Gabonetan, gero eta ugariagoak dira turroiak. Almendrazko klasiko gogor eta bigunei beste batzuk gehitzen zaizkie, hala nola gorringoarena edo pralinéarena, berrienak ahaztu gabe, hala nola krema katalanarena, edo bitxiak, hala nola txokolatea txurroekin, patata frijituekin edo likorearekin. Turroi mota berri horiek tradizionalen antzeko ezaugarriak dituzte, baina desberdintasunak ere badituzte. Zenbat azukre dute? Nola gozatzen dira? Hobeak al dira gozagarriak dituztenak? Eta zer koipe dute? Ondoren aztertuko dugu.
Azukrea turroietan, ia pisuaren erdia
Oinarrizko materiek definitzen dute produktu horien identitatea, baina osagaien zerrendari erreparatzen badiogu, konposizioaren parte diren beste substantzia batzuk daudela ikusiko dugu. Horien artean garrantzitsuena azukrea da. Abenduko Erosketa Gidan aztertu ditugun turroi gehienetan, lehenengo postuan ageri den osagaia da, eta, beraz, ugariena, guztizko pisuaren % 47, batez beste.
Horrek esan nahi du 30 g turroiko errazio batean, bi zentimetro zabaleko ebaketa baten baliokidea, 14 g azukre inguru daudela, hau da, hiru koilarakadatxo.
- Aztertutako marken artean, nabarmentzekoak dira praline-turroia (Krema katalana, Lacasakoa), % 53 azukre duena, eta Suchard eta Eroski txokolate-turroia, % 50 bakoitza.
- Baliorik apalenak El Almendroko hiru txokolate eta Delaviuda txokolatezko mousse pralinea dira (%43), eta kopuru handia da oraindik ere.
Produktu horiek duten azukre proportzio handiaren arrazoia da osagai hori gozatzeko ez ezik, beste funtsezko funtzio batzuk ere betetzen dituela:
• Testura eta usainak eta zaporeak sortzen parte hartzen du, batez ere praline-aromak, gorringo txigortuarenak edo krema katalanarenak; horietan, azukre horietako batzuk karamelatuta egoten dira, aroma bereizgarriak emateko.
— Eta, batez ere, produktu horien bizitza erabilgarria luzatzen du, kopuru handian dagoenean elikagaiak alda ditzaketen mikroorganismoak garatzea saihesten baitu. Horregatik mantentzen dira egoera onean luzaroan (kasu batzuetan urtebete baino gehiago) kontserbatzailerik erabili beharrik gabe, nahiz eta arrautzak bezalako osagaiak eduki.
Turroi guztiak ez dira berdin gozatzen
Azukreak eragozpen handi bat du: kopuru handietan kontsumitu ohi denean, ondorio kaltegarriak izan ditzake osasunean. Adibidez, txantxarra eragiten du, eta obesitatea eta 2. motako diabetesa izateko arriskua areagotzen du.
Ondorio horiek saihesteko, produktu batzuetan gozagarriak erabiltzen dira ordezko gisa. Hori gertatzen da aztertutako hiru produktutan, eta horiek dira, gainera, azukrerik ez duten bakarrak: Eroski gorringo-turroia, Virginias txokolate-trufatua, non lehen osagaia maltitol gozagarria baita, eta Vicens gorringo-turroia, non lehen osagaia almendrak baitira, nahiz eta gozagarri hori ere baduten. Hiru kasu horietan, batez besteko azukreak % 2 dira, eta lehengaietan modu naturalean daudenei dagozkie.
Gozagarriak dituzten turroiak, hobeak dira?
Irudia: Makarevich anastasia
Marka batzuek gozagarriekin ordezkatzen dute azukrea, maltitolarekin adibidez, bereziki. Baina beste batzuk ere erabiltzen dira, hala nola sorbitola, K azesulfamoa eta isomalt.
hiru.com: konposatu horiek seguruak dira osasunerako. Gainera, abantaila batzuk dituzte. Maltitola, adibidez, polialkohol bat da; beraz, ez du txantxarrik sortzen, ez du odoleko glukosaren igoera malkartsua azukrearena bezain handia (beraz, eragin txikiagoa du diabetesean), eta azukreak baino kaloria gutxiago ematen ditu (2,4 kcal/g eta 4 kcal/g).
Baina substantzia horiek ere badituzte eragozpenak. Horiek kontsumitzeak min arinak eragin ditzake 30-40 g eguneko dosietan, hala nola flatulentziak edo kolikoak, eta dosi altuagoetatik aurrera ondorio laxanteak izan ditzake. Horregatik, nahitaez adierazi behar da horrelako gozagarrien %10 baino gehiago duten produktuen etiketan. Zati baten edukia turroi bakoitzaren araberakoa da; adibidez, gorringo txigortuarena, Eroskik 12 gramo inguru ditu, eta El Almendrok, berriz, 8 gramo inguru.
Gainera, gaur egungo ebidentziek erakusten dute azukrearen ordez gozagarriak kontsumitzea ez dela eraginkorra gehiegizko pisuaren eta obesitatearen arazoak konpontzeko. Azken batean, abantaila batzuk dituzte azukrearekin alderatuta, baina ez dira panazea, eta ez dira osasungarriak.
Gantzak, turroiaren beste osagaia
Aztertutako turroien nutrizio-osaera gozagarri motaren (azukrea edo gozagarriak) eta dagoen kopuruaren araberakoa da. Baina oinarrizko materiek ere eragin handia dute, bereziki gantz-ekarpenari dagokionez.
Produktu gehienetan kakao-gantza erabiltzen da, bereziki txokolate eta praliné barietateetan. Beste batzuetan, berriz, fruitu lehorrak dira gantz-materiaren osagai nagusia, almendrak bereziki. Horixe gertatzen da fantasiazko turroietan (Krema katalana Eroski, gorringo txigortua El Almendro eta Nata-nuez Delaviuda) eta azukrerik gabeko bitan (Yema Vicens eta Yema Eroski).
Horrek garrantzia du nutrizioaren ikuspegitik, almendretako gantz-azidoen profila kakaoarena baino osasungarriagoa delako; izan ere, gantz-azido asegabe gehiago ditu, hala nola oleikoa eta linoleikoa, eta kate luzeko gantz-azido saturatu gutxiago, hala nola estearikoa eta palmitikoa.
