In vitro ernalketa (FIV) obozito bat laborategian espermatozoide batekin elkartzean datza, hau da, amaren gorputzetik kanpo. Prozedura konplexua da, eta, oro har, beste ernalketa-metodo batzuk aplikatu ezin direnean edo huts egin dutenean erabiltzen da. Obozitoak amaren obarioetatik ateratzen dira eta, ingurune likido batean, espermatozoideak ernaltzea sustatzen da. Zigotoa osatu ondoren (ernaldutako obozitoa), emakumearen umetokira eramaten da, haurdunaldia hasteko.
In vitro ernalketa xehetasunez
FIV bat egiteko, intseminazio artifizialeko kasu gehienetan baino estimulazio obariko prozesu biziagoa egiten da. Adituek diotenez, zenbait folikulu (emakumezkoen ugaltze-biologiaren oinarrizko unitatea) 8 eta 13 bitartean garatzea da helburua. Folikuluak helduta daudenean, espezialistak hormona bat ematen du, gonadotropina koronikoa (HCG), obozitoak heltzen amaitu dezan. 36 ordu inguru igaro ondoren, ebakidura folikularra egiten du, obuluak erauzteko prozesua.
Folikulu-ziztada kirurgia-teknika nahiko sinplea da. Sedazio txiki bat du, eta, beraz, minik gabe geratzen da. Oro har, ez du 5 minutu baino gehiago irauten, Isidoro Bruna Madrilgo Montepríncipe Unibertsitate Ospitaleko Ugalketaren Medikuntzako Unitateko buruak azaldu duenez. Transduktore baginal baten bidez, medikuak orratz bat gidatuko du ekografian argi ikus daitekeena, eta orratz horrekin folikulu bakoitza sakatu eta likido folikularra xurgatuko du. Ondoren, likido hori laborategian aztertzen da, lortutako obulu-kopurua zehazteko.
Hurrengo pausoa funtsezkoa da: labore indibidualizatuetan, obulu bakoitza ehun mila espermatozoide “gaitu”-rekin kontaktuan jartzen da (semena prozesu baten pean jarri ondoren, detritusak, zelula-hondarrak edo espermatozoide hilak, mugiezinak edo geldoak kentzeko). Azkenik, lortutako enbrioiak emakumearen umetokira transferitzen dira.
Zenbaki batzuk
Itxaron-zerrenda luzeak direla eta, in vitro ernalketan interesa duten gehienak zentro pribatuetara joaten dira.
In vitro ernalketa da teknika nagusia, amaren gorputzean intseminazio artifizialaren saiakerak emaitzarik eman ez duenean. Nahiz eta herrialde batzuetan —Espainian, haien artean— tratamendu horiek Gizarte Segurantzak estaltzen dituen, praktikan, itxaron-zerrendak hain luzeak dira, eta hainbesteko atzerapena eragiten dute; interesdun gehienek zentro pribatuetara joatea erabakitzen dute, nahiz eta kostu handiak izan (gure herrialdean tratamendu baten oinarrizko prezioa 3.000 euro ingurukoa da). Gainera, Espainiako Gizarte Segurantzak ez ditu onartzen FIVrako 40 urtetik gorako pazienteak, eta, bide horretatik haurdunaldiaren bila dabiltzan emakumeen artean, askok gainditzen dute adin-muga hori.
Teknika horrek, beste batzuk arrakastarik gabe probatu diren kasuetarako ez ezik, ezinbesteko bihurtzen da haurdunaldiaren bila dabilen bikoteak gizonezko-faktore larria (gizakiaren antzutasuna), faktore tubarikoa (Falopioko tronpa buxatuak, kaltetuak edo ez daudenak) edo amaren gorputzean ernaltzea ezinezkoa egiten duten beste arazo batzuk dituenean. Gizonezko faktore larri horren kasuan, FIV ez ezik, modalitate jakin bat ere gomendatzen da, Espermatozoideen Injekzio Intrazitoplasmatikoa (ICSI) izenekoa, baita FIV konbentzional batek huts egin duenean edo obozito edo espermatozoide kopuru mugatua dagoenean ere.
Bikote batek FIV prozesu baten ondoren haurtxo bat izateko probabilitateak 5etik 1 dira, ikuskera naturalaren antzeko zifra bat
Azken urteotan, in vitro ernalketaren arrakasta nabarmen hazi da, aurrerapen zientifikoei eta laborategien baldintzak hobetzeari esker. Lagundutako Ugalketa Tekniken Monitorizaziorako Nazioarteko Batzordeak (ICMART) 2008an egindako txosten baten arabera, hiru milioi haur baino gehiago jaio dira tratamendu horien bidez, nahiz eta beste estatistika batzuek zifra handiagoak -4,5 milioi arte- aipatzen dituzten. Gaur egun, in vitro ernalketa-prozesu baten ondoren, bikote ugalkor batek haurtxo bat izateko probabilitatea kartazal batekoa da, modu naturalean ulertzeko bikote osasuntsu batek duenaren antzekoa. Arrakasta zenbait faktoreren araberakoa da, besteak beste, pazientearen adina, transferitutako enbrioi-kopurua eta tratamenduaz arduratzen den zentro medikoaren esperientzia.
Teknika honen bidez jaiotako haurrei probetako haurtxoak edo probetako haurtxoak deitzen zaie. Lehenengoa, Louis Brown izenekoa, 1978ko uztailaren 25ean jaio zen, Oldhamen (Ingalaterra). Jaio ondoren, hainbat azterketa egin zituen bere egoera normala zela zehazteko eta FVI ernalketa-metodo naturala bezain segurua zela berresteko. Lau urte geroago, Louisen gurasoek teknika horretara jo zuten berriro, eta beste haur bat izan zuten, Natalie, 1999an haur bat erditu zuen lehen probeta-haur bihurtu zena.
Lehen tratamendu arrakastatsuaren arduradunak Cambridgeko Unibertsitateko bi mediku izan ziren: Robert Edwards fisiologoa eta Patrick Steptoe ginekologoa. Orduan, lankide askok bezala, ia hamarkada bat zeramaten FVIren teknika hobetzeko. Teknika horren bidez lehen haurdunaldia hiru urte lehenago lortu zuen, 1973an, Carl Wood ginekologo australiarrak. Haurdunaldiak ez zuen aurrera egin, eta egun gutxi batzuk geroago eten zen, baina haren esperientziak funtsezkoak izan ziren lan horiek egiteko. Wood -1983an “probetako lehen haurtxoa” jaio zen enbrioi izoztu baten ondoren – orain dela gutxi hil zen, 2011ko irailean.
