Herritar batzuk Zerga Agentziaren zerkotik ihes egiten saiatzen dira urtero, hainbat amarru eta trikimailurekin zergak ordaintzetik libratzeko. Hala ere, Ogasunak zergadun txarren gainean duen kontrola gero eta handiagoa da, baita haien zehapenak eta horiek ezartzeko arrazoiak ere. PFEZren aitorpena epearen barruan ez aurkeztea, helbide-aldaketarik ez adieraztea edo datu okerren bat eranstea dira isun ekonomiko baten bidez zigortutako arau-hausteetako batzuk. Zigorrak 50 eurotik gorakoak dira, baina 30.000 eurotik gorakoak izan daitezke, larritasunaren arabera. Mota honetako tributu ohartarazpenetarako preskripzio epea lau urtekoa da eta, arau-haustea egin ondoren, epe hori iragan ondoren bakarrik, zergadunak ez du behar den zigorrik izanen.
Arau-hauste motak
Tributuen arloko arau-hausteak, Zergei buruzko abenduaren 17ko 58/2003 Lege Orokorrean zehaztu bezala, arinak, larriak eta oso larriak izan daitezke. Oro har, zehapenak ekonomikoak dira. Kasu askotan, isunaren zenbatekoa finkoa da, nahiz eta beste Ogasun batzuetan iruzurpeko zenbatekoaren ehuneko jakin bat ordaintzeko eska daitekeen.
Ez ekonomikoak bakarrik
Arau-hauste larria egiten duenak lanbide ofizial bat betetzen badu (jabetza- edo merkataritza-erregistratzaile bat, notario bat edo funtzio publikoak egiten dituena, baina Estatuaren, autonomia-erkidegoen, toki-erakundeen edo zuzenbide publikoko beste erakunde batzuen ondasunak zuzenean jasotzen ez dituena), isun ekonomikoaz gain, Ogasunak zigor osagarri gisa ezarri ahal izango dio bere lanbidea, enplegua edo kargu publikoa etetea, gutxienez hiru hilabetez eta gehienez hamabi hilabetez.
Zergatik zehatu dezake Ogasunak?
Fiskalaren zigorrak askotarikoak dira. Hasiera batean, datuak ezkutatzen dituen edozein zergaduni eman dakioke isuna. Errenta-aitorpena behar bezala bete dela ziurtatzea komeni da; izan ere, akatsak egiteak (adibidez, laukitxoak datu okerrekin betetzea) garesti atera daiteke.
Ogasunak uste du Zerga Administrazioari informazioa ezkutatzen zaiola aitorpenik aurkezten ez denean edo egin ez diren egitate edo eragiketekin egiten denean edo zenbatekoak faltsuak direnean, bai eta eragiketa, diru-sarrera, errenta, produktu, ondasun edo zerga-zorra zehazterakoan eragina duen beste edozein datu osorik edo zati batean jasotzen ez denean ere. Iruzurtzat hartuko da, halaber, sozietate pribatu bateko kontabilitatean eta liburu edo erregistroetan funtsezko edozein gorabehera.
Arau-haustearen ondorioz autolikidazioan ordaindu ez den zenbatekoa da zehapenaren oinarria.
Kontabilitate liburuak, idazpenak, erregistroak edo zenbateko faltsuak dituztenak, oker deklaratzea, egindako eragiketak edo kontu okerrak ez egitea, eta fakturak, frogagiriak edo bestelako agiri faltsuak erabiltzea. Zigortzen den beste kasu bat da zergadunak bere benetako nortasuna hirugarren pertsona edo entitateen bidez ezkutatzeko egiten duen ahalegina, bere baimenarekin edo baimenik gabe, ondasun edo eskubide batzuen titulartasuna emateko edo ondare-errentak edo -irabaziak lortzeko.
Penalizazio ohikoenak
Zergadunaren arau-hauste ohikoenetako bat aitorpena egitean akatsak egitea da, eta, ondorioz, PFEZren ondorioz dagokion zenbatekoa Ogasunean ez sartzea. Kasu honetan, isunaren zenbatekoa kalkulatzeko, zehapenaren oinarria zein den jakin behar da, hau da, arau-haustearen ondorioz autolikidazioan sartu ez den zenbatekoa, hau da, Ogasunari zor zaion zenbatekoa.
Kasu horietan, Zerga Agentziak ezartzen duen isuna arina izango da, zehapenaren oinarria 3.000 euro edo gutxiago bada, edo handiagoa bada eta ez bada ezkutatzen. Aldiz, ez da arina izanen faktura, frogagiri edo agiri faltsu edo faltsuak erabili direnean.
Arau-hauste arinagatik, Ogasunari ordaindu ez zaion zenbatekoaren% 50eko isun proportzionala ezarriko da. Zergadun batek 2.000 euro ordaindu behar zizkion Ogasunari aitorpenaren ondorioz, eta ez zituen ordaindu epe barruan (aurten, ekainaren 30era arte irekita), isuna 1.000 eurokoa izango da, eta 3.000 euro ordaindu beharko ditu.
Arau-haustea larria izanen da, baldin eta zehapenaren oinarria 3.000 eurotik gorakoa bada eta hura ezkutatu bada. Kasu horretan, zergadunek Ogasunari ordaindu ez zioten zenbatekoaren %50etik %100era bitarteko isuna ordaindu beharko dute.
Arau-hauste oso larritzat joko da Administrazioak iruzurrezko bitartekoak erabili direla egiaztatzen duenean. Kasu horietan, zehapenean oinarrituta,% 100etik% 150era bitarteko isuna jarri beharko da. Zergadun batek Ogasunari 6.000 euro ordaindu behar zizkion zergak ordaintzeko, ez du ordaindu eta, gainera, dokumentazioa faltsutu du. Isuna 9.000 eurokoa izan daiteke, eta horri Ogasunak bildu behar dituen 6.000 euroak gehitu beharko zaizkio. Guztira, Zerga Agentziak 15.000 euro erreklamatuko lituzke.
Zergadun batek merezi ez duen itzulketa jaso badu, dagokion zehapena Agentziari ordaindu behar zion zenbatekoaren %100 izango da. Herritar batek 1.000 euroko itzulketa jasotzen badu eta 500 ordaindu behar baditu, beste 500 euroko isuna ordaindu beharko du.
Arau-hauste larria da zerga onurak eskatzea datu garrantzitsuak ez agertzearekin edo beste datu faltsu batzuk sartzearekin.
Zerga arloko arau-haustea da, halaber, itzulketa bat behar ez den moduan eskatzea datu garrantzitsuak ez aipatuz edo autolikidazioetan, datuen jakinarazpenetan edo eskaeretan datu faltsuak sartuz. Kasu horretan, eskatutako itzulketaren% 15eko isun proportzionala jarriko da. Era berean, falta da onura edo pizgarri fiskalak eskatzea datu garrantzitsuak ez aipatuz edo faltsuak sartuz. Kasu horretan, arau-haustea larria da eta 300 euroko diruzko isun finkoarekin zigortzen da.
Aitorpen positiboak
Errenta Aitorpena aurkezteari uko egitea da ordaindu behar dutenen tentaziorik ohikoenetako bat. Hala ere, arduragabekeria horrek zigorra du. Ordaindu beharreko emaitza duen PFEZren aitorpena epearen barruan aurkezten ez bada, baina zergadunak akatsa zuzentzen badu eta Administrazioak aldez aurretik errekerimendurik egin gabe ematen badu, zigorra epean ordaindu gabeko zenbatekoaren %5, %10 edo %15ekoa izango da, aitorpena nahitaezko epea amaitu eta hurrengo hiru, sei edo hamabi hilabeteetan aurkezten bada. Urtebete igaro ondoren erregistratzen bada, %20ko errekargua izango du eta, gainera, berandutza interesak ordaindu beharko dira.
Administrazioak aurkeztu gabeko aitorpena behar badu, ordaindu gabeko zenbatekoaren %50 eta %150 bitartekoa da zigorra.
Egoerak okerrera egingo du Administrazioak zergadunari aitorpena aurkezteko eskatzen badio. Kasu horretan, dagokion kuotaren sarrera eta sortutako berandutza-interesak kontuan hartu gabe, epean ordaindu gabeko zenbatekoaren %50 eta %150 bitarteko zehapena ezarriko da.
Herritar bat behartuta badago aitorpena aurkeztera eta ez badu aurkezten, baldin eta haren emaitza negatiboa bada, Zerga Agentziak 6,01 eta 901,52 euro bitarteko zehapena ezar diezaioke zerga arloko arau-hauste sinple batengatik.
Ez-egiteak, akatsak eta Zerga Agentziaren lanak oztopatzea
Jarduera ekonomikorik egiten ez duten pertsona fisikoek helbide fiskalaren berri emateko betebeharra ez betetzea edo helbide hori aldatzea da Ogasunak isun bat erreklamatzeko duen beste arau-hauste bat, ez hain ohikoa. Atal honetan aurreikusitako arau-haustea arina da. Zehapena 100 euroko diruzko isun finkoa izanen da.
Arau-hauste arintzat hartuko da, halaber, errenta horiek jasotzen dituzten zergadunei egindako atxikipenen edo konturako sarreren ziurtagiria emateko betebeharra ez betetzea. Kasu honetan, enpresaburuek ordaindu beharreko zehapena 150 euroko isun finkoa da; aldiz, behin-behineko edo behin betiko identifikazio fiskaleko zenbakiaren eskaeretan datu faltsuak edo faltsutuak jakinarazten badira, oso larritzat jotzen da eta 30.000 euroko isuna jartzen da.
Ogasunak ikertu behar duenez, gerta daiteke zergadun batek erakundeari agiriak edo datuak ematen laguntzeari uko egitea. Hala ere, Administrazioaren jarduketei laguntzeko, ikerketa oztopatzeko, uko egiteko edo aitzakiak jartzeko, zigor handiak ordaindu behar dira. Zerga Administrazioak bere betebeharrak betetzeko egiten dituen jarduketak luzatzen, oztopatzen edo eragozten saiatzen denari isuna jarriko zaio.
Zerga Administrazioak bere betebeharrak betetzeko egiten dituen jarduketak eragozten saiatzen denari isuna jarriko zaio.
Isun bat ordaintzeak berekin dakar, besteak beste, agiri, txosten, aurrekari, liburu, erregistro, fitxategi, faktura, frogagiri eta idazpen nagusiak, programa eta artxibo informatikoak, sistema operatiboak eta kontrol-sistemak eta zerga-ondorioak dituen beste edozein datu aztertzea ez erraztea. Gainera, zehatzeko modukoa da Zerga Administrazioko funtzionarioei uko egitea edo finketan edo lokaletan sartzen edo egoten ez uztea, edo zerga betebeharrekin zerikusia duten lokalak, makinak, instalazioak eta ustiategiak aintzatestea.
Kasu honetan, isunak 150 eurokoak dira, baina 600 eurokoak ere izan daitezke.
- Isuna 150 eurokoa izanen da errekerimendu bat lehen aldiz bete ez bada.
- 300 euro, bigarren aldiz betetzen ez bada.
- 600 eurokoa izanen da errekerimendua hirugarren aldiz bete ez denean.
Ez bada agertzen edo ez bada emandako epean administrazioaren jarduna edo eskatutako informazioa ematen, diru-isuna 300 eurokoa izango da horretarako jakinarazitako lehen errekerimenduan, 1.500 eurokoa izango da bigarren errekerimenduan, eta proportzionala izango da arau-hausleak arau-haustea egin zuen urtearen aurreko urtean izandako negozio-zifraren %2rainokoa, gutxienez 10.000 eurokoa eta gehienez 400.000 eurokoa, hirugarren errekerimenduan.
