Impartir clase, realizar radiodiagnósticos, clasificar libros, organizar cuadrantes… Las máquinas pueden ya hacer todas estas funciones y muchas más. ¿Cómo nos afecta? ¿Se perderán muchos empleos y habrá una revolución laboral? Según los expertos y como explicamos a continuación, hay sectores donde la progresiva incorporación de la inteligencia artificial se notará más que en otros, pero afectará a todos. Sin embargo, la convivencia con la automatización es posible. ¿Cómo? Es esencial tomar conciencia de la importancia de formarse y reinventarse para adaptarse a los cambios tecnológicos e integrarlos como una inestimable ayuda.
Imagen: ronymichaud
Adimen artifiziala, zure lanposturako mehatxua?
Adimen artifiziala gelditu egin da gelditzeko, eta abiadura horretan aurrera egin du, berandu baino azkarrago lan munduan aldaketak ekarriko dituena, sektore guztietan berdin ez bada ere. Hala ere, gaur egun, langileen% 5ek bakarrik uste du adimen artifizialak enplegua galaraziko diola. Hala adierazten du Universitat Oberta de Catalunyak (UOC), UGT sindikatuak, Randstad-ek eta Future for Work Institute behatokiak egindako ‘Los trabajadores españoles en la automatización’ txostenak.
Lana galtzeko arriskuaz edo automatizazioaren ondorioz lan-etorkizuna kaltetuz gero kezka gehien sortzen dutenak dira lan gutxien egiten duten langileak, eta gutxien mehatxatzen dutenak ikasketa-mailarik handiena dutenak eta enpresan denbora gehien daramaten pertsonak dira.
Pertzepzio horiek errealitatera egokitzen al dira? “No”, UOCko Ekonomia eta Enpresa Ikasketetako irakasleak, Eva Rimbauk, erantzun du. Giza baliabideetako aditu eta ikertzaileak automatizazioa (digitalizazioa, adimen artifiziala, robotika…) “lanpostu mota guztiei eragiten die”. Zergatik, orduan, langileen kezkaren eta ezabatu daitezkeen lanpostuen ehunekoaren arteko desadostasuna? Santiago García Future for Work Institute-ren ustez, “langile espainiarrak ez dira erabat jabetzen aldaketa horien norainokoaren eta abiaduraren jakitun”. Gainera, “gizakiari dagokio arriskuak bere kasura eramateko gaitasunik ez izatea: denok dakigu erre egiten duela edo gaixotasun larriak sortzen dituela, adibidez, baina inoiz ez dugu pentsatzen gu ukitzen gaituela”, gaineratu du irakasleak.
Automatizazioak gehien eragiten dien lanak
Txosten horren arabera, administrazioko, kontabilitateko, logistikako eta abarretako langileak arduratzen dira gehien. Gutxien kezkatzen direnak, oro har, lanik konplexuenak egiten dituztenak dira, giza osagai edo osagai sortzaile handikoak. Hala ere, lanpostu guztiek dute arriskua.
Nork har dezake beldur gehiago bere lanagatik: erradiologo bat edo hoteleko garbitzaile bat? Lanik kualifikatuena ez da beti seguruagoa… Jarduera zenbat eta aurreikusgarriagoa izan, orduan eta errazagoa da langilea ordezkatzea. Izan ere, oro har, “ez da lanpostua, baizik eta jarduera batzuk automatizatzen dira”, adierazi du irakasleak. Kasu zehatz honetan, adimen artifiziala dago, tumore bat aurkitzeko gai dena plaka bat behatzean; gela bat garbitzean, ingurua ezin da aurresan: egun batean kuxin tiratua egongo da eta beste batzuk ez, etab. “azaldu du Rimbauk.
Langile bat ordezkatu edo ez, era ekonomikoan ere irakur daiteke, enpresari alde batera uzten dion kostuaren arabera. Makinak garestiak dira, eta lana egiten duena (automatizatu badaiteke ere) eskulana merkea da, ez du konpentsatzen. Arrazoi horiengatik, lanpostu guztiak kaltetu daitezke, eta ez etorkizun urrunean, “automatizazioa hemen dagoelako”.
Nire lana makinetara bizituko da? Berrasmatzea da gakoa
“Bizirik irauten du aldaketetara hobekien egokitzen dena”. Eboluziotik maximo hori aplika daiteke aldaketa teknologikoetan? Jakina. Gero eta azkarrago gertatzen dira, eta horrek etengabe egokitzeko beharra eta, are gehiago, berrasmatzea eskatzen du. Eta horiek guztiak praktikan jarri behar ditugu, edozein dela ere lana, nahiz eta “konplexuak ez diren lanak egiten dituzten pertsonek, beren ezagutzak eguneratzeko gutxiago jotzen dutenek, arreta berezia jarri behar dute puntu horretan”, azaldu du Eva Rimbauk.
Imagen: geralt
Irakasleak edozein motatako langileak animatzen ditu, prestakuntza edozein dela ere. “Denok jarrai dezakegu ikasten bizitzan zehar. Eta kalitate-ikastaro ugari eta oso eskuragarriak daude, eta langile askok ez dakite: MOOC (online ikastaro masiboak eta irekiak), administrazioek, enpresek eta lanzentroek emandako trebakuntza… Garrantzitsuena jarrera da”, esan du.
La llegada de la automatización destruirá empleos, sí. “Pero también aparecerán nuevos, algunos incluso que aún no podemos ni imaginar”, explica la investigadora Eva Rimbau. Todo cambio es una oportunidad, y esta revolución tecnológica también lo será, aunque las transiciones son etapas difíciles.
Por ello, para intentar que la transición hacia la automatización se deje en el camino al menor número de personas posible, la experta incide en “la importancia de la formación y la búsqueda de ese plus humano que todos podamos aportar a nuestro trabajo”.
