Mendebaldeko egungo merkatuak rooiboseko tea merkaturatzeko interesa du, antioxidatzaile izan baitezake, flabonoide ugari dituelako eta kafeinarik ez duelako.
Infusioak eta teak modan daude. Infusio berrienetako bat “rooibo-tea” deritzona da. Afrikako hegoaldeko zuhaixka baten hostoekin egiten da, “Aspalathus linearis” izenekoa. Hego Afrikako zenbait ikerketa-zentrotan, tearen erabilera tradizionalei buruzko azterketa egin dute berriki, baita pertsonen osasunerako dituen onurei buruzkoa ere.
Horretarako, autoreek aztertu dituzte konposizio kimikoa, landare horren konposatu aktiboen bioerabilgarritasuna eta konposatu horiek giza osasunean duten eragina. Ondorio hau atera dute: te rooiboen eragin antioxidatzaileen perspektibak interesgarriak diren arren, polifenoletan (antioxidatzaileak) duten kontzentrazio handia dela eta, oraingoz ezin da efektu hori justifikatu, gizakiek gutxi ikertzen baitute horien kontsumoari buruz.
Aztertzen ari garen ahalmen antioxidatzailea
Hego Afrikako biztanleek tisana rooibos beroa hartzeko ohitura dute, bakarrik edo esnearekin eta azukrearekin nahastuta. Hego Afrikako medikuntza tradizionalak ere erroiboen infusioa erabiltzen du hainbat gaitzen tratamendurako: hasi haurren kolikoa arintzetik eta larruazaleko alergiak eta arazoak (ekzemak, aknea edo azaleko erupzioak) tratatzeraino.
Haren eragin antioxidatzailea in vitro ikerketen emaitzatik dator, eta animaliengan, ez gizakiengan
Bestalde, mendebaldeko merkatuak te hori merkaturatu nahi du, eragin antioxidatzailea izan baitezake, konposizioan identifikaturiko flabonoide ugari baititu. Horri gehitu behar zaio landare horrek ez duela kafeinarik. Rooiboseko tearen osagai kimikoei eta horien ondorio organikoei buruzko ikerketa berriena “Journal of Ethno-pharmacology” aldizkarian argitaratu zen ekainean, Hegoafrikako hainbat ikerketa-zentrotako adituen elkarlanari esker.
Ikertzaileek rooiboen infusioaren jarduera antioxidatzaile handia ikusi dute, eta horrek eragin antioxidatzaile horri lotutako aplikazio terapeutikoak bilatzea bultzatu du, besteak beste, gaixotasun kardiobaskularrak eta minbizia prebenitzea. Azterketa gehienek desabantaila bat dute: zenbait zehaztugabetasun daude, hala nola prestakinaren osaera kimiko zehatza ez ezagutzea, ez eta eraginkorra izateko gutxieneko dosia ere.
Ebidentziarik gabeko onurak
Gainera, autoreen arabera, rooiboen kontsumoak osasunean dituen eraginak ezagutzen saiatu diren orain arteko azterketa gehienak in vitro egin dira, hau da, laborategian kontrolatutako baldintzetan, eta gehienetan esperimentazioko animalietan, baina ez gizakietan. Beraz, perspektibak positiboak diruditen arren, espekulazio bat da, oraingoz, te rooiboek eragin antioxidatzaileak dituztela organismoan.
Ikertzaileek ohartarazi dutenez, sakon aztertu behar dira giza organismoak konposatu fenolikoen (landare honetan ugari diren antioxidatzaileak) bioerabilgarritasuna, horien banaketa eta jarduera xede-ehunetan (bihotza, arteriak eta ehun minbizidunak, besteak beste), eta, dosiaren arabera, kontsumo jarraituak izan ditzakeen albo-ondorioak edo kontraindikazioak.
Ez dakigu, adibidez, beste substantzia batzuk egoteak (adibidez, azukrea (infusioarekin asko kontsumitutako osagaia) eragina izan dezakeen rooiboen printzipio aktiboen xurgapenean edo haren biojardueran. Halaber, ez dakigu zehatz-mehatz nola aldatzen diren konposatu kimikoen kontzentrazioak ekoizpen-eremuaren, biltzeko unearen edo manipulazioaren arabera. Datu horiek funtsezkoak dira osasun-berme handieneko produktu bat merkaturatzeko.
Kafeinarik gabeko tea
Rooiboei te rooibos deitzen zaie, baina botanikoki ez da tea. Hegoafrikan modu naturalean hazten den zuhaixka bat da, eta hostoak infusioak egiteko erabili izan dira. Tea ez denez, infusio horrek ez du kafeinarik, tearen osagai kitzikagarria. Beraz, kontu handirik gabe har daiteke.Hala ere, gainerako teekin alderatuta balio erantsi hori duten arren, oraingoz ez dakigu zehaztasunez infusioko medikamentuekin izan daitezkeen elkarreraginak: botika jakin batzuen eraginkortasunari eragin diezaiokeen ala ez, haien ekintza farmakologikoa murriztuz edo, aitzitik, sustatuz. Datu hori oso garrantzitsua da, gero eta ezagunagoa baita eta gero eta gehiago kontsumitzen baita rooiboseko tea, eta hainbat produktu eta elikadura-osagarriren osagai izaten hasi baita.
Historialarien arabera, Watt eta Breyer-Brandwijk izan ziren 1932 inguruan rooiboak Hego Afrikako jatorrizko sendabelarren zerrendan sartu zituztenak. Era berean, XVIII. mendearen amaieran herrialde horretara joan ziren botanikariek eta esploratzaileek Khoisanek (Afrikako hegoaldeko talde etniko handienetako bat) edari bero gisa kontsumitu zituzten rooiboak.
Dirudienez, hilabete beroetan zuhaixka rooiboen hostoak bildu, pikatu, birrindu eta hartzitu eta eguzkitan lehortzen uzten zituzten; gaur egun ere, praktika hori eskala txikian egiten da. Hortik aurrera, landare lehorra ur beroarekin berreraikitzen zen. Horrela prestatzen da gaur ere, infusio moduan, ekialdeko tearen alternatiba gisa, eta bero hartzen da, bakarrik edo esne eta azukrearekin nahastuta.
Baina Afrikako medikuntza tradizionalak infusio hutsak baino erabilera gehiago eman dizkio, eta ematen jarraitzen du. Rooibo-estraktuaren aplikazio topikoa, gainera, larruazaleko arazoak (ekzemak, narritadurak edo azaleko erupzioak) arintzeko erabiltzen da.
