Zenbat desgrabatzen dute seme-alabek?

Zerga zergadunaren familiaren inguruabarretara egokitzeko, Zerga Agentziak gutxieneko pertsonalak ezartzen ditu, hau da, zergetatik libre dauden errentak, herritarraren eta haren familiaren oinarrizko beharrak asetzeko. 2009ko kanpainan, zenbateko hori 5.151 eurokoa da urtean. Kopuru hori da oinarria, aitortzen duten espainiar guztientzat da, baina hortik aurrera beste hobari batzuk gehitzen dira, hala nola seme-alabek lortutakoak. Zergaduna 65 urtetik goitikoa bada, gutxienekoa 6.069 eurokoa izanen da; 75 urte bete baditu, berriz, gutxienekoa 1.122 euro gehituko da urtean.

Zergadunarekin bizi den 25 urtetik beherako seme edo alaba bakoitzeko, biologikoa nahiz adoptatua izan, gutxieneko kopuru berriak aplikatuko dira. Lehenengo semeagatik, 1.836 euro; bigarrenagatik, 2.040 euro; hirugarrenagatik, 3.672 euro; eta laugarrenagatik eta hurrengoengatik, 4.182 euro. Kopuru horiek guztiak batu eta beste minimo bat lortuko litzateke, beste kontzeptu batzuengatik aplika daitezkeen kenkariekin batera, zergen kopuru librea emango lukeena. Pertsona batek baldintzak betetzen dituzten hiru seme-alaba baditu, 1.836 euro gehituko zaizkio lehenengoagatik, 2.040 euro bigarrenagatik eta 3.672 euro hirugarrenagatik. Ateratzen den zenbatekoa (7.548 euro) gutxieneko pertsonalari gehituko zaio. Horrela zehaztuko lirateke zergapean ez dauden errentak, familiaren inguruabarrei dagokienez, eta kontuan hartu gabe beste parametro batzuk, hala nola zergadunaren kargura dauden aurrekoak.

Haurretakoren bat hiru urtetik beherakoa bada, aurrekoez gain beste minimo gehigarri bat ere badago, 2.244 eurokoa seme-alaba bakoitzeko. Aitortzen duen pertsonak urte bateko eta biko bi haur baditu, aurreko kopurua horri gehituko zaio eta emaitza 12.036 eurokoa izanen da.

Maiatzean eta ekainean betetzen den errentaren aitorpena aurreko urteko kanpainari dagokio, eta, beraz, aitak edo amak kenkari horiez baliatu ahal izateko, ondorengoek 2009ko abenduaren 31n bete behar dituzte baldintzak. 25 urtetik beheitikoek eta hirutik beheitikoek joan den urteko azken egunean izan behar zuten. Ez da beharrezkoa adinari dagokion baldintza betetzea zergadunarekin bizi diren seme-alabek% 33ko edo hortik gorako elbarritasuna dutenean.

Baliteke gurasoekin bizi diren seme-alabek ere lan egitea, batez ere adin nagusikoek —nahiz eta lanbide batzuk egon, komunikabideekin zerikusia dutenak esaterako (ereduak, aktoreak…), non txikienek ere kotizatzen baitute—. Batzuetan, enplegu horiek udako hilabeteetara, hilabete gutxiko kontratuetara edo praktiketara mugatzen dira, soldata murriztuarekin. Semeak urtean 8.000 euro baino gutxiago jasotzen badu, gurasoei familiako gutxienekoa aplikatzen ahalko zaie ondorengo ahaide bakoitzeko, betiere haurrak ez badu erabakitzen aitorpena banaka egitea. Kasu honetan, familia unitaterako egokiena zer den aztertu behar da. Semeak PFEZaren itzulketa gisa 1.836 euro baino gutxiago jasoko balitu, eta kopuru hori gurasoek desgraba badezakete, egokiena litzateke zirriborroa ez baieztatzea eta familiak ondorengo ahaide bakoitzeko minimoaren onuradun izatea.

Aurten ere PFEZren zirriborroa jaso duten haur txikien kasuak agertu dira prentsara. Bertan jakinarazi zitzaien gutxieneko diru kopuru batzuk itzuli behar zitzaizkiela, euro bat baino gutxiago. Atxikipena, batzuetan, adingabeak eta gurasoek batera zuten kontu batetik zetorren. Zirriborroa baieztatzeko akatsa egiten bada, ezin izango dute ondoren adingabeko seme edo alaba bakoitzeko dagokion laguntza izan. Zentimo batzuk 1.836 euroren truke aldatuko ziren, edo 2.244 gehiago haurrak oraindik hiru urte ez bazituen. Horregatik, komeni da zirriborroa xehetasunez aztertzea eta aukerarik onena zein den kalkulatzea.

Beste baldintza bat da seme-alabak errenta-aitorpena egiten duen gurasoarekin bizi direla, baina horrek batzuetan zalantza asko sortzen ditu, batez ere dibortzioa edo zaintza partekatua denean. Gurasoak eta seme-alabak elkarrekin bizi direnean, baina gurasoek banaka aitortzen dutenean, bakoitzak gutxienekoaren erdia aplikatzeko eskubidea izanen du.

Zergadunak dibortziatuta badaude, kenkari osoa aplikatuko zaie ondorengoak bizi diren aitari edo amari. Zaintza partekatua bada, gutxienekoak bi gurasoen artean hainbanatuko dira. Seme edo alaba baten zaintza partekatzen duten bi zergadun dibortziatuk, sei hilabete bakoitzak, gutxienez 918 euro aplikatu beharko lituzkete ondorengo ahaide bakoitzeko. Kopuru bera aitari eta amari. Zaintza ezkontide ohietako bati badagokio, 1.836 euro dagozkio.

Zerga Agentziak konpentsatu egiten ditu, halaber, gurasoetako batek dibortzio-epai baten ondorioz seme-alabei igaro diezazkiekeen mantenu-pentsioak, gutxieneko pertsonalaren eta familiaren igoerarekin. Jasotzen duenak —beste gurasoak— ere jasotzen du onura, elikagaiengatiko pentsioak salbuetsita baitaude jasotzen dituenarentzat eta ez baititu Ogasunari aitortu behar.

Hiru urtetik beheitiko seme-alabak dituzten ama langileek urtean 1.200 euroko kenkaria egin dezakete seme-alaba bakoitzeko. Onura hori adopzioari eta harrerari ere aplikatzen zaie. Kasu horietan, ez da hasten jaiotzatik kontatzen, baizik eta haurra hartu edo adoptatzen den unetik. Emakumeak, edo bikoteak, bost urte dituen adingabea adoptatzen badu, zortzi urte arteko kenkarirako eskubidea izanen du. Ama hiltzen bada edo haurraren zaintza aitak hartzen badu, hura izanen da kenkariaren onuraduna.

Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzko Legeak jaiotzagatik edo adopzioagatik ere 2.500 euroko kenkari bakarra ezartzen du Espainian jaio edo adoptatutako seme-alaba bakoitzeko. Kenkari horrek indarra galduko du 2011ko urtarrilean.