Marina Gros bioteknologoa da eta Ecodes, Ekologia eta Garapenean Politika Publikoen eta Klima Gobernantzaren arduraduna. Irabazi asmorik gabeko erakundea da, eta garapen jasangarriaren bidean lan egiten du. Erakunde hori Label 2020 proiektuaren 20 bazkide europarretako bat da. Ekimen honi buruzko elkarrizketa honetan, indarrean jarri berri den etxetresna elektrikoentzako energia-etiketa berriak dituen abantailei eta gure energia-ohiturei buruz galdetuko dizugu.
Zer da Label 2020?
Europako finantziazioa duen proiektua da, eta energia-etiketa berrirako trantsizioa lagundu eta harmonizatzea du helburu. Etiketa berri horiek askotariko eragileei eragingo diete: fabrikatzaileei, administrazio publikoei…[implicadas en el cambio de normativa]eta banatzaileak kontsumitzaileenganaino. Label 2020rekin batera, komunikazio-kanpaina handi bat egingo da Europako 16 herrialdetan, aldaketa hori ezagutarazteko eta errazteko.
Zergatik aldatzen da, hain zuzen, orain?
Europako energia-etiketa duela 25 urte sortu zen, eta, denbora horretan, eragin handia izan du. Alde batetik, kontsumitzaileek modu informatuan aukeratu ahal izan dituzte produkturik eraginkorrenak. Baina fabrikatzaileek garapena eta berrikuntza sustatzeko ere balio izan du. Sistema hau ez dago zaharkituta, baina etiketa eraginkorrenek nahasmena sor dezaketen puntu batera iritsi da. Beraz, energia-etiketen belaunaldi berri argiago bat sortzeko, mailakatze bat egingo da.
Kontsumitzailearentzat, badu abantailarik aurreko etiketatzearen aldean?
Berreskalatze horren ondorioz, sistema gardenagoa izango da. Horrela, kontsumitzaileek informazioa jaso, produktu batzuk besteekin errazago konparatu eta eraginkorrenak aukeratu ahal izango dituzte. Zure beharretara hobekien egokitzen direnak ere aukeratu ahal izango dituzu, etiketa berriek informazio garrantzitsua baitute produktuaren erabilgarritasuna ezagutzeko. Adibidez, garbigailu baten kasuan, ECO programak zenbat zarata igortzen duen edo zenbat irauten duen jakingo dugu erosi aurretik.
Etiketa horiek energia aurrezten laguntzen dute?
Produktu eraginkorrek energia gutxiago kontsumitzen dute erabiltzen direnean, eta, beraz, kontsumitzailearen argiak fakturan duen eragina zuzena eta positiboa da. Gainera, ingurumen-inpaktu txikiagoa dute, eta hori ikus daiteke igortzen dituzten berotegi-efektuko gasen murrizketan.
Zenbat aurrezten du kontsumitzaileak, adibidez, A etxetresna elektriko bat erosten badu sailkapen txikiagoa duen beste baten aurrean?
Gaur egun merkatuan dauden hozkailu ez hain eraginkorrak A+ motakoak dira. Konbi den A+++ hozkailu bat konparatzen badugu, 200 litroko edukiera duena hozkailuaren partean eta 100 litrokoa izozkailuaren partean, ezaugarri bereko beste batekin, baina A+-k 1.500 kWh aurreztuko ditu. Erreferentziatzat kilowattaren Europako batez besteko prezioa hartuz gero (0,27 kWh), fakturan 405 euro aurreztuko lirateke etxetresna elektrikoaren bizitza baliagarri osoan.
Badago gutxi gorabeherako kalkulurik etiketa berriak energia-aurrezpen globalean izango duen eraginari buruz?
Europako Batzordearen kalkuluen arabera, 38 tWh-ko aurrezkia lor daiteke[teravatio hora]2030 arte. Hau da, 10 urtean Hungaria osoko urteko kontsumoaren baliokidea den energia aurreztuko litzateke.
Zein da etxeetako energia-gastuaren partidarik handiena?
Oro har, berokuntza- eta hozte-sistemak izaten dira partidarik handienak, nahiz eta klimaren araberakoa izan. Eta, hain zuzen ere, horiek ez dira berreskalatuko lehen fase honetan. Etxean ditugun gailuen eraginkortasuna funtsezkoa da. Baina aurrezteko, erabilera-ohitura eraginkorrak garatzea ere garrantzitsua da. Oso hozkailu eraginkorra izan dezaket, baina behar baino tenperatura altuagoan finkatzen baduzu, ez da horrela izango. Edo lauzpabost lagunentzako hozkailu bat eros dezaket bakarrik edo bikotekidearekin bizi naizenean. Gainera, garrantzitsua da gure etxea ongi isolatuta egotea, bai udan bai neguan, berokuntza eta aire girotuaren erabilera murriztuko baitugu.
Zein da Espainiako etxeen irakasgaia?
Espainiako etxebizitza-parkea, oro har, nahiko zaharra eta ez-eraginkorra da. Eta galdarak ere bai. Gainera, asko kontsumitzen duten tresna elektrikoak ditugu.
Elektrizitate-konpainia baten zerbitzua kontratatzean, zer alderdi hartu behar ditugu kontuan?
Kontuan hartu beharreko lehen alderdia kontratatutako potentzia da. Kuota finko bat da, kontsumoa kontuan hartu gabe ordaintzen duguna; beraz, ezinbestekoa da gure kontsumoarekin bat etortzea eta gure beharretara egokitzea, eta ez handiagoa. Gobernuak edo PPCak (Kontsumitzaile Txikientzako Borondatezko Prezioa) araututako merkatu-tarifari ere hel diezaiokegu.[disponible para los usuarios con una potencia eléctrica inferior a 10 kW]. Eta bonu soziala eskuratu dezakegun egiaztatu.
Gaueko tarifa elektrikoak aurrezteko neurririk dakar?
Bai, ordu-bereizketa ere garrantzitsua da. Tarifa honetan, kilowattaren orduko prezioa bi tartetan banatzen da. Puntako orduetan sakonuneko orduetan baino gehiago ordaintzen da. Kontsumitzailea garbigailuak edo ontzi-garbigailuak ordutegi ibarrean jartzeko antolatzen bada, argiaren fakturan nabarituko da. Ezinezkoa bada ere, gogoan izan behar da etxetresna elektriko handiak egunez eta gauez entxufatuta daudela; beraz, egunaren zati handi bat ordutegi merkeenean egongo da. Edozein modutan ere, ordu-bereizketa oso onuragarria izaten da mota guztietako etxeentzat.
