Gobernuak txosten bat jaso du, Justizia, Ogasun eta Herri Administrazio eta Enplegu eta Gizarte Segurantzako ministroek aurkeztua, delitu fiskalaren eta Gizarte Segurantzaren arloko Zigor Kodearen aldaketari buruzkoa, bi kasuetan jokabide larrienetarako azpimota astundua sortzeko. Hala, delitu fiskal larrienek eragindako arau-hausteen preskripzio-epea bost urtetik 10era igotzea aurreikusten da, eta iruzurgileei ezarritako espetxe-zigorrak bi urtetik sei urtera luzatzea, urtebetetik bost urtera izan beharrean.
Delitu fiskalaren tipo astundu berria iruzurtutako kuotaren zenbatekoa seiehun mila eurotik gorakoa denean edo iruzurra erakunde edo talde kriminal batean egin denean aplikatuko da. Orobat aplikatuko da tributudunaren identitatea edo iruzurraren zenbatekoa zehaztea zaildu edo ezkutatzen duten negozio, ente edo lurraldeak erabiltzen direnean, exekutiboak azaldu duenez.
Soraya Sáenz de Santamaría Gobernuko lehendakariordeak azaldu zuenez, aldaketa horiek “delitu fiskalei, iruzur masiboei eta Gizarte Segurantzari” eragiten diete, “iruzurraren eta ezkutuko ekonomiaren aurka borrokatzeko”. Sáenz de Santamariak, halaber, hiru esparrutan gauzatzen den erreforma sakona dela nabarmendu zuen: baliabide ekonomikoen kudeaketa publikoaren aurkako borroka; zerga iruzurra saihesteko erreformak, lan iruzurraren aurkako borroka eta Gizarte Segurantzaren arlokoa.
Gainera, Sáenz de Santamariak zehaztu zuenez, “delitu portaera penal gisa tipifikatzen da kontu publikoei buruzko datuak faltsutzen, ezkutatzen eta manipulatzen dituzten kudeatzaile publikoen zeregina. 10 urte arteko desgaikuntza ekarriko du. Jokabide horren tipifikazioa berritasun bat da gure ordenamendu juridikoan”.
Bestalde, aldaketan hobekuntza tekniko batzuk ezarri dira, zergadunaren borondatezko erregularizazioa edo diru-bilketa bultzatzeko. Horien artean aringarri bat dago (zigorraren beherapen garrantzitsua), Ogasun Publikoari eragindako kalte ekonomikoa konpontzeagatik. Erregularizazio kasuetan aplikatuko da, zitazio judiziala jaso eta lehenengo bi hilabeteen barruan, eta zergadunak beste subjektu erantzuleak identifikatzen laguntzen duen kasuetan.
Halaber, ahalmena ematen zaio Zerga Administrazioari zerga-bilketako prozedura bat ez geldiarazteko, prozesu penal bat dagoelako. Gaur egun, epailearen esanbidezko adierazpena eskatzen da. Azkenik, trama-kasuetan eraginkortasun handiagoa dago, ez baita beharrezkoa urtea igaro arte itxarotea 120.000 eurotik gorako iruzurra egiten denean. Gaur egun, urte natural osoan egindako iruzurrari erantzun behar zaio eta, horregatik, urte hori amaitu arte itxaron behar da gertaera delitu fiskal gisa salatzeko.
Gizarte Segurantzaren aurkako delitu astunduak
Gizarte Segurantzaren aurkako delitu astunduetan, beste iruzur kasu batzuk mugatu dira, non egiaztatu baita administrazio zehapena ez dela behar bezain eraginkorra eta jokabide horien larritasunak zigor penala eskatzen duela. Hori da fikziozko enpresen eta lantegi klandestinoen kasua. Gobernuak adierazi zuenez, egindako aldaketen helburua da “delitugintzaren hobekuntza teknikoa lortzea, bai eta ezarpenean zehar ezarritako jurisprudentzia- eta teknika-irizpideak ere”.
Ildo horretatik, gehienezko zigorrak gogortu egiten dira Segurtasunari iruzur egiteagatik, bost urtetik sei urtera pasatzean, eta delitu-kasu larrienetatik bost urtetik hamar urtera bitarteko preskripzio-epea luzatu nahi da, hala nola, lan-harremanak simulatzen dituzten jarduera errealik gabeko “enpresa fantasmak”, langileek prestazio publiko bat lor dezaten.
Iruzurraren gutxieneko zenbatekoa ere murriztu da, 120.000 eurotik 50.000 eurora pasa baita, eta preskribitu gabeko zor guztia sartu da kopuru horretan. Era berean, penalki zigortzen dira Gizarte Segurantzaren prestazioetan iruzur egiten duten eta Gizarte Segurantzaren ondareari kalte larria eragiten dioten kasuak, 307.ter atal berria sartuz. Bestalde, Zigor Kodea aldatzea proposatu da, aldi berean hainbat langilerekin lan egiten dutenak zehatzeko, Gizarte Segurantzan alta eman dutela jakinarazi gabe, edo dagokion lan-baimena lortu gabe.
Azkenik, 398. artikuluaren idazketa aldatu da, Gizarte Segurantzako agirien ziurtagiriak hirugarrenek faltsutzeari buruzkoa. Agiri faltsutze delitutzat joko dira, eta beste delitu bat sartu da, administrazio publikoen kontabilitatea faltsutzea tipifikatzen duena, horrela administratutako ondare publikoarentzat arriskua sortzen denean.
