Txartelen kreditua bahitzea

Kreditu-txartelen saldoa bahitzea ohiz kanpoko prozedura da, baina kontua da, pixkanaka-pixkanaka, Espainian irabazten doala. Ekonomialari Forentseen Erregistroko datuen arabera, aurtengo hirugarren hiruhilekoan hirukoiztu egin da porrotean aitortu diren familien kopurua, batez ere hipotekek azken urteetan izan duten igoera handiaren ondorioz. Espainian berankorren ugaritzearen ondorioz, abokatu-bulego batzuk irtenbide berriak bilatzen ari dira, bezeroek dirua berreskuratzeko. Horietako bat, abokatu-bulego batek Espainian sustatua, kreditu-txartelen saldoa bahitzeko eskatzea da. Juan Alonso Zamorano bufeteko lehendakariak esan du horrelako enbargo-prozedurak hasi zituztenak izan zirela. Izan ere, zenbait irizpen irabazi dituzte ildo horretatik, eta uste dute ekimen horrek "epaimahaien eraginkortasuna indartzen duela, hartzekodunen babesgabetasun-sentsazioa ezabatzen duela, eta ordena berri bat ezartzen duela, non moroso-intsolbente-milioidunek askoz zailagoa izango baitute gizarte osoaz iseka egiteko", dio.

Txartelen kreditua bahitzea justifikatuta egon daiteke, batez ere, berankorren kasuan; izan ere, edozein amarru erabil dezakete ordainketetatik libratzeko, luxuz gozatzen eta "trenez" bizitzen jarraitzen duten bitartean. Hori, batzuetan, posible da, zenbait finantza-erakundek emandako kreditu-txartel ugari dituzten "profesional" morosoak daudelako.

Nolanahi ere, neurri hori polemika handikoa da, abokatuen artean desadostasunak sortzen ari baita, legea ez baita oso argia. Gaur egungo araudiak —hainbat errege-dekreturen bidez banatua (apirilaren 7ko 2/1995 Legegintzako Errege Dekretua, ekainaren 11ko 1415/2004 Errege Dekretua) eta Kode Zibilean adierazia—, ondasun enbargagarriak dira berankorraren eta haren soldataren kontu korronteak, etxebizitza, autoa, bitxiak, artelanak eta higiezinak… eta ondasun zehatzen zerrenda askoz zabalagoa. Legeak, hala ere, ez du zehazten kreditu-txartelen saldoa bahitzeko aukerarik (baina ezin da halakorik egin). Nolabaiteko hutsune legala dago. Hori dela eta, abokatu-bulego desberdinen arteko eztabaida piztu da. Alonso Zamoranoren bulegotik, adibidez, uste dute posible eta legezkoa dela txartelen kreditua bahitzea; izan ere, uste dute, askotan, ustezko berankor batek luxuz eta bidaiaz gozatzen jarraitzen duela, eta kreditu-erosketa ugari egiten dituela bere txartelekin, zor asko dituen bitartean.

Juan Alonso Zamoranok esan du, halaber, txartelen kreditua bahitzeak posible egiten duela eragindako pertsonak bere zorra kobratzea, eta, beraz, behar izanez gero aplikatzearen alde daudela. Hala ere, kreditu-erakundeak ez daude ados jarduera horrekin, ez eta Lehen Auzialdiko zenbait epaitegiren epaiekin ere, uste baitute kalte zuzena egiten diela.

Edozein hartzekodunek bere zorra edo zorraren zati bat kobratu ahal izango du kasu berankorreko txartelen kredituaren kargura, baldin eta honek produktu hori finantza erakunderen batekin sinatua badu. Horrelako enbargoa egin ahal izateko, prozedura judizial bat jarri behar da abian, ohi bezala. Beraz, lehenik eta behin epai bat eman da, demandatua zor bat ordaintzera kondenatzeko.

Epaia eman eta enbargo-prozedura ireki ondoren, alderdi demandatzailearen abokatuak idazki bat aurkeztu beharko du, non demandatuak kreditu-txartel bat edo gehiago kontratatuak izan ditzakeela susmatzen den banku-erakundeen zerrenda agertuko baita. Entitateek, justiziarekin lankidetzan, puntu honi buruz erantzun beharko dute, eta, baiezkoa bada, saldo erabilgarria eta egun horretan txartel horietan xedatutakoa adierazi.

Ondoren, abokatuak eskatuko du betearazpenpeko alderdiaren titularitatekoak diren kreditu-txartelen saldo erabilgarria enbargatzeko, erabili gabeko zenbatekoan. Epaileak berankorraren txartelen kreditua enbargatzea erabakitzen duen aldeko ebazpena ematen badu, banketxeek bahitutako kopuruak atxiki eta epaitegiaren esku jarri beharko dituzte, erreklamatutako zorra estaltzeko adinako zenbatekoan. Zenbat diru bahi daiteke kreditu-txartel batetik? Kreditu-txartel batek hilean 1.500 eta 3.000 euro bitarteko batez besteko kreditua du, nahiz eta batzuetan 6.000 eurokoa ere izan daitekeen. Espainian eman diren aldeko epaien arabera, epaileek bahitu egin dezakete txartelean erabili gabeko saldo guztia. Hau da, titularrak ez badu oraindik 6.000 euro (3.000 edo 1.500, muga edozein dela ere) horietako ezer kontsumitu, diru hori guztia enbargagarria izan daiteke. Betiere, zorraren zenbatekoa hartuko da kontuan.

Horrelako enbargoen onuradun nagusia, jakina, hartzekoduna da, hau da, ustezko zordunak zorrak kitatuta dituen pertsona; izan ere, txartelen saldoa bahitzearen aldeko epaia iragartzen bada, bere diruaren zati bat berreskuratu ahal izango luke. Hala ere, prozedura polemiko eta kaltegarria da finantza-erakundeentzat, haiek galduko bailukete, printzipioz, kreditu-txartelen diru bahigarria. Exekuta daitekeen zorra finantza-erakundeei transferitzen zaie, eta, beraz, hartzekodun bihurtzen dira.

Txartel bat izenpetzean, bezeroek kontratu bat sinatzen dute banku eta kutxekin, eta banku eta kutxa horiek kreditu-eskubidea ematen dute, aldez aurretik finkatutako hileko zenbateko jakin baten gainean. Enbargoa eskatzen bada, entitateak hitzartuta dagoen bezala estali beharko du kreditua. Gero, bezeroak ez badu kreditua itunduta dagoen bezala ordaintzen (ez da ohikoa, horrelako enbargoak erabiltzen direnean profesional berankorrekin eta nahiko xaloekin ari delako izaten baita), haren aurka jo beharko du. Epaileak epaia eman ondoren, parte hartzen duten entitateek eskatutako txartelen saldoa ordaindu beharko dute. Ondoren, txartelak baliogabetu eta, bide judizialetik ere, ordaindu gabeko zorra eska dezakete.