Lan-merkatuaren globalizazioak enpresa handiak behartu ditu beren kudeaketa-ereduak berrikustera eta munduko punturik ezkutuenetan banatutako plaza komertzial berriak lortzera. Ez da erraza munduaren beste aldean lan egiteko prest dauden hautagaiak aurkitzea. Hori dela eta, konpainia batzuek soldata %15 eta %90 arteko igoera ematen dute soldata arruntarekin alderatuta. Pizgarriak are erakargarriagoak dira kontuan hartzen bada, kasu gehienetan, helburuko herrialdeetan bizi-kostua Espainiakoa baino nabarmen txikiagoa izaten dela. Hala ere, segurtasunik gabeko eta kontrako herrialdeak izaten dira. Exekutiboek Espainian kotizatzen duten ordainsari gordina eta helmugako herrialdean jasotako ordainsari garbia jasotzen dituzte, eta horri erbesteratze-primak eta bizi-kostua gehitzen zaizkio. Baina, gainera, erraztasunak jasotzen dituzte bizileku berrian etxebizitza finantzatzeko, baita haurren eskola, autoak, aseguruak, sorterrira egindako bidaiak eta klub sozialak ordaintzeko ere. Onura horiekin guztiekin, maila ertaineko lanpostu bat betetzen duen langile batek ohiko soldata bikoiztu dezake.
Zenbat eta arrisku handiagoa, onura handiagoa
Herrialde arriskutsuetan lan egiten duten pertsonei ematen zaizkien pizgarrien ehunekoak aldatu egiten dira helmugaren arabera. Iraken, Iranen, Afganistanen, Kolonbian, Nepalen eta beste herrialde batzuetan kokatuta dauden Espainiako enpresa batzuek, besteak beste, beren langileen hileko etekinak bikoizteko aukera ematen dute. Erdialdeko Amerikan, adibidez, Espainiako hiriburuak dituzten multinazionalek lurralde nazionalean jasotako soldata-prima arrunta baino %50 gehiago ordain dezakete.
Indarkeriazko irudiak, gizarte-hondamendiak eta gerra-gatazkak ugaritzea ez da, hain zuzen, inguru horietara lanera joateko aurkezpen-gutunik onena. Eta langileek jakin behar dute herrialde horietan lanpostu bat onartzeak berekin dakarrela soldata hobea lortzeko aukera, bai, baina arriskuak ere baditu, etxetik urrun egotea eta bizitza lasaia eta aurreikus daitekeena ezin izatea. Hala ere, langile askok ohiko erosotasuna utzi eta herriz aldatu besterik ezin dute egin profesionalki hazi nahi badute.
Herrialde gatazkatsuetan lanpostu bat onartzeak soldata hobea lortzeko aukera dakar berarekin, baina baita deserrotzea eta arriskuak izatea ere.
Fenomeno horren hasieran, 1990eko hamarkadan, 40 eta 50 urte bitarteko exekutiboek emigratu zuten batez ere. Gaur egun, enpresek langile gazteagoak nahi dituzte, 25 eta 30 urte bitartekoak; izan ere, kasu askotan, beren karrera hasi dute, eta oraindik ez daude ezkonduta eta ez dute seme-alabarik; beraz, eragozpen gutxiago dituzte atzerrian lan egiteko.
Bankuak eta enpresak
Telekomunikazio-enpresek, energia-enpresek eta banku-taldeek sustatzen dituzte gehien joan-etorri horiek, urrutiko herrialdeetan garatzen badira, giza baliabideak mugiarazi behar baitzaizkie eremu horietara; izan ere, leku horiek, askotan, munduko arriskutsuenetakoak dira.
Hala eta guztiz ere, eta denboraldi batez etxea eta familia uzteak dakartzan eragozpenez gain, beste bizitza batera ohitzeko, profesional batzuk, oztopo horiek gainditu ondoren, bizimodu horretara ohitzen dira eta beren karrera profesionalarekin beren herrialdetik urrun jarraitzea erabakitzen dute. Lan egiten duten enpresaren barruan hazi eta kapital ona eskuratu behar dute denbora gutxian.
Laneko egonaldiak luzeak izaten dira, baina langilearen aklimatazio-prozesuaren arabera aldatzen dira (bi eta lau urte bitartekoak izaten dira). Denbora horretan, langile batek enpresaren funtzionamendua eta bertako lan egiteko moduak ezagutu, funtzio berria ikasi eta herrialdeko kulturara egokitzen da. Fase horren ondoren, bigarren etapa bat dago: egonkortzea, bizimodu normala izateko eta lana eraginkortasunez egiteko.
Forbes aldizkariaren azterketa baten arabera, munduko herrialde arriskutsuenak Somalia, Irak, Afganistan, Israel, Boli Kosta, Pakistan, Sri Lanka, Txad, Libano eta Burundi dira. Zerrenda horretan sartzen dira Liberia eta Haiti ere, ia gerra-egoera iraunkorrean dauden lurraldeak eta kriminalitate-maila oso altuak dituztenak.
Gatazkarik handieneko herrialdeetan, konpainiek segurtasun zerbitzuak eta segurtasun fisikoko aseguruak kontratatzen dituzte langileentzat. Baina, neurriak hartu arren, krimenen biktima diren exekutiboen kopuruak hazten jarraitzen du. 2006ko zifrari erreparatu besterik ez dago, mundu osoan bahitutako multinazionalen langile-kopurua 300 izan baitzen.
