gabeziarik izan ez dezan, baina gehiegikeriarik ere ez.
