Espainiako bankuen bat-egite, xurgatze eta salmentaz geroztik 2011tik aurrera, banku panorama ez da duela 10 urte zegoen bezalakoa. Asmo handiko helburuak dituen jarraipen-orria markatu zuten erakundeek. Hala ere, esperientziak erakusten du askotan helburuak ezin direla bete, batez ere kaudimen-arazoengatik. Orduan, zer gertatuko litzateke betiko bankua desagertzen bada? Dirua salbu egongo litzateke? Zer gertatuko da kontratatuta dauden produktuekin? Artikulu honetan zalantzak argitu eta aurrezkiak babesteko hainbat aholku ematen dira.
Nire bankua desagertu egin da: zer gertatzen da hipotekarekin?
Erabiltzailearen diruarekin zer gertatuko litzatekeen zehazteko, bankua desagertu egiten bada Espainiako erakundeen bat-egite, xurgatze eta salmenten ondorioz, bereizi egin behar dira epe jakinekin kontratatuta daudenak eta ez, bankua xurgatu edo beste batek erosi badu.
Lehen taldean, kontratu itxiko produktuetan, iraupen jakin bat duten guztiak egongo lirateke, hala nola hipotekak, maileguak edo banku-gordailuak. Bankua desagertuko balitz, erosle berria izango litzateke kontratua kudeatuko lukeena, beraz, bere horretan mantenduko litzateke eta ez luke aldaketarik jasango. Porrot eginez gero, erakundeak hartzekodunen konkurtsoa aurkezten badu edo likidazio ordenatua egiten bada, egoera berbera izango litzateke: beste entitate batek kontratu horiek guztiak kudeatuko lituzke.
Baina egoera desberdina da epe zehatzik gabeko kontratuak dituzten produktuak direnean, hala nola banku-kontuak edo txartelak. Kasu horretan, banku erosleak bezero berrien baldintzak aldatzeko eskubidea gordetzen du, eta, ziur aski, bezero berriek dituztenen parekoa izango litzateke. Hala ere, erakundeak aldaketen berri eman behar du gutxienez bi hilabete lehenago. Aldi horretan, banku horretan geratzea komeni den edo beste bat bilatu nahi den erabaki daiteke, hura utzitakoan zigorrik jaso gabe.
Eta nire aurrezkiak? Dirua salbu, baina gehienez ere
Baina kezka nagusia ez da zer gertatuko den bankuekin, aurrezkiekin baizik. Bada, dirua erakundearen kontu eta gordailutan gordeta duten aurreztaileak lasai egon daitezke, Gordailuak Bermatzeko Funtsa izango bailitzateke dirua itzultzeaz arduratzen den erakundea, bankuak ezin badu.
Baina funts horrek gehienezko zenbatekoa baino ez du estaltzen (titular eta erakunde bakoitzeko 100.000 euroraino); beraz, kopuru handiagoak izanez gero, galdu egingo lirateke. Horregatik da garrantzitsua dirua hainbat bankuren artean dibertsifikatzea, erakunde berean 100.000 euro baino gehiago ez metatzeko. Bat-egite edo erosketa baten kasuan, diru guztia salbuetsita egongo litzateke, banku berriaren kaudimenaz estaliko litzatekeelako.
Bankua desagertu egiten da: akziodunentzako arriskua
Erakunde batek porrot egin duenean, kaltetuenak akziodunak izango lirateke, inbertsio osoa galduko luketelako. Halaber, ez lukete behar bezala lanik egingo beste banku batek erosita, akzioak amortizatzen baitira eragiketan, eta bi aldeen artean ezartzen den prezioaren araberakoak baitira.
Egoera hori duela gutxi gertatu zen Banco Popularreko akziodunekin. Banco Santanderrek erosi ondoren, euro bateko prezio sinbolikoagatik eta Burtsan kotizatzen utzi ondoren, bankuko akziodunek inbertsio osoa galdu zuten. Hala ere, Santanderrek dagoeneko iragarri du 2016ko maiatzaren 26tik ekainaren 21era partaidetzak erosi zituzten herritarren akziodunei konpentsazioa emateko irtenbidea (orduan egin zen hirugarren kapital-zabalkuntza). Zehazki, erakundeak abonatuei bonu batzuk emango dizkie, kupoi eraginkor diskrezional eta ez-metagarri baterako eskubidea emango diena, %1eko UTBarekin, 100 euroko balio nominalarekin eta zazpi urtetik aurrera amortizazioarekin.
