Ariketa funtsezkoa da diabetesaren tratamendu integralean. Kirola egitean, intsulinarekiko sentikortasuna handitu egiten da, eta horrek muskulu-zeluletan glukosa sartzea errazten du. Hala, odoleko glukosaren orekari hobeto eustea lortzen da (gluzemia), eta botikak (ahotik hartzeko antidiabetikoak) edo intsulina gutxiago hartu behar dira. Mantso ibiltzea edo korrika egitea, bat-bateko erritmo-aldaketarik egin gabe, ariketa gomendagarrienetako bat da diabetikoarentzat.Metabolismo aerobikoa, hau da, erresistentziakoa, erabiltzen duten kirolak dira egokienak. Atletismoa (iraupen-lasterketak), txirrindularitza, igeriketa eta abar dira adibide batzuk; izan ere, kirol horiek ez dute energia gastu handirik eskatzen, ahalegin handiak baizik.Jarduera horietan erabiltzen den erregaia karbohidratoek (bai muskulu-glukogenoak, bai odoleko glukosak) eta koipeek osatzen dute.
Jarraibide dietetikoak I. motako diabetikoan, ariketa fisikoa egitean:Intsulina-tratamendua behar duen diabetikoak kontuan izan behar du ariketak gluzemia murrizten duela, eta neurri egokiak hartzen ez badira, hipogluzemia izateko arriskua dagoela (odoleko glukosa-maila % 65 baino txikiagoa). Oro har, nutrizio arloko medikuak edo hezitzaileak teknika hauetako bat gomendatuko dizu: – Karbohidratoak dituzten elikagaiekin osatu. – Murriztu intsulina-jarraibidea. Ohiz kanpoko ariketa fisikoa eginez gero gehigarri gisa zer hartu jakiteko, odoleko azukre-maila zehaztu dezakegu hasi aurretik, eta ohar hauei jarraitu:
1- Gluzemia: Komeni da, hasi aurretik, 20-50 g azukre hartzea elikagai hidrokarbonatuetatik, gehi 10-15 g ariketak irauten duen ordu bakoitzaren ondoren. 2- Gluzemia % 80-100 mg: Ariketa hasi aurretik ezer ez hartzea gomendatzen da, eta ariketa egiteko erabili duzun ordutik aurrera 10-15 g azukre hartzea. 3- Gluzemia, 180-250 mg: Ariketa hasi baino lehen, ezer hartu gabe 2 orduz egin daiteke ariketa, eta, hala egin behar bada, 10-15 g azukre hartu orduro.
10-15-20 g azukre dituzten elikagai gomendatu batzuk: – Ogia: 20 g-ko xerra bat (10 g azukre), 3 biskot (15 g azukre), 20 g-ko 2 xerra (20 g azukre). – Maria motako galletak: 3 unitate (10 g azukre). – Fruta: Sagar, udare, melokotoi, 2 abrikot, 3-4 aran, laranja, 2 mandarina, 2 kiwi, etab. (10-15 g azukre) eta banana unitate txiki bat, mahats edo gerezi eskukada bat, txirimoia… (20 g azukre). Ariketa fisikoa maiz
egitearen onurak: – Odol-fluxua hobetu eta “bihotzerako osasungarria” da: odoleko kolesterola (hdl-c) handitzen du eta odoleko triglizeridoen maila murrizten laguntzen du. – Murriztu egiten da ahotiko intsulinaren edo antidiabetikoen beharra. – Dieta hipokalorikoarekin batera, gehiegizko pisua edo obesitatea izanez gero, pisua gutxitzen laguntzen du. – Lanerako gaitasuna hobetzen du, ongizate fisiko eta psikikoa ematen du, eta bizi-kalitatea hobetzen du.
Ariketa fisikoa egitearen ondorioak: – Odoleko azukreak beheranzko joera du: Intsulinarekiko eta azukrearekiko sentikortasuna hobetzen du gure gorputzeko zelulek. – Intsulinaren mendekoa ez den II. motako diabetesean, ariketa fisikoa egitean odoleko azukre-maila jaisteko arriskua (hipogluzemiak) ez da ohikoa; aldiz, karbohidrato-osagarriak ez dira beharrezkoak izaten, I. motako diabetesean ez bezala, diabetesa intsulinaren mendekoa baita.Kasu hauetan hartu beharreko neurriak: – Gaixotasun kardiobaskularra edo nerbio-sentikortasuna galtzea (lesioak izateko arriskua). – Oro har, ez da ariketa fisikorik egin behar diabetikoak % 250 mg baino gluzemia handiagoa badu baraurik. – Diabetikoak ere jakin behar du beretzat debekatutako kirol batzuk badirela; hipogluzemia bat agertzeak bere bizia arriskuan jartzen duen kirol guztiak (urpeko arrantza, motor-kirolak, parakaidismoa…). Horietan guztietan, gluzemia gutxitzeak eragindako zorabioak ondorio larriak izan ditzake. Traumatismo bortitz eta errepikatuak (boxeoa edo borroka-arteak, esaterako) dituzten kirolak ere baztertu egiten dira (lesio baskularra izateko arriskua dela eta).
