Banku edo aurrezki-kutxa baten porrotaren edo kaudimengabeziaren kasuan, produktu batzuk besteak baino seguruagoak dira. Gordailuen Berme Funtsaren babesa dute, aurrezkia, kontuak eta gordailuak babesteko. Muga 100.000 eurokoa da pertsona eta entitate bakoitzeko. Beste batzuk, berriz, hala nola banku-zor-agiriak, lehentasunezko partaidetzak eta errenta aldakorretik datozenak, babesik gabe daude. Hurrengo testuan, bermatutako finantza-produktuak eta babes ekonomiko horretatik salbuetsitakoak aipatzen dira.
Gordailuen Berme Funtsa, ez produktu guztientzat
Duela gutxi Bankia Estatuak nazionalizatu duenez, espainiarrak berriro arduratu dira beren aurrezkien helmugaz, eta jakin nahi dute zer gertatuko litzatekeen dirua duten banku edo kutxa zerbaitengatik hautsiko balitz. Izan ere, aurreztaileek milioika euro dituzte kontu korronteetan edo aurrezki-kontuetan, ezarpenetan, ordaindukoetan, lehentasunezko partaidetzetan, inbertsio-funtsetan eta errenta aldakorreko produktuetan.
Inbertsio-funtsetan eta pentsio-planetan, erakunde kudeatzaileak eta gordailuzainak bereizita daude, porrot batek eragin ez diezaien.
Kapital hori gal ez dezaten, Gordailuen Berme Funtsa (FGD) dago. Funts hori urriaren 14ko 16/2011 Errege Lege Dekretuaren bidez sortu zen, baina ez die produktu guztiei eragiten. Funts honen xedea da kreditu entitateek diruan, baloreetan edo bestelako finantza tresnetan egiten dituzten gordailuak bermatzea. 100.000 euroko muga dago, gehienez, diruzko gordailuetarako, edo, beste dibisa batean izendatutako gordailuen kasuan, haien baliokidea, dagozkien kanbio-tasak aplikatuta. Muga 100.000 eurokoa da kreditu-erakunde bati baloreak edo bestelako finantza-tresnak eman dizkioten inbertitzaileentzat.
Berme Funtsak estalitako produktuak
Kontu korronteetan, aurrezki-kontuetan edo epe finkoko gordailuetan utzitako dirua FGDk bermatzen du; aldiz, banku baten bidez kudeatutako akzio, lehentasunezko partaidetza, zor-agiri edo eramailearentzako bonuak ez daude estalita. Kontuan hartzea komeni da, banku baten porrotak Espainiako familien aurrezkiak ere eraman ez ditzan.
Erakunde baten kaudimengabezia edo porrota gertatuz gero, Gordailuen Berme Funtsak gordailuen berreskurapena (kontu korronteak edo aurrezki-kontuak, eperako ezarpenak…) ziurtatzen die erakundeen bezeroei, gehienez ere 100.000 euroraino titular eta erakunde bakoitzeko.
Hala ere, abal hori Espainiako erakundeentzat da. Espainian sukurtsala duten Europako atzerriko erakundeek, kasu batzuetan, jatorrizko herrialdeko Berme Funtsaren laguntza izango dute, eta funts hori ez da inoiz 50.000 eurotik beherakoa izango.
Muga hori gainditzen dutenentzat, irtenbidea da aurrezkiak dibertsifikatzea zenbait erakunderen bidez, edo produktu horietako bat kontratatzea gutxienez bi titularrentzat, eskuragarri dagoen saldoaren arabera.
Babes ekonomikorik gabeko produktuak
Beste finantza-produktu batzuek ez dituzte babes ekonomikoko berme horiek eskaintzen. Oro har, errenta aldakorrekoak dira, baina errenta finkokoak ere badira (bankuko ordaindukoak), eta arriskua areagotzen dute, produktua jaulki duen erakundeak likidezia falta izateko aukera baitu.
Zor-agiriak: errenta finkoko produktu honek beste batzuek baino errentagarritasun handiagoa eskaintzen du aurten (%3 eta %4 artean, gutxi gorabehera), funts horrek bermerik ez duelako. Baina banku edo aurrezki-kutxa bat hautsiz gero, inbertitzaileek eperako gordailuan utzitako kapital guztia galduko lukete.
Lehentasunezko partaidetzak: finantza-produktu polemiko hori ere ez du estaltzen FGDk; beraz, bankua hondoratzen bada, haren harpidedunek ezingo dute berreskuratu inbertitutako kapitala.
Inbertsio funtsak, pentsio plana: babes-funts horrek ez ditu bermatzen, baina titularrek beste mekanismo batzuk dituzte aurrezkiak babesteko. Inbertsio-funts baten eta pentsio-plan baten kasuan, bereizketa bat dago funts edo plana kudeatzen duen erakundearen eta gordailuzainaren artean, porrot batek finantza-artikulu horien titularrei eragin ez diezaien.
Errenta aldakorra: burtsako inbertsioak, kreditu-salmentak, warrantak… FGDren babesetik kanpo geratzen dira, burtsako, estatuko eta nazioarteko merkatuetako prezioen kotizazioak arautzen baititu. Hala ere, Burtsan kotizatzen duten erakundeek porrot egingo balute, akziodunek inbertitutako diruaren zati bat edo guztia galduko lukete, akzioek balioa murriztuko bailukete edo lekukotza-prezioetaraino eroriko bailirateke.
Hipotekak edo maileguak: Gordailuak Bermatzeko Funtsak ez lieke eragingo finantziazio-bide horiei; izan ere, erakunde baten porrota edo kaudimengabezia gertatuz gero, titularren saldoa aurreko banku-egoeraren berdina izango litzateke.
