5 eta 14 urte bitarteko hamar haurretatik zazpi bizikletaz ibiltzen dira. Horregatik, eta horiek erabiltzeak dakartzan arriskuengatik, funtsezkoa da gurasoek segurtatzea haurrek segurtasun-neurri guztiak errespetatzen dituztela, baina ez bakarrik haiek babesteko, baita beren bizi-ohituretan sartzeko ere. Artikulu honek Espainiako bizikletaren erabilerari buruzko xehetasunak ematen ditu, eta garraiobide horretan dabiltzan adingabeei aholkuak ematen dizkie. Kroskoaren eta beste segurtasun-neurri batzuen garrantzia ere azpimarratu behar da, baita helduen adibidearen rolarena ere.
Bizikletaren erabilera Espainian
Bizikletaren erabilerari dagokionez, Espainia Europako batezbestekoaren azpitik dago oraindik. Kontinenteko eguneroko mugikortasunean bizikleta garraiobide gisa erabiltzea% 8ra iristen da, baina espainiarren artean ia% 3ra iristen da. Hala erakusten dute 2014an Eurobarometroari buruzko azken datuek.
Hala ere, bizikletaren erabilera asko hazi da gure herrialdean azken urteotan. ‘Bizikletaren Barometroa Espainian’ – Bizikletako Hirien Sareak egin zuen – adierazi zuen 2015ean pertsona gehiagok erabiltzen zutela ibilgailu hori, aurreko azterketa egin zenean baino lau urte lehenago. Barometro horren ondorioek datu interesgarriak ematen dituzte: espainiarren erdiak bizikleta erabiltzen du, hamarretik batek egunero erabiltzen du eta biztanleen hiru laurdenek gutxienez bizikleta bat dute etxean.
Litekeena da Espainiak oraindik asko berandu iristea, hala nola Herbeheretakoak (% 36), Danimarkakoak (% 23) eta Hungariakoak (% 22), baina joera hori mantentzen bada, ibilgailu horrek aurrera jarraituko du. Horregatik, garrantzitsua da segurtasun-arau batzuk gogoan izatea, batez ere txikienak direnean, ez bakarrik haiek zaintzeko, bai eta laster beren bizitzetatik hasi eta beren bizitzetatik parte hartzeko ere.
Bizikletaz ibiltzen diren haurrentzako aholkuak
5 eta 14 urte bitarteko haurren artean, haurren %70 baino gehiago bizikletan ibiltzen dira, Espainiako Pediatria Elkarteko (AEP) Haurren Lesioak Prebenitzeko eta Prebenitzeko Batzordearen datuen arabera. Eta ‘Haurrentzako gida’ delakoan, haurren adina ez den lesioen prebentzioari buruzkoa, batzorde berak editatua, haientzat oinarrizko aholku batzuk aipatzen dira:
- Kaskoa erabili beti.
- Abiadura moteldu bidegurutze batera hurbiltzean. Beharrezkoa bada, gelditu.
- Ez ibili musika kaskoarekin.
- Bidaiari batekin ez zirkulatzea.
- Lehiaketarik ez egitea.
- Bizikletan aurreko argiak, aurreko, atzeko eta atzeko pieza islatzaileak jarri, baita arropa islatzaileak edo arropari itsatsita dauden zinta islatzaileak ere.
Kaskoa, oinarrizko babesa
Bizikletan ibiltzen denean, segurtasun-neurri garrantzitsuena kaskoa erabiltzea da. Trafiko Zuzendaritza Nagusiaren (DGT) datuen arabera, 10 eta 14 urte bitarteko bost hildatik batek bizikleta erabili zuen, eta heriotza arrazoi nagusia buruko lesio bat izan zen. Hori dela eta, derrigorrezkoa da 16 urtetik beherakoetan kaskoa erabiltzea, bai hiri barruko bideetan, bai hiri arteko bideetan.
Eta ez da bakarrik erabili behar, behar bezala egin behar dute. Horrek esan nahi du AEPko adituek adierazten dutela, kroskoak erakunde eskudunek homologatuta egon behar dutela. Horrek esan nahi du iraunkorra, arina, ongi aireztatua eta erraz jarri eta kendu behar dela, betaurrekoak erabiliz erabili behar dela eta zirkulazioaren zarata entzuteko gaitasuna ez duela oztopatu behar. Gainera, egoera onean egon behar du, tamaina egokia izan eta ondo jarrita egon behar du: irmotasunez eta buruaren goiko aldea estali behar du, bekainen gainetik hatz bat edo bi jarrita.
Eserleku gehigarri homologatuetan bidaiari gisa bidaiatzen duten haurrek ere nahitaez erabili behar dute kaskoa. Horrela eraman ahal izateko gehieneko adina zazpi urtekoa da, eta ibilgailuaren gidariak, Zirkulazioko Araudi Orokorrak zehazten duen bezala, adinez nagusia izan behar du.
Haurrentzako beste segurtasun-neurri batzuk
Kaskoa ez da segurtasunerako ezinbesteko elementu bakarra. ‘Bizikletaren erabiltzaileentzako gida’ 2015. urtean argitaratu zuen DGTk, eta argia eta katadioptrikoa (islatzailea) atzeko aldean (biak kolore gorrikoak) eta aurreko argi zuria eta txirrina dira. Nahitaezkoak ez diren baina organismoak gauez ikusteko gomendatzen dituen beste osagarri batzuk txaleko islatzaileak eta gurpiletako katadioptriko gorriak dira.
Bestalde, funtsezkoa da haurrei irakastea bizikletariek eskubideak dituztela eta betebeharrak ere badituzte. Bizikleta-gidariek errespetatu egin behar dituzte trafiko-seinaleak, abiadura-mugak barne, eta oinezkoen gurutzaketarako seinaleztatutako guneetan lehentasuna eman behar zaie. Bidegorria duen bide batetik zirkulatzen badute, erabili egin behar dute. DGTk, berez, bidegorriak barne hartzen dituzten ibilbideak bilatzea gomendatzen du, nahiz eta horrek rodeoren bat eman behar duen, eta, bide berezi horietan barrena bidaiatzen denean, zuhurtziaz egin behar da, arriskuak saihesteko.
Espaloitik zirkulatuz gero, oinezkoen abiadurara joan behar da, eta gutxienez metro bat utzi bizikleta eta pertsonen artean. Eta hori ezinezkoa bada, jaistea eta oinez jarraitzea da egokiena, bizikleta eskulekuaren mende jarrita.
Haurrei segurtasun-arauak erakusteaz gain, eta horiek errespetatzen dituztela ziurtatzeaz gain, funtsezkoa da helduek haiek errespetatzea. “Pertsona batentzako lehen hezitzaile eta sozializatzailea familia da”, adierazi du AEPko Haurren Lesioak Prebenitzeko eta Prebenitzeko Batzordearen gidak. “Horregatik da garrantzitsua ereduarekin predikatzea”, zehaztu du. Dokumentuak azpimarratzen du “gure seme-alabek gurasoen jokabideak errepikatzen dituztela; beraz, bide-hezkuntzan ere erreferentzia gara”. Eta hori ez dagokie soilik bizikletei, baita autoei ere.
DGTren esanetan, 2013ko kanpaina bat da, ‘Etorkizuna bizikletaz doa’ izenburua duena. “Bizikletariekin lotutako ezbehar-kopurua da murrizten ez den bakarra, eta lesionatuen kopurua urtero handitzen da, gainerako garraiobideetan ez bezala”. Erronka da prebentzio eta hezkuntza maila handitzea haurtzarotik, joera hori errepika dadin.
