Bikote batek funtzionatzen ez duenean eta egoera jasanezina denean,onuragarriena ezkontza desegitea da. Eta zenbat eta azkarrago, hobe. Gehiengo horren inspirazio-iturri izan zen 2005ean exprés dibortzioa sortzea, 1981ean indarrean sartu zenetik dibortzio-legearen lehen aldaketa ekarri baitzuen. Hamar urte geroago, are gehiago azkartzen da, eta Borondatezko Jurisdikzioaren Legeak dibortzio- eta banantze-modalitate berri bat arautzen du, orain notarioaren aurrean egin daitekeena. Zer suposatzen du herritarrarentzat? Posible al da kasu guztietan? Zenbat kostatzen da? Artikulu honetan dibortzio exprés mota berri hori ulertzeko gakoak ematen dira.
1. Dibortziatzeko baldintzak notarioaren aurrean
Dibortzioek etengabe handitzen dute Espainian. Izan ere, Estatistikako Institutu Nazionalaren datuen arabera, 2014an 100.746 dibortzio izan ziren, aurreko urtean baino %5,6 gehiago. Dibortzio espresa onartu izanak iraultza ekarri zuen, eta, egoera ia beti desatsegina izan zedin, izapideak bizkortzean, prozesua pixka bat gehiago bizkortu zen. Hala, duela hiru hilabete onartutako legeak aukera ematen du notarioaren aurrean bereizteko. Baina baldintza batzuk bete behar dira.
- Elkarren adostasunez egin behar da. Gainera, ezkontideek bertan egon behar dute eta aldi berean. Ez da onartzen agintari edo hurrengo onarpenen hitzezko ahalorde edo ordezkaritzarik.
Hiru hilabete igaro behar dira ezkontza egiten denetik.
Notarioaren aurrean ezin da izapide horretara jo dibortziatzeko, adingabeko seme-alabak izanez gero edo emakumea haurdun badago (zuzenbidean, asmatutakoa jatorrizkotzat jotzen da aldekoa denerako). Kode Zibileko 82. artikuluak, erreformaren ondoren, argi eta garbi adierazten du puntu hau: “ez da aplikatuko seme-alaba adingabeko emantzipatugabeak daudenean edo haien gurasoen mende dauden judizialki aldatutako gaitasuna dutenean”. Adingabeko seme-alabarik ez egotea Familia liburuaren bidez egiaztatzen da, bai eta gaitasun aldaturik ez duten pertsonen kasuan ere, manifestazioagatik.
2. Zer dokumentu behar dira?
Banantzea edo dibortzioa notario aurrean tramitatzeko, notarioarengana jo behar da honako agiri hauekin:
- Ezkontza inskribatu izanaren ziurtagiria eta, hala badagokio, seme-alaben jaiotza-inskripzioarena, Erregistro Zibilean.
Dokumentuakezkontideek beren adostasuna jasoko dute.
Ondare-neurriak eskatuz gero, bakoitzaren egoera ekonomikoa eta, hala badagokio, seme-alaben egoera ebaluatzeko dokumentuak aurkeztu behar dira. Hauek izango lirateke zerga aitorpenak, nominak, bankuko ziurtagiriak, jabetza tituluak edo erregistroko ziurtagiriak.
3. Abokatu bat behar da?
Lege berriak ezartzen du ezkontideek modu pertsonalean esku hartu beharko dutela emakida horretan, nahiz eta abokatuaren laguntza ezarri. Zentzuzkoa da, notariak aholkularitza eta fede ematen baitu, abokatuak bere bezeroen interesak defendatu behar baititu. Hori dela eta, dibortzio batean -garrantzi handikoa dena- ezin da jardun inolako hausnarketa edo aholku profesionalik gabe. Horrek, jakina, kostuak garestitzen ditu.
Seme-alaba adin nagusikoak edo emantzipatuak badira eta banantzearen hitzarmen arautzaileak eragiten badie, notarioaren aurrean agertu behar dute, hartzen diren neurriekin bat etortzeko.
4. Zenbat kostatzen da?
Gaur egun, notarioaren aurreko dibortzioa dirurik gabeko eskritura da, eta, beraz, 30 euro inguru kobratzen dira. Kopuru horri gehitu beharko zaizkio gehiegizko orriak (hitzarmenaren hedapenaren arabera) eta baimendutako hiru kopia, gehi notarioari emandako agirien lekukotza eta hitzarmena onartzeko eginbidea. Azken zifra 200 eta 300 euro bitartekoa izan daiteke.
Prezio horri alderdiek erabakitzen duten abokatuaren gastuak eta ezkontzaren erregimen ekonomikoaren likidazioaren kostua gehitu behar zaizkio.
5. Edozein notarioren aurrean egin daiteke dibortzioa?
Notarioaren aurrean ezkontzak ez bezala -edozeinek ospa dezakeen-, azken egoitza komuneko notarioaren aurrean egin behar da dibortzioa. Edozein ezkontideren ohiko bizilekuko notariora ere jo daiteke.
Baina komeni da jakitea izapide hori ez dela notarioen eskumen esklusiboa. Banantzea ex prés dibortzioaren bidez egin nahi bada, dagokion Familia Auzitegiko idazkari judizialarengana jo daiteke.
6. Zenbat denbora behar da bereizita egoteko?
Dibortzioak eraginkortasuna izango du, kasu honetan, notario aurrean eskritura publikoan emandako bi ezkontideen adierazpenetik, hau da, eskritura sinatzen den unetik aurrera.
Dibortzioak, alderdien borondatearen ondorioz, idazketaren errubrikatik sortzen ditu ondorioak. Baina beste gauza bat ezartzen da, eta notarioak onartu zuenetik bakarrik da eraginkorra.
7. Notarioak onartu behar al du beti ezkontideek adostutako hitzarmena?
Notarioak hitzarmenari uko egin diezaioke, akordioak ezkontideentzat edo seme-alaba nagusientzat edo emantzipatuentzat kaltegarriak direla uste badu.
Horretarako, ezkontza ez da sinatzen eskritura sinatzen den unean, notarioak erabakia hartzen duenean baizik. Horretarako, bost egun balioduneko epea du. Epe horretan, hitzarmena onartzeko edo ukatzeko eginbidea idatzi behar du. Ukatzen badu, zertan oinarritzen den azaldu behar du.
