Banku-kontu batetik dirua ateratzea, titularra hil baino lehen, ez da gomendagarria. Kontu horrekin jarduteko baimena duten pertsonek egin dezakete. Baina dirua pixkanaka ateratzeak, oinordetza eta dohaintzen gaineko zerga ordaintzeaz gain, pertsona askok uste duten bezala, Ogasunak hildakoaren kontuko banku-mugimenduak ezagutu ahal izango ditu. Gainera, hurrengo artikuluan azaldu dugun bezala, ekintza horrek delitu bat eragin dezake.
Atera dezaket dirua senide oso gaixo baten kontutik?
Ohikoa da dirua kontu batetik ateratzea titularra hil baino egun batzuk lehenago, dirua galtzen den unetik kontuak blokeatu egiten baitira. Baina, senideen artean zabaldutako praktika izan arren, kontuak “hustu” daitezke hil aurretik?
Gehienez 3.000 euro
“Egoera batzuetan” egin daiteke, baina ez da egokiena. Eta, gainera, kontuan hartu behar da “Espainiako Bankuari jakinarazi gabe (Zerga Agentziari jakinaraziko dio) gehienez ere 3.000 euro sar edo ken dezakezula bankutik eskudirutan”, azaldu dute Asufin Finantza Erabiltzaileen Elkarteak.
Zer kasutan egin daiteke?
Kontuan baimenduta egotea
Dirua ateratzen duen pertsona kontu horretan baimenduta badago, edozein unetan eskura dezake kontu horretan dagoen dirua, Asufin-ek adierazi duenez, “bezeroek kreditu-erakundeetan jarritako funtsak berehala eskura daitezke”. Hala ere, adierazi dute “oso kopuru handiak badira, aldez aurretik bankuari abisatzea gomendatzen da” eskudirua izan dezaten.
Eta nola eman dakioke baimena pertsona bati kontuan? Bati baino gehiagori eman dakioke baimena? Pertsona baimendu bat baino gehiago egon daiteke, eta hori izapide erraza da. Juan Suárez abokatuak zehazten duen bezala, zure erakundean informatu behar duzu, berariazko baldintzak ezagutzeko, baina bi dira orokorrak:
- Kontuaren titularraren eta baimendu behar denaren Nortasun Agiri Nazionala eramatea. Entitateak kopia bat eginen du.
- Kontuaren titularrak pertsona horri baimena eman nahi diola adierazten duen agiria. Titularrak eta kontu hori erabiltzeko baimena duten pertsonek sinatu behar dute.
Irudia: Raten-Kauf
Jakinarazi titularrari eta oinordekoei
Era berean, abokatuak nabarmendu du garrantzitsua dela “titularrak eta haren oinordeko guztiek beti jakin behar dutela” funtsak kentzea; bestela, dirua kentzen duenarentzat arazoak sor ditzake, “nahiz eta oinordekoetako bat izan”.
Zergatik kentzen da dirua hil aurretik?
Kontua blokeatu aurretik dirua ateratzea ez da gutizia bat, hainbat arrazoirengatik baizik:
• Saiatu oinordetza-zerga saihesten
Ez da zaila izaten kontuaren titularra berehala hiltzen denean dirua kentzen duten pertsonak aurkitzea, horrela oinordetzen gaineko zerga ez dutela ordainduko uste baitute. “Zergak ez ordaintzearen inguruko iritzi moralez gain —dio Suárezek—, ez da hain erraza ordainketa horri iseka egitea”.
Kontu baten titularra hil dela jakin ondoren, bankuak blokeatu egiten du, baina oinordekoek —hala aitortzen zaienean— azken mugimenduak egiazta ditzakete “, eta Ogasunak ere egingo du”.
Adituaren esanetan, halaber, oinordetzen gaineko zerga asko aldatzen da erkidego batetik bestera, eta, beraz, batzuetan ez luke konpentsatuko “arazoak ekar ditzakeen” kenketa hori ere, oso ehuneko altuetan hobetsia baitago.
Likidezia izatea
Pertsona batzuek hiltzear dagoen kontutik dirua kentzen dute likidezia izateko, kontua blokeatu egiten baita heriotza jakinarazten denetik.
Kontuaren titularkidea izanez gero, ez dago arazo handirik, titularkide batek kontu horretan gordetako funtsen % 50 eduki baitezake. Titularkide ez diren oinordekoek herentzia tramitatu arte itxaron behar dute.
Juan Suárezek argitu du, ordea, “kontuan dagoen diru hori eskuratu daitekeela” honetarako:
- Ehorzketaren gastuak ordaintzea.
- Betebehar fiskalak betetzea.
Ba al dago zigorrik funtsak behar ez bezala kentzen baditut?
Ekintza orok ditu ondorioak. Kasu horretan, dirua titularrak edo oinordekoek jakin gabe ateratzeak ekar dezake (herentzia izapidetu ondoren eta heriotzaren aurreko banku-mugimenduak ezagutu ondoren) dirua atera zuenari salaketa jartzea kontutik.
Orduan, delitu da hildakoaren kontu batetik dirua ateratzea? Juan Carlos Suárez abokatuak azaltzen duenez, “ondasunak altxatzeak edo bidegabeko jabetzeak isun- edo espetxe-zigorrak izan ditzake, delituaren larritasunaren arabera”.
