Amagandiko edoskitze-tasak oso urrun daude Espainian egoera egoki batera hurbiltzetik. Eta hori ez da gai txiki bat edo “haurtxoen eta amarien” gaia, gizarte osoari kalte egiten dion zerbait baizik, edoskitzeak ama-haurren gaixotasunak babesteko duen zeregina dela eta. Kontu handia da, gainera, Osasunaren Mundu Erakundea (OME). Artikulu honetan, edoskitutako haurren kopuru baxuari heltzen zaio, sei hilabetera arte bakarrik, amagandiko edoskitzeak osasunean duen garrantzia nabarmentzen da, eta gobernuak sustatzeak duen garrantzia zehazten da.
“Edoskitzea haurren elikadurarako aukerarik onena da, eta osasun publikorako elementu kritikotzat hartzen da, eta ez bakarrik bizimodua aukeratzeko gai bat”. Hitz hauekin, 2015eko ekainaren 22an argitaratutako ikerketa interesgarri bat hasi zen, Public Health Nutrition aldizkarian argitaratua.
Sei hilabeteren buruan bakarrik edoskitzea: %30 baino gutxiago
João Breda doktore ospetsuak (OMEren Europarako Eskualdeko Bulegoa) parte hartu du lan zientifikoan, eta, horren arabera, sei hilabeteren buruan oso gutxi dira amagandiko edoskitze-tasak. “Amagandiko edoskitzea” esaten zaio umearen dietan amaren esnea ez den beste elikagai bati, solidoak edo likidoak izan, eta horrek barne hartzen du ura. Haurrak, hala badagokio, bitaminak, mineralak edo botikak hartzen baditu, bakarrik bularra ematen jarraitzen duela jotzen da.
Espainian, bada, haurtxoen %28,5 bakarrik dira edoskituta sei hilabetera arte, Europako batez bestekoa baino apur bat gehiago (%25).
Edoskitzearen garrantzia sei hilabetera arte
artikuluanHaurtxoak: noiz arte komeni da amaren esnea bakarrik hartzea?‘bularra lau hilabetez baino gehiagoz ematea justifikatu zen, eta, horren ondorioz,% 72 murriztu daiteke haurraren lehen urtean beheko arnasbideetako infekzioengatiko ospitalizazio-arriskua. Era berean, esan zen sei hilabete arte edoskitutako haur batek lau aldiz pneumonia nozitzeko arriskua duela, amaren edoskitze esklusiboa lau hilabete arte bakarrik jasotzen duen beste batekin alderatuta.
Horiek eta beste osasun-alderdi batzuek OMEren jarrera justifikatzen dute, amagandiko edoskitze esklusiboa bizitzako lehen sei hilabeteetaraino luzatuko dela eta edoskitzaroa gutxienez bi urte arte iraungo duela ziurtatzeko. Nazioarteko komunitate zientifikoa babesten duen kontseilua da, osasun publikoaren lehentasun gisa ikusten dena.
Amagandiko edoskitzea, gutxi baloratzen den altxorra
Nahiz eta kezkagarria den edoskitzen duten haurtxoen kopuru baxua sei hilabetera arte, are kezkagarriagoa da, Public Health Nutrition testuko testuan agertzen den bezala, europar txikien %28 bakarrik bularra ematen duela, urte horretara iristen direnean.
Kezkagarria da haurren osasunerako amagandiko edoskitzearen onuretan kalte akutuak izateko arrisku txikiagoa dagoela, hala nola infekzio gastrointestinalak, erdiko otitisa, asma, arnas gaixotasunak edo bat-bateko heriotzaren sindromea. Gaixotasun kronikoetatik ere babesten du, hala nola 2 motako diabetesak, gaixotasun kardiobaskularrek eta gizentasunak, gero eta gaitz ohikoagoa eta arduratsuagoa baita Europan heriotzen %10 eta %13 artean.
Era berean, bularra ematea amarentzako onurekin lotzen da, 2 motako diabetesetik eta obulutegi eta titietako minbizietatik babesten baitu, aldizkari zientifikoan argitaratu berri den literatura sistematikoki berrikus baitaiteke. Akta Paediatrikoa. Gainazala (2015eko abendua).
Aurreko guztiari ingurumen-onurak, onura ekonomikoak eta are psikologikoak gehitu behar zaizkio, amagandiko edoskitzea haurren adimenarekin erlazionatzen duten frogak baitaude.
Espainiako ospitaleen %6 baino gutxiago “haurren lagunak” dira
Horregatik guztiagatik, ezinbestekoa da osasun-agintariek gai horretan esku hartzea. Espainiaren kasuan, ez dirudi gauza hori gauzatzerik, gure herrialdeko ospitaleetako %5,7 bakarrik baitira “baby-friendly” (haurren lagunak), Breda doktorearen eta haren laguntzaileen artikuluan irakur daitekeen bezala. Izen hori, hain zuzen, Jaiotzako eta Edoskitzarorako Laguntza Humanizatzeko Ekimenak ematen duen akreditazioa da, eta, 2009 arte, “Haurren Lagun Ospitalearen Ekimena” izena jarri zitzaion.Osasun-zentroak amaren esnearen ordezkoak doan edo kostu baxuan onartzen ez dituenean eta biberoiak edo txoperak ere ez dituenean egiaztatzen da egiaztagiri hori, eta hamar neurri zehatz jarri ditu abian, OMEren web orrian dauden edoskitze arrakastatsua bultzatzeko.
Egia da IHAren eskakizunak zorrotzak direla eta ebaluazio-prozesua luzea eta garestia dela; beraz, baliteke ospitaleak izatea, nahiz eta eskakizunak bete ez, hori egiteko gertu egotea. Eta egia da, halaber, IHAni esker, osasun-zentro askok, akreditaziorik ez badute ere, asko hobetu dutela haurtxoentzako arreta. Baina, zalantzarik gabe, Espainiako ospitaleen %10ek baino gutxiagok badute IHIren akreditazioa, amagandiko edoskitzeari dagokionez, asistentziaren kalitate eskasa arau gehiago da, gaian adituak direnen arabera, Luis Ruiz pediatrak bezala.
