Gaur egun, elikagai-industriak osagai funtzional deitzen dien hainbat substantziaz aberastutako produktuak eskaintzen ditu merkatuak. Inulina da osagai funtzional horietako bat, non ikerketa ugari egiten ari baitira. Substantzia hori zenbait landareren erreserbako karbohidratoa da, eta nutrizioan ezaguna da, haren eragin prebiotikoengatik. Litekeena da kontsumitzaileak prebiotikoei buruz zerbait entzun izana, nahiz eta ez jakin zehatz-mehatz zer substantzia diren, zer elikagaitan dauden eta zer ondorio fisiologiko dituzten organismoan.
Inulinak organismoan duen eragina bere konposizio molekular berezitik eratortzen da. Glukosa-molekulen ordez beta (2-1) loturen bidez elkarri lotutako fruktosa-unitatez osatutako polisakarido bat da, eta horrek bereizten du almidoitik. Berezitasun horrek, besteak beste, propietate prebiotikoak ematen dizkio.
Haurrentzako formuletarako inulina
Inulina erregularki irentsi ondoren hesteetako floraren hobekuntza hainbat esperimentutan egiaztatu da. Ikusi da, halaber, amaren esnerik hartzen ez duten haurtxoetan (prebiotikoetan aberatsa), inulina edo oligosakaridoak gehitzeak, eragin prebiotikoa dutenak, hesteetako flora onuragarria garatzea bultzatzen duela. Hori onuragarria da, haurra infekzioetatik babesten duelako, hesteetako immunitate-sistema estimulatuz.
2001ean, Journal of Pediatric Gastroenterology Nutrition aldizkarian argitaratutako azterlan batek berretsi zuen baieztapen hori. Formula estandar baten bidez edo inulina eta fruktooligosakaridoekin (inulinaren antzeko ondorioekin) gehitutako formula baten bidez elikatutako haurren gorozkietako bifidobakterioen ehunekoa aztertu zuen ikerketak. Lehen astean, aldea ez zen oso nabarmena. Formula estandarrarekin elikatutako haurren gorotzetan, bifidobakterioak guztizkoaren %27,5 ziren, eta prebiotikoekin aberastutako formularekin elikatutako haurren %30,7. Sei asteren buruan aldea nabarmena izan zen. Formula aberastuz elikatutako haurtxoetan, gorozkietako bifidobakterioen portzentajea (%59,4) formula estandarrarekin elikatutako haurtxoena (%31,7) halako bi zen.
Azterlan honetan eta antzeko beste batzuetan oinarrituta, Europako Erkidegoko Elikadurako Batzorde Zientifikoak 2001eko abenduan Kate laburreko karbohidrato erresistenteen, fruitu-oligosakaridoen (FOS) eta galakto-oligosakaridoen (GOS) erabilerari buruzko txosten gehigarria idatzi zuen hasierako eta jarraipeneko formuletan. Dokumentu horretan ondorioztatzen da haurrentzako formuletan prebiotikoak erabil daitezkeela 100 mililitro bakoitzeko 0,8 g-ra arteko kontzentrazioetan, kopuru hori segurutzat jotzen baita.
Prebiotiko ugariko amaren esnea
Bularreko haurraren elikadura-motak eragin handia du hesteetako floraren ezaugarrietan
Bistan da bularreko haurraren elikadura-motak eragin handia duela hesteetako floraren ezaugarrietan. Amaren esnean eragin prebiotikoa duten 130 oligosakaridotik gora (0,8-1,2 g/100 ml) identifikatu dira. Osagai horiek bularrera elikatutako bularreko haurren heste-floran bifidobakterioak nagusitzen laguntzen dute.
Hala, inulina ugaria duten landareak, prebiotikoaren adibide gisa, bularra ematen duen amaren elikaduraren funtsezko osagaitzat hartu beharko lirateke. Horrela, amaren esnean substantzia horien edo haien degradazio-produktuen edukia, fruktooligosakaridoak (FOS), antzeko eragin prebiotikoa dutenak, handitzen lagunduko litzateke.
Elikagai horiek eguneroko dietan sartzen ez badira, inulina edo beste prebiotiko batzuetan kontzentratutako prestakin komertzialak kontsumitu ahal izango dira, edo konposatu horiekin aberastutako elikagaiak erosi (betiere, aholkuak emanez).
Taulan inulina gehien duten landareak ageri dira.
Elikagaia | Inulina-edukia (pisu freskoaren %) |
Txikoria (erroa) | 15-20 |
Orburua | 16-20 |
Baratxuria | 9-16 |
Porrua | 3-10 |
Tipula | 1-8 |
Zainzuria | 2-3 |
Banana | 0,3-0,7 |
Prebiotikotzat hartzen da elikagaietan berez dagoen konposatua, bere egitura fisiko-kimiko bereziagatik entzima gastrointestinalek digeritzen ez dutena. Beraz, ukitu gabe iristen da kolonera, eta hesteetako bakterioek hartzitzen dute.
Inulina bakterioz erabili ondoren, kate laburreko gantz-azidoak (AGCC) sortzen dira, batez ere azetatoa, butiratoa eta propionatoa, efektu positibo bikoitza dutenak. Lehenik eta behin, hesteetako bakterio onuragarriei (bereziki bifidobakterioei eta laktobaziloei) energia ematen diete, eta haien hazkundea eta ugalketa sustatzen dituzte. Bestalde, pH-a (azidotasuna) murrizten dute, eta, hala, bakterio patogeno askoren hazkundea inhibitzen dute, hala nola Clostridium eta koliformeena.