Zenbait astez eztabaidan aritu ondoren, Espainiak erreskate bat eskatuko ote duen edo ez egungo atezain ekonomikotik ateratzeko, azken formuletako bat erreskate birtuala da, eta gero eta indar handiagoa hartzen ari da. Hurrengo erreportajean, praktika hori zertan datzan azaltzen da, eta berekin ekarriko lituzkeen alde onak eta txarrak adierazten dira.
Merkatuek erreskatea deskontatutzat ematen dute
Espainiako Gobernuak uda baino lehen bankura erreskatatu ondoren (100.000 milioi euro bitarte), gure ekonomiaren ahultasun nabaria dela eta, gero eta erakunde gehiagok eskatzen dute Europak erreskatea edo laguntza finantzarioa eskatzea. Dagoeneko ez litzateke kreditu-lerro bat izango erakunde edo enpresei laguntzeko, baizik eta Estatu zentralaren berezko finantzaketa-beharrak betetzeko.
Egoera korapilatu egin da azken hilabeteetan, batez ere, Gobernuak defizit publikoa murrizteko duen ezintasunagatik (azken datuen arabera, 2011. urtea % 9,8an itxi zuen, Greziaren maila berean) eta autonomia-erkidegoek (besteak beste, Katalunia, Valentziako Erkidegoa, Gaztela Mantxa, Andaluzia, Kanariak, Murtzia, Balearrak, Asturias eta Kantabria) aurkeztutako baliabide-eskaera ugarien ondorioz. Aurten, Europak ezarritako defizitaren helburua %6,3koa da, egungo mailetatik nekez lor daitekeen tasa.
Erreskate birtual baten bidez, Espainiak Europak ezarritako baldintzaren mende egon liteke, kreditu-lerroaz baliatu gabe.
Itoaldiaren aurrean, Europako Banku Zentralak bere zatia irailaren hasieran jarri zuen, herrialdeak erreskatea eskatzearen truke Espainiako zor publikoa erosteko prest egongo zela iragarri zuenean. Bestela esanda, EBZak zor subiranoaren bigarren mailako merkatuan duen esku-hartzea baldintzatu du Espainiak edo finantzaketa-arazoak dituen beste edozein herrialdek (programa ez da esklusiboa, eta ez dago berariaz sortua gure ekonomiara joateko) laguntza eska diezaion aldi baterako erreskate-funtsari (FEEF) edo funts iraunkorrari (MEDE). Zor subiranoa erosteko programa berriak Outright Monetary Transactions (OMT) izena du, Espainiaren erreskateari zuzenean lotutako terminoa.
EBZak aurrera egin eta hilabetera, erreskatea ez da eskatu. Hala ere, badirudi azokek ziurtzat ematen dutela gertatuko dela. Izan ere, arrisku-prima 627 puntu maximotik (uztailean) 400era (azken egunetan) murriztu da, eta horrek leundu egin ditu Altxor Publikoak zorraren ezarpen berrietan egin behar dituen finantziazio-ahaleginak. Operadore eta ekonomialari askok erreskatea iristearen alde egiten dute. Baina formula hasieran merkatuak espero zuenaren desberdina izan daiteke.
Erreskate birtual baten alde onak eta txarrak
Azken egunotan indarra hartu du erreskatea birtuala izatearen ideiak, hau da, Egonkortasunerako Europako Mekanismoari (MEDE) hasiera batean erabiliko ez litzatekeen aurreneurrizko kreditu-lerro bat eskatuko litzaiokeela. Nahikoa litzateke Europako Banku Zentralari (EBB) kreditua irekitzeko eskatzea, Mario Draghik irailean bigarren mailako merkatuan eskainitako bonuak erosteko programa aktiba dezan. Estrategia horrek, ordea, alde onak eta txarrak ditu:
Abantailak
Alde batetik, Espainiak zorraren merkatuetan bere finantzaketa leuntzea lortuko luke, zeren eta EBZa zorra erosten hasteak hurrengo enkanteetan Altxorrak bere gain hartu beharko lituzkeen interes-tasetatik behera egingo bailuke.
aurreikuspenen arabera, erreskate-eskaerak arrisku-prima murrizten lagunduko luke. Kreditu “birtuala” eskatzen denean, espero da Espainiako zorraren errentagarritasuna % 1,5-2 jaits daitekeela urtebetera, eta % 4 inguru epe luzeenetan; horrek nabarmen jaitsiko luke Altxorraren finantziazioa. Azken enkanteetan, erakunde horrek % 2,83ko Letrak jarri ditu urtebeterako, eta % 5,66ko Hamar urterako bonuak. Europako Batzordeak, berriz, eskaera hori balizko mugimendu bat izango litzatekeela adierazi du. Altxorrak 75.632 milioi euro bildu ditu aurten merkatuan epe ertain eta luzeko zorretan, hau da, 2012 osorako aurreikusitako jaulkipenaren % 88.
Printzipioz, Espainiak ez lituzke bere gain hartuko erregela osoko erreskateak dakarren baldintza gogorrak, hau da, erabateko erreskatea.
Kontrakoak
Gobernuak Ulermen Memorandum berri bat sinatu beharko luke, Egonkortasunerako Europako Mekanismoaren (MEDE) erreskatea onartzean, bankuei laguntzeko kreditu-lerroa eskatu ondoren gertatu den bezala. Estatuak, beraz, Europak ezarritako baldintzak bete beharko lituzke, eta ezingo luke kreditu-lerroaz baliatu; izan ere, litekeena da erreskate birtual batek Espainiako ekonomia kudeatzeko baldintza berriak ekartzea.
Europako Banku Zentralak bonuak erosteko programan, urtebetetik hiru urtera bitarteko eperako zorra erostea aurreikusten da. Teorian, erreskate birtualak epe laburragoko aktiboen bidezko finantziazioa hartuko luke. Hasteko, epe luzeagoko bonuetan kutsadura-efektua gertatuko litzateke, nahiz eta kasu horietan finantzaketa ez liratekeen hainbeste erlaxatuko. Elementu ezegonkortzaile berriak edo egindako egitura-erreformek ez badute fruiturik ematen, EBZak ahaleginak egin arren, epe luzeko ezegonkortasunak jarraituko luke.
