Imagen: Mada
Ereintza gizateriaren jarduera zaharrenetako bat da, baina oraindik etekin handiak ekar ditzake aurrezkiari dagokionez. Adibidez, limoi-landare ertain batek 40 euro inguru balio dezake, eta hazi-poltsa batek, berriz, 5 eurotik gora. Helburua ez da baratzezaintzan lanaldi luzeak egitea, baizik eta landare-barietate batzuetako haziak erostea, hazitako landarea erosi beharrean, dirua aurrezteko eta, bide batez, zeregin horien zaleei aisialdirako denbora eskaintzeko. Kostuak %50eraino murriztu daitezke, zenbait abantaila erantsiz: ereiteak aukera ematen du barietateen nahasketa aukeratzeko, eta inbertsio gutxiagoko landare gehiago lor daitezke landu beharreko hazien kopurua graduatuta.
Lorategia errentagarri bihurtzea
Haztegian landare bat erosi eta norberak landatzearen arteko prezio-aldeak fruta-arboletan edo barrukoetan nabaritzen dira, 20 eurotik aurrera. Landare txikiek, ordea, ez dute alde handirik ageri hazien aldean.
Adibidez, petunia bezalako lore-espezieen kasuan, zentimetro gutxi batzuetako ale bat duen lorontzia 2 eta 3 euro artean kostatzen da; hazi-poltsa, berriz, 1,50 euro. Hemen, hazi-lotearen errendimendua handiagoa izan arren, hasierako inbertsioko aldea ez da oso nabarmena. Baina baratze bat sortu behar bada, aukera ona da hazitegietan, mintegietan edo saltoki handietan 50 ale baino gehiagoko hazi-sortak erostea. Horretarako, nahikoa da prezio batzuk ezagutzea: pipitadun poltsak, hainbat piper mota lortzeko, 20 euro ingurukoak dira; tomatea 10 eurotik gorakoa da, eta sandia eta meloia 2 eta 25 euro bitartekoa, barietatearen arabera. Azenarioa, zainzuriak, tipula, babarrunak, berenjenak eta brokolia, adibidez, 2 euro inguru balio dute.
Zainketa gutxiko landareak
Lorategirako edo balkoirako egokienak diren landareak zein diren jakiteko, zehaztu egin behar da zenbat denbora erabiliko den horiek zaintzeko eta zein tokitan kokatuko diren. Ez du merezi solairu batean inbertitzea, hiru egunen buruan ur- edo eguzki-faltagatik hilko bada.
Denbora askorik ez badago edo “landare-bizitzaren” maitalea ez bada, onuragarria izango da ur gehiegi behar ez duten landareak erostea. Mediterraneoko espezieek, adibidez, hezetasunik eza jasaten dute. Ezagunenen artean daude begonia, krisantemoa, anemona eta aleliak. Beste ale batzuk lirioa, geranioa, konketa eta kalena dira. Landare bakoitzeko 3 eta 8 euro artean balio du -birlandatzeko loreontzia- eta haziak 2,50 euro inguru. Ureztatze gutxi behar duten zuhaixkak ere aurki daitezke. Mediterraneo aldeko lorategietako matarik ohikoenetako bat buganvilla da, urte osoan hostotza duena.
Lorontzi egokiena
Lorategia errentagarri bihurtzeko kontuan hartu beharreko beste faktore bat lorontzi egokia aukeratzea da. Ontziaren tamainak landarearen bolumenaren araberakoa izan behar du. Landare espezie handia bada, hazteko lekua beharko du, baina txikia bada, kaktusak bezala, ez da beharrezkoa izango loreontzi handiegia erabiltzea.
Lorategian harmonia lortzeko, ontzi mota esanguratsua da. Garraiatzeko gomendagarrienak, baita haien iraupenagatik ere, plastikozko loreontziak dira. Merkeak dira, baina desabantaila bat dute: eguzkiarekin kolorea galtzen dute. Terrakotazko lorontziak, bestalde, estetikoki politagoak dira, baina 50 euro baino gehiago balio dezakete eta muturreko hotzarekin apurtzen dira. Lokatzezkoak ureztapenik behar ez duten landareentzat dira gomendagarriak, eta oso hauskorrak eta astunak dira.
Bitarteko aukera bat “hidrojardinerak” dira. Hondoan ontzi txiki bat duten loreontziak dira, eta hor jartzen da ura: horrela, landareek beren kabuz xurgatzen dute aste batzuetan behar den likido kantitatea. Oso gomendagarriak dira bidaia bat egin behar denean eta lorategiaz arduratzeko inor ez dagoenean. Batez beste 100 euro inguru balio du.
Dirua eta denbora aurrezteko, garrantzitsua da aholku hauek kontuan hartzea:
- Kantitate txikitan erosi: lorategia bera sortzeko aukerarik onena haziak pixkanaka erosten hastea da. Gutxieneko esperientzia lortuz gero, barietateen kopurua handitzen ahalko da.
- Lur emankorra sartzea: espezie mediterraneoek ez dute lur emankorrik behar, baina hazkunde ezin hobea nahi izanez gero, haztegietan ere lor daiteke. Abonamenduak, bai etxekoak bai erositakoak, kalitate onekoak izanen dira.
- Antzeko espezieak taldekatu: garrantzitsua da antzeko espezieetako landareak multzokatzea, zaintza berak beharko baitituzte eta horrela denbora aurreztuko baita. Loreek, oro har, eguzki asko behar dute, eta beste espezieek baino zainketa handiagoak.
- Eskaintzak aprobetxatzea: denboraldiaren amaieran beherapenak ere aplikatzen zaizkie landareei, eta murrizketei etekina atera dakieke.
- Iraungitze-data egiaztatu: haziak erosten diren bakoitzean, produktuaren iraungitze-data egiaztatu behar da. Zahartuta badaude, ez dira ernetuko.
- Sasoi egokian erein: ereiteko unea poltsan adieraziko da. Normalean udaberrian edo udan izaten da, baina espezie batzuk urte osoan erein daitezke. Neguan egiten bada, etxeko leku bat berotegi txiki gisa egokitu daiteke, eta bero pixka bat eta argi artifizial pixka bat gehitu.
