Etxea, etxe gozoa… edo ez hainbeste. Neguan denbora gehiago ematen dugu etxe barruan, eta horrek badu alderdi negatibo bat, non batzuetan gutxi konpontzen baitugu: abendutik martxora bitartean milaka istripu gertatzen dira etxebizitzetan, eta oso ondorio txarrak izaten dituzte. Suteak eta gas-ihesak dira larrienen artean, baina erorketak, intoxikazioak, erredurak… era askotako gertakariak ere badaude. Horiek, jarraian azalduko dugun moduan, askotan saihets daitezke, instalazioak behar bezala mantentzen badira.
Etxeko istripu ohikoenak neguan
Neguan etxe barruan maizenik gertatzen diren istripuak dira “keak, txingor-ontziak, erradiadoreen edo galdaren ihesak… eta hoditerien izozteak”, adierazi du Vicente Torrek, MV Aseguratzaileen zuzendari teknikoak, eta, hark dioenez, “etxeko laguntza-zerbitzuak handitu egiten dira denboraldi horretan”.
Zehazki, suteek garrantzi berezia dute, batez ere etxea berotzeko aparatuak erabiltzeagatik. “Sute baten ondorioz hildakoen %50 neguko hilabeteetan gertatzen da”, baieztatu dute Madrilgo Udaleko Suhiltzaileen Burutzak. Iturri horien arabera, joan den neguan (2018ko abendutik 2019ko martxora bitartean), 446 sute itzali behar izan zituzten etxebizitzetan, 359 aldiz joan behar izan zuten ur-ihesengatik edo uholdeengatik, eta 53 gas-ihes edo leherketagatik. Horrez gain, 340 salbamendu- eta erreskate-lan egin behar izan zituzten hainbat istripuren ondorioz.
Adinekoek etxean istripuak izateko joera handia dute, neguan denbora asko ematen baitute bertan.
Nork izaten ditu istripu gehiago? Madrilgo suhiltzaileen datuen arabera, 2019ko neguan 14 eta 65 urte bitarteko haurrei eman zitzaien laguntza handiena. Baina, gainera, Torrek dioenez, adineko pertsonak “oso onak dira, neguan denbora asko ematen baitute etxean”. Era berean, etxean lan egiten duten emakumeak ere arrisku handieneko taldeetan daude; izan ere, garbitzean, janaria prestatzean… ezbeharren bat izan dezakete.
Irudia: Bru-nO
Etxeko istripuak prebenitzea aretoan
Neguan, bero-sistemekin zerikusia duten istripuak izaten dira ohikoenak: tximiniak, braseroak eta berogailuak. Madrilgo suhiltzaileek gomendatu dute ez dezatela ikatz-txingarrik erabili, eta, elektrikoei dagokienez, “kontu handiz ibili: ez jarri alfonbra gainean, kontu handiz ibili ohatila-mahai baten azpian badaude, eta ez ahaztu itzaltzea erabili ondoren”.
Berogailuei dagokienez, pertsonengandik metro batera baino gehiagora jarri behar dira, bai eta papera, gortinak, alfonbrak, sofak… Leku finko batean eduki behar dira, eta noizean behin gela aireztatu, baina kontuz ibili sugarra itzal dezaketen korronteekin.
Eta tximiniak erabiliz gero, “hondakinen tiroa oso garbi eduki” behar da, eta ez utzi hondakinak zaborretan, erabat hoztu direla ziurtatu arte.
Suterik gerta ez dadin, garrantzitsua da entxufeak egoera onean daudela egiaztatzea, ez gainkargatu erregeletak eta ez erabili homologatuta ez dauden kargagailuak edo entxufeak, “leherketa txikiak izateko arriskua” egon baitaiteke.
Sukaldean istripuak saihestea
Neguan plater bero gehiago prestatzen dira, eta, beraz, sukaldeko eta labeko suak gehiago erabiltzen dira. Madrilgo suhiltzaileek azaldu dutenez, eltzeak eta labea zaintzarik gabe uztea edo kanpaia koipe-hondarrekin edukitzea “sutea izateko papertxoak erostea da”. Horregatik, sukaldearen garbitasuna eta prestatzen uzten diren elikagaien zaintza areagotu behar dira.
Inoiz ez dira elikagaiak zartaginean sartu behar, olioa hain bero dagoenean kea ateratzen baita
Arreta berezia jarri zartagina erabiltzean. Suterik gerta ez dadin, batekin janaria prestatzen ari bagara, “inoiz ez dira elikagaiak sartu behar olioa hain bero egonik kea ateratzen bada; aurretik, berotu gabeko olio txorrotadatxo batekin hoztu behar da”.
Sukaldean zein bainugelan kontuz ibili behar da hodiekin, oso herri hotzetan edo garai jakin batzuetan ura izoztu egin baitaiteke eta hodiak hautsi. Prebentzio-metodo egokia da hodiak isolatzailearekin estaltzea, bereziki kanpoko hodiekin.
Irudia: 61015
Bainuko istripuak nola prebenitu
Neguan, hotz handiko egunetan, dutxa bat edo bainu bero bat hartu nahi izaten da berotan sartzeko. Hala ere, komeni da “kontuz bainatzea ur beroegia erabiliz eta bainu-gelan sortzen den lurruna erabiliz”, gehiegizko beroak tentsioa jaitsi eta zorabioak eragin baititzake, eta ondorioz —eta arriskutsuak— erori.
Era berean, Madrilgo suhiltzaileek gomendatzen dute “bainuan kandelarik ez erabiltzea” —batez ere, ez piztea toalletatik edo arroparetatik hurbil— “ez berogailu elektrikorik”, gela hotza egon arren.
Bainuan istripurik gerta ez dadin, gomazko zoladun oinetakoak eta dutxa edo bainuontziaren barruan alfonbra txiki bat eta irristagaitz bat eraman beharko dira beti kanpoan.
Kontuz korridore eta eskailerekin
Neguko hilabeteetan argi ordu gutxiago izaten da egunean, eta korridoreak eta eskailerak ilunantzean egon daitezke. Beti piztu behar da argia —batez ere eskailerak igo eta jaisteko—, eta ez eduki eremu horiek landarez edo objektuez apainduta, talka egin ahal izateko. Gainera, etxeak eskailerak baditu, oinetakoak ondo lotuta erabili behar dira beti.
Instalazioak prest edukitzea
Vicente Torrek dioenez, “instalazio elektrikoak, erradiadoreak, junturak, gas-sistemak, galdarak eta aireztapena egoera onean edukitzea” da neguan etxeko istripuak saihesteko modu eraginkorra. Egoera onean egon daitezen, berrikusi egin behar dira eta, matxurarik bada, lehenbailehen konpondu.
Suhiltzaileek jakinarazten dute gasarekin funtzionatzen duten instalazioek gas toxikoak sor ditzaketela, usainik ez dutenak. Horregatik, ezinbestekoa da egunean behin baino gehiagotan egiaztatzea gasaren giltza itxita dagoela, eta, batez ere, lotara joan aurretik.
Zer egin behar dut etxean istripuren bat izanez gero? Larrialdien arabera, “lehenbailehen deitu behar da larrialdi-zerbitzuetara: anbulantzia, polizia, suhiltzaileak…” dio Vicente Torrek, MV Aseguratzaileen zuzendari teknikoak. Egoera horietan, azkartasuna funtsezko faktorea da ahalik eta bukaera onena izateko.
Eta, jakina, ezbeharraren larritasunari erantzun ondoren, “aseguruarekin ere harremanetan jarri behar da”, jasandako kalteen berri eman eta beharrezko konponketak egiteko.
