Joan den hilean animalia-hondakinen tratamenduari buruzko Europako Erkidegoko araudi berria indarrean sartu zen, eta haren fabrikazioa erabat araututa dago. Hala ere, Europako Batzordeko iturriek jakinarazi zutenez, debekatuta dago haragi- eta hezur-irinekin pentsuak egitea, “ez da altxatuko hemendik aurrera”. Seguruenik, 2004ko amaiera arte atzeratuko da gaia. Iturri berberek adierazi zuten “gutxienez urtebete” itxaron behar izan zela “giza kontsumorako ez diren animalia-azpiproduktuei aplikatu beharreko osasun-arauak” ezartzen dituen araudia zenbateraino bete den ebaluatzeko.
Arrazoia ez da, beraz, ekoizpenerako berme arauemailerik eza, baizik eta estatu kideek ezabatu behar zituzten irin- eta hondakin-mendien azken helmugari buruzko ziurgabetasuna. Orain, animalia gehiagotara zabaltzen dira (ardi-, txerri-, behi- eta zaldi-azienda, eta hegazti- eta untxi-mendiak), eta, horrekin batera, iruzurren arriskua areagotzen da.
EBk debekatu egin zituen 1996an animalia-irinak hausnarkariak elikatzeko, behien entzefalopatia espongiformea (BEE) kutsa ez dadin. 2001eko urtarrilean, Hamabostek debekatu egin zieten baserriko animalia guztiei sei hilabeteko aldi esperimental baterako. Harrezkero, sei hilean behin berritu dute.
Espainian bezala, ehorzketa eta isurketak Alemanian, Grezian, Finlandian, Irlandan, Portugalen, Suedian eta Erresuma Batuan egin ohi dira, eta horien kostua 30 eta 80 euro bitartekoa da tona bakoitzeko, Europako Batzordeak 2001eko azaroan egindako lan-dokumentu baten arabera. Gure herrialdeak 417.000 tona animalia-irin ekoitzi zituen 2000. urtean, EBko guztizkoaren %14. Europako nekazaritzako elikagaien industriaren datuen arabera, Espainiak, orduan, 40.000 tona animalia-irin errausteko ahalmena zuen urtean; beraz, 377.000 tonako defizita zegoen, Italiaren antzeko maila, eta Frantziak bakarrik gainditzen zuen EBn. Miguel Arias Cañete Nekazaritza Ministerioak 2001ean jakinarazi zion Erkidegoko Gobernuari ahalmen hori handitzeko asmoa zuela.
Hiru kategoria
Erkidegoko erregelamendu horrek arau argiak definitzen ditu substantzia horiek tratatzeko, eta hiru kategoriatan sailkatzen ditu, gizakien eta animalien osasunerako eta ingurumenerako duten arriskuaren arabera. 1. kategorian daude arriskutsuenak, entzefalopatiak eragiten dituzten agenteek kutsa ditzaketenak, hala nola “behi eroen” gaitza, baina baita dioxinak izan ditzaketenak ere. Erraustu edo zabortegietan utz daitezke, baldin eta aldez aurretik tratamendu termiko zorrotza egin bazaie (20 minutuz 133 gradutara eta hiru bar-eko presioarekin).
2. kategorian, beste animalia-gaixotasun batzuk kutsatzeko arriskua duten azpiproduktuak sartzen dira (ustiategian hil direnak edo gaixotasunak errotik ateratzeagatik hil direnak edo sendagaien hondakinak izateko arriskua dutenak). Horiek birziklatu egin daitezke animalien elikaduraz bestelako erabileretarako, tratatu ondoren, hala nola biogasa, konposta, produktu kimikoak eta abar.
Azkenik, hirugarren kategorian, giza kontsumorako hildako animalia osasuntsuen azpiproduktuak egongo lirateke, prozesatze-plantetan tratamendu egokia eman ondoren animaliak elikatzeko erabil daitezkeenak.
Postreak eta gozokiak
Oilasko bat erosten dugunean, %68 soilik kontsumitzen dugu zuzenean. Txerritik %62 bakarrik jaten dugu, behitik %54 eta arkumetik %52. Zer gertatzen da gainerakoekin, urtean hamar milioi tona haragi eta deribatu Europako Batasunean (1.719.000 tona Espainian 2000. urtean)? Hezurrak, tendoiak eta azala “gomazko” postre eta gozokien konposizioan sartzen diren gelatinak ekoizteko erabiltzen dira, baina baita sendagaien kapsuletan ere. Batzuetan, hezurren eta hondakinen nahasketa bat gantz bihurtzen da, eta horiek pertsona eta animalientzako elikagaietan, produktu kosmetikoetan eta produktu farmazeutikoetan erabiltzen dira. Debekatu arte, animalia-irinak substantzia horien ohiko beste leku bat ziren.
