Iturriak dira ur-instalazio bateko zarata-iturri nagusia. Batez ere, iturri monomandoak, nahasgailua egoteagatik zarata areagotzen baitute. Sonoritate-maila aldatu egiten da eredu batetik bestera, eta, horregatik, UNE EN 817:1998 Arauak txorrotak bi talde akustikotan sailkatzen ditu, I eta II, sonoritate txikienetik handienera. Talde horiek, aldi berean, emari jakin batekin erlazionatzen dira. Emari hori A, B, C eta D letren arabera sailkatzen da, non A gutxieneko emariarekin bat datorren eta D emari maximoarekin. Hau da, IA txorrota litzateke eredurik isilena, baina baita emari txikienekoa ere.
Printzipioz, uraren presioa eta emaria dira sonoritatean eragin handiena duten faktoreak. Hala ere, badira zarata-mailari eragiten dioten beste alderdi batzuk ere. Hori zer baldintza zehatzetan sortzen den jakiteko, Kataluniako Unibertsitate Politeknikoko Terrassako Industria Ingeniarien Goi Eskola Teknikoko Ingeniaritza Akustiko eta Mekanikoko Laborategiak gaiari buruzko azterketa bat egin zuen. Instalazio pilotu bat eraiki zuen, etxebizitzetako ur-horniduraren hainbat instalazio-mota erreproduzituz eta instalazio horiei lotutako zarata-mailak ikertuz.
Ondorioek ondorioztatu zuten iturriak zarata-iturri direla “nola dauden kontuan hartuta”; izan ere, sonoritate-maila hainbat faktoreren araberakoa da: presioa, emaria, instalazioko materiala, hodien eta hormen kokapena, adreilu hutsa edo igeltsua, batez ere.
Emaria, kanalizazioak eta hormak
Emariari dagokionez, azterlanak zehaztu zuen zarata-maila ur-kantitatearekiko zuzenki proportzionala dela. Hala ere, konturatu zen kasu batzuetan zarata-maila maximoa emari txikiagoarekin lor daitekeela, ziurrenik txorrotaren barne-barrunbearen erresonantzia-fenomenoagatik edo burbuilak eratzeagatik (kabitazioa).
Kobrezko hodiak zaratatsuagoak direnez, horman edo besarkagailu elastikoekin jarri behar dira.
Kanilek sortzen dituzten zaratak kanalizazioen bidez transmititzen dira, baina kanalizazio horiek, aldi berean, soinu-mailan eragina izan dezakete. Kobrezko hodiak, adibidez, zaratatsuagoak dira. Horregatik, erabiltzen direnean, hodi uzkurtua duten paretan sartu behar dira, edo, bistako instalazioetan badaude, besarkagailu elastikoak erabili.
Bestalde, Polibutilenoko (PB) hodiak polietilenoaren eta polipropilenoaren antzeko polimeroa dira, eta hobe da paretak kartoi-igeltsuz eginda badaude edo instalazioa adreiluzko hormaren gainean badago. Kasu horretan, besarkagailu elastikoek ez dute zarata indargabetzen, baina bai kanalizazioa iturriekin lotzen duen flexua.
Instalazioko zaratak saihestu edo, gutxienez, arindu egin daitezke, zenbait alderdi kontuan hartuz gero. Lehenik eta behin, txorrotak erosteko orduan dituen ezaugarriei erreparatu behar zaie. I. motako eredu akustikoak dira isilenak. Gainera:
- Kobrezko hodiak erabiltzen direnean, hodi korrugatuetan sartu beharko dira edo besarkagailu elastikoekin finkatu, instalazioa agerian badago.
- Komun-ontziak juntura elastikoen bidez isolatu behar dira trenkadetatik.
- Ahal den guztietan, xurgatzaile akustikoa duten trenkada lehorrak eraikiko dira eta konexioetan hodi malguak erabiliko dira.
Beste irtenbide zorrotzago bat da gelak hezeguneetatik (sukaldea eta bainugela) urruntzea eta gela horien pareta inguruko etxebizitzekin ez partekatzea.
