Gizarte Segurantzak heriotzagatik eta biziraupenagatik eskaintzen dituen prestazioen artean —esaterako, alarguntasun eta zurztasun pentsioak, senideen aldeko sorospenak eta laneko istripu edo eritasun kasuetan kalte-ordain bereziak— ‘heriotzagatiko sorospena’ dago. Zuzeneko ahaideek Gizarte Segurantzan alta emandako langile edo pentsiodun bat hil ondoren kobratu dezaketen diru finkoa da. Langileen Erregimen Orokorrean ezarritako zenbatekoa 30,05 eurokoa da, kopuru irrigarri bat, hileta-zerbitzu bat gutxi gorabehera 1.800 euro jaisten ez dela uste bada, eta legearen izpiritua —urte horietako araudi batetik datorrena— gastu horiek ordaintzea dela.
Heriotza-sorospenaren abantaila da ez duela inoiz kotizazio-aldirik eskatzen.
Ez dira asko eskatzen duten familiakoak, Gizarte Segurantzako Zerbitzu Zentralek diotenez, “eguneratu ez den hondar-prestazioa da, beste batzuk garatu direlako, esaterako, alargun-pentsioa”, Osasun Laguntzako arduraduna den Belén Calalejok dioenez. Baina askok ezagutzen ez duten arren, senideek eskubidea duten diru-kopuru bat da, eska daitekeena eta horrelako beste batzuek baino eskakizun eta paper gutxiago eskatzen dituena.
Onuradunak
Nori dagokio laguntza, amari edo seme-alabei? Legearen arabera, sorospen horren onuradunak hileta-gastuak ordaindu dituztenak dira, ordena honetan: hildakoaren ezkontidea, seme-alabak eta ahaideak, harekin bizi izan badira. Prestazioa pertsona hiltzen den egun berean ematen da, eta tramitea Gizarte Segurantzaren bulegoetan egin behar da. Laguntza hori jaso ahal izateko, honako agiri hauek aurkeztu beharko dira: heriotza-ziurtagiria, ezkontidearen edo seme-alaben agiri nazionalak, hildakoaren unean harekin bizi ziren senideenak eta Gizarte Segurantzak emango duen eskabidea.
Legearen arabera, sorospen horren onuradunak hileta-gastuak dituztenak izango dira.
Heriotza-sorospenaren abantaila da ez dela inoiz kotizazio-aldirik eskatzen. Ezaugarri horrek bereizten du heriotzaren arrazoien arabera gutxieneko aldiak eskatzen dituzten beste prestazio batzuetatik. Adibidez, gaixotasun arrunt batek eraginda, 500 kotizazio-egun eskatuko dira heriotzaren aurreko eta ondoko bost urteko epe jarraituan. Aldiz, istripua izan bada, lanekoa izan ala ez, ez da gutxieneko kotizazio-aldirik eskatuko.
Laneko erregimen berezien berezitasunek (nekazaritza, norberaren konturako langileak eta autonomoak, etxeko langileak edo meatzaritza eta ikatza) ez dute ezberdintasunik ezartzen Erregimen Orokorrarekin heriotzagatiko sorospena eskuratzeko. Baldintzak berberak dira kasu guztietan. Izan ere, erregimen horiek Erregimen Orokorreko arauetatik bereizten badira ere, hurrengo lege-aldaketak parekatuz joan dira pentsioen arloan.
Ez da gauza bera gertatzen Estatuko funtzionario zibilentzat. Heriotzagatiko sorospenak ehorzketa gastuak estaltzen ditu, eta senideei dagokien zenbatekoa hildakoaren adinaren arabera kalkulatzen da. Prestazioa Estatuko Funtzionario Zibilen Mutualitate Orokorrak (MUFACE) onartu eta kudeatzen du, eta ia egoera eta baldintza berberetan betetzen da, baina legeak finkatutako oinarri bakarra du (187,82 euro), hildakoaren adinarekin biderkatzen dena:
- 41 urte bete arte, oinarria bere adin osoarekin biderkatuz heriotzaren unean.
- 41 urtetik aurrera, oinarria bider hildakoari 80 urtera iristeko falta zaizkion urteak. Horrela, 35 urteko pertsona baten senideek 6.500 euro inguru kobratuko lukete, eta 60 urtekoek 3.700 euro inguru.
