Zinpeko guardiak, osasun langileak, sukaldariak… Lan egiteko uniformea behar duten lanbideak askotarikoak dira. Gehienetan gastu hori enpresaren kontura izaten da, baina batzuetan langileek ordaintzen dute aldez aurretik. Kasu horretan, soldata aldageletako plus baten bidez kobratzen duenean itzultzen zaio. Gastu hori, nominan jasoa eta hitzarmen kolektiboen bidez arautua, ez da Gizarte Segurantzan kotizatzen, eta ez da Errenta Aitorpenerako gordetzen, legezko mugak gainditzen ez baditu.
Nominan islatua
Lanbide jakin batzuetan (zaintzaileak, garbitzaileak, atezainak, sukaldeko laguntzaileak, etab.). ) langileek maiz berritu behar dituzte jantziak, gehiegi erabiltzen dutelako eta bezeroen aurrean presentzia ona izan behar dutelako. Gastu hori, gehienbat, enpresaren kontura izanen da, bere lanbidean edo lanean aritzeko behar diren jantziak ematen baitizkie langileei. Hala ere, batzuetan, langileak berak gastuak aurreratzen ditu eta bere soldata kobratzen duenean itzultzen zaizkio, jantzietako plus baten bidez. Hori nominan islatzen da, lan-jarduera gauzatzeko ordainketa zikliko horiei aurre egiteko gastu gisa.
Jantzien plusa langileei beren uniformeen mantentze gastuak konpentsatzeko ordaintzen zaien zenbatekoa da.
Jantzien plusa enpresak langileei ordaintzen dien zenbatekoa da, lan egiten duten bitartean jantzi behar dituzten uniformeen mantentze egokiaren gastuak konpentsatzeko. Uniformea erabili beharrik gabe irudi eta presentzia egokia eskatzen duten lanetan aritzen direnei ere ordaindu ohi zaie.
Hitzarmen kolektiboetan arautua
Jantzien plusa hitzarmen kolektiboetan araututa dago. Hitzarmen horiek lansarien osagarriak, soldataz kanpokoak eta Gizarte Segurantzaren babes-ekintzaren hobekuntzak bereizten dituzte. Beraz, ezin dira konparatu langilearen jantziak aldatzean gerta daitezkeen egoerak, ez baita gauza bera enpresak langileei jantziak ematera behartuta egotea edo kontzeptu beragatik plus bat ordaintzea, nahiz eta bi kasuetan hitzarmen kolektiboan agertu beharko den.
Soldataz kanpoko ordainsaritzat hartzen da, hau da, langileak lan-harremanaren ondorioz jasotzen dituen lansaritzat, baina ez du ordaintzen egindako lana, ez eta atsedenaldiak ere, benetako lan gisa kontatzen baitira. Gastu horiek hitzarmenean jasota daude eta, halakorik ez badago, langileak enpresaburuari jakinaraziko dio haien jatorria eta zenbatekoa.
Konpentsazioetarako eskubidea frogatzeko, hitzarmen kolektibo edo banakako kontratu batean jaso behar da.
Jantzien plusak Gizarte Segurantzan kotizatzen ez dutelako bereizten dira, eta Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergarako atxikitzen ez direlako, betiere legezko mugak gainditzen ez badituzte. Jenerotan edo dirutan ordaintzen da. Hala ere, konpentsazio horietarako eskubidea frogatzeko, beharrezkoa da hitzarmen kolektibo batean edo banakako kontratu batean agertzea, non enpresaburuak langileari eskatzen dion jantzi jakin bat erabiltzeko.
Plus hori ordaintzea aurreikusten duten hitzarmenek osagarri bat ezartzen dute (beste pertsona baten kontura eta kontura egiten den aurrerakina) langileak berak eros ditzan bere jantziak. Horretarako, kopuru bat ezartzen dute, urtean behin edo 12 hilabetetan hainbana daitekeena.
Besteren kontura lan egiteagatik langileek jasotzen duten ordainsari osoa da soldata. Hala ere, nominaren sorreraren ondorioz soldatapekoaren kontu korrontean islatzen den zenbatekoa kontuan hartu behar diren hainbat hartukizunen baturaren ondorio zuzena da, hala nola Gizarte Segurantzan kotizaziotik kanpo gelditzen diren soldatakoak ez direnak.
Horien artean aipagarriak dira plusak, dietak, aparteko joan-etorriak, osagarriak eta kalte-ordainak. Horiek guztiak ondo zehaztu behar dira nominan, hilero langileari zenbat kobratu behar zaion jakiteko. Urteko aparteko ordainsariak ere eman behar dira, gutxienez bi. Gainera, soldata osagarriak ere egiaztatu behar dira, mota desberdinetakoak:
- Pertsonalak: antzinatasuna, hizkuntzak…
- Lanpostutik eratorriak: arriskua, txandak…
- Produktibitatea: aparteko orduak edo pizgarriak.