Gobernuak 2011rako elektrizitatearen tarifak izoztea erabaki duen arren, krisiaren ondorioz, etxe askok ezin diote aurre egin argiaren ordainagiriari. Inor ez dago salbu, eta administrazio publiko bat baino gehiago daude ordaindu ezean. Urrunago joan gabe, 2011ko irailean, Valentziako Generalitateak elektrizitate-horniduran etenaldiak izateko zorian egon zen, fakturak garaiz ez ordaintzeagatik. Horregatik, komeni da jakitea zer urrats egin behar diren argia moztu ondoren berriro kontratatzeko.
Noiz ebaki daiteke argia?
Krisia hasi zenetik, familia askok, estutasun ekonomikoak direla eta, fakturak ordaintzeari utzi diote. Espainiako milaka etxek jasaten duten egoera horren ondorio nabarmenetako bat oinarrizko hornigaiak (argia, ura, gasa edo telefonoa) ez ordaintzea da. Elektrizitatea banatzen duten konpainiek gai honi buruzko diskreziorik handiena gordetzen duten arren, azken hiru urteetan argiaren ordainagiriaren ordainketen berankortasuna laukoiztu egin dela kalkulatzen da.
Argiaren ordainagiriaren ordainketen berankortasuna lau aldiz handitu da azken hiru urteetan
Enpresa banatzaileak kontsumitzailearen hornidura eten dezake ordainketa eskatu eta bi hilabeteko epean, ordaindu ez badu. Errekerimendua kontratuan agertzen den helbide fisikora egin behar da, eta igorri eta jaso dela egiaztatzeko bidea ematen duen edozein bide erabili. Konpainia banatzaileak behartuta daude egindako jakinarazpenaren egiaztagiria gordetzera.
Jakinarazpena errefusatzen bada, zein egoeratan gertatu den eta izapidea gauzatutzat ematen den zehaztu behar da. Jakinarazpen horretan, ez ordaintzeagatik hornidura eteteko izapidea sartu behar da, eta zorra ordaindu ez bada argia zein datatik aurrera eten behar den zehaztu.
Argindarrek ezin diete argirik moztu erabiltzaileei jaiegunetan, ezta jai bezperetan ere.
Nolanahi ere, hona hemen argiaren kontratua suntsiarazteko arrazoietako batzuk:
- Enpresa banatzaileak baimendutako langileak eraldaketa, neurketa edo kontrolerako instalazioak dauden tokian sartzea debekatzen denean.
Kontsumitzailea arduragabea bada neurketa- eta kontrol-ekipoen zainketan, horien jabea nor den kontuan hartu gabe.
Nola berrezarri hornidura elektrikoa
Faktura ordaintzen den egun berean edo hurrengo egun baliodunean itzuliko da argia. Kontratuari baja eman bazaio edo kontagailua kendu bada, hornidura elektrikoak bost egun beharko ditu berriro hasteko.
Hornidurara itzultzeko kuota argiaren hurrengo ordainagirian sartuta dago, 21,33 eta 23 euro bitartekoa, kasuan kasuko konpainia elektrikoaren arabera. Kasu batzuetan, faktura zatikatzeko eska daiteke, ordainketak eramangarriagoak izan daitezen.
Hornidurara itzultzeko kuota 21,33 eta 23 euro bitartekoa da, konpainiaren arabera.
Egoera ekonomikoa larria izan arren, konpainia elektrikoek diote ez dela faktura ordaindu gaberik izan, eta, ondorioz, hornidura eten egin da. Aldiz, aitortzen dute azken hilabeteetan erabiltzaileek beren fakturak ordaintzeko borondatezko epea gehiago luzatzen dutela eta azken unera arte itxaron dutela ordainagiria likidatzeko.
Hornidura elektrikoaren erabiltzaileen eskubideak
Zerbitzu elektrikoa kontratatzean, erabiltzaileak jakin behar du zenbait eskubide dituela:
Sektore elektrikoa liberalizatu ondoren, 2009ko uztailean, argi-kontratuek urtebeteko iraupena dute. Hala ere, erabiltzaileak epe hori baino lehen baliogabetu dezake kontratua, baldin eta hornidurari baja eman nahi dion eguna baino bost egun baliodun lehenago jakinarazten badio enpresa elektrikoari.
Kontsumitzaileak tarifa eta kontratatutako potentzia aldatzeko eskubidea du. Hala ere, enpresa banatzailearekin akordiorik lortzen ez bada, ezin da kontratu-mota aldatu azken aldaketatik urtebete igaro arte.
Era berean, kontsumitzaileak eskubidea du konpainia banatzaileak tarifari, aplikazio modalitateari, kontratatuko duen potentziari eta beretzat onuragarrienak diren kontratuko gainerako baldintzei buruzko informazioa eta aholkularitza jasotzeko.
Gainera, erabiltzaileak askatasunez aukera dezake gehien komeni zaion tarifa, onartutakoen artean.
Konpainia elektriko batekin kontratua sinatu aurretik, eta ondorengo arazoak saihesteko, komeni da aholku hauek kontuan hartzea:
- Ez da komeni elektrizitatea telefonoz kontratatzea, baizik eta Internet bidez edo aurrez aurre. Horrela lortzen da kontratua idatziz eta gorde daiteke.
Konpainien eskaintzak aztertu ondoren, azken aukerako tarifa erabiltzea eta azken hilabeteetako fakturak, batez besteko kontsumoa, kontratazio-potentzia eta orduko kilowattak aztertzea gomendatzen da, enpresa merkaturatzaileekin alderatzeko.
Ez da komeni faktura bat ordaintzeari uztea, hornidura gehien behar den unean bertan eten baitaiteke.
Oinarrizko arau gisa, kontuan hartu behar da zenbat eta handiagoa izan kontratatzen den potentzia elektrikoa, orduan eta handiagoa dela ordaindu beharreko hileko kuota. Horregatik, komeni da potentzia etxean aldi berean funtzionatuko duten gailu elektrikoen arabera doitzea, erabiltzen ez diren zerbitzuengatik gehiago ez ordaintzeko.
AAT (azken aukerako tarifa) araututako tarifa elektrikoa da. Argia merkaturatzen duten konpainiek ezin dute prezioa modu librean ezarri, Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioak ezarritakoa kobratu behar dute. 10 kilowatt-etik beherako potentzia kontratatua duten kontsumitzaileek har dezakete tarifa hau, hau da, erabiltzaile partikular gehienek eta enpresa txiki batzuek.
Industria Ministerioak erabiltzen dituen datuen arabera, kontsumitzaileen %95,21ek AAT tarifa aukeratu du hornidura elektrikorako kontraturako.
Hauek dira azken aukerako tarifa merkaturatzen duten enpresak: Endesa Energía XXI, Iberdrola Comercializadora de Último Recursos, Gas Natural Servicio Último Recursos, Hidrocantábrico Energía Último Recursos eta E.ON Comercializadora de Último Recursos.
Azken aukerako tarifan sartzen diren kontsumitzaileek nahiz konpainia elektrikoek betebehar batzuk dituzte:
Erabiltzailearen betebeharrak:
- Kontsumitzaileak 20 egun natural ditu faktura jaulki eta ordaintzeko. Azken eguna jaieguna edo larunbata bada, epea hurrengo lanegunean bukatuko da.
- Faktura hainbat modutan ordain daiteke:
- Banku-helbideratzearen bidez. Kasu horretan, faktura bidali eta zazpi egun naturalera arte ezin da kargua egin.
- Enpresa hornitzailearen bulegoetan (edo hark eskuordetutako enpresan).
- Adierazten den kontu korrontean.
- Sistema horietako edozeinetarako zailtasunak dituzten eremu geografikoen kasuan, ordainketa posta bidez edo antzeko beste bide baten bidez egin daiteke.
Enpresa hornitzailearen betebeharrak:
- Ezin da hornidura elektrikoa eten konpainiak gutun ziurtatua edo faxa bidaltzen dionetik bi hilabete igaro arte.
- Konpainia elektrikoak ezin dio argirik moztu erabiltzaileari jaiegunetan, jaiegunen bezperetan, ez eta enpresaren bezeroarentzako arreta-zerbitzua erabilgarri ez dagoen egunetan ere (bai merkataritza-eremuan, bai sail teknikoan).
- Ordaintzen diren fakturak ordaintzen badira, argindar-hornidura 24 orduko epean berrezarri behar du enpresa elektrikoak (kontagailua kendu edo kontratua deuseztatu ez bada; kasu horretan, prozesuak bost egun iraun dezake).
