Dislexia sinbolo idatziak ikasteko zailtasunak eragindako irakurtzeko ezintasuna da. Batez ere gizonezkoei eragiten dien nahaste bat da —nahiz eta zenbait ikerketak ondorioztatu alterazioa bi sexuetan parekagarria dela—, eta zaila da horren eragina zehaztea, nahiz eta ikerketek adierazten duten 25 ikasletik batek behintzat duela arazo hori.
Espainian ez dago biztanleria-daturik alterazio neuropsikologiko horren eraginari buruz, baina herrialde anglosaxoietan, non dislexia askoz ohikoagoa baita, %10 eta %17 bitartekoa da.
Adituek diotenez, oso garrantzitsua da dislexia lehenbailehen diagnostikatzea, sufrimendua eta frustrazioak saihesteko. Detekzio goiztiarrak, gainera, tratamendu eraginkorra abian jartzeko aukera ematen du. Jule Abad Aspiazu Euskadiko Dislexia Elkarteko lehendakariorde eta bozeramailearen arabera, nahaste horrek “irakurketaren eta idazketaren ikaskuntzan eragiten du, eta gainerako trebetasunek, berriz, ez dute eraginik; horregatik, txikitatik antzemateak pronostiko oso positiboa ematen du”.
Diagnostikoa ez da beti erraza izaten. Bere presentziaz ohartarazten duten seinaleen artean, hauek nabarmentzen dira: ebakera arazoak, botoiak lotu edo oinetakoak janzteko zailtasuna, ordena errazak ulertzeko, asteko egunak, alfabetoa edo haurrentzako errimak buruz ikasteko zailtasuna.
Metodo tradizionala
Uztailaren hasieran Bilbon egindako V. Euskal Dislexia Biltzarrean, agerian geratu zen haur txikiei dislexiarekin irakurtzen eta idazten irakasteko metodorik egokiena analitikoa dela, hau da, tradizionala, beste irakaskuntza-aukera batzuen aurrean. Jule Abaden arabera, tratamendu bakarra dago, berreziketa, alegia, haurraren arrakasta-mailatik berriz ikastea, “bide fonologikoa landuz, kasu gehienetan nahiko kaltetuta dagoena”.
Zehaztasuna, irakurketa-abiadura eta ulermena landu behar dira, jolasa balitz bezala, haurraren adinari eta interesari egokitutako metodologia eta materialak erabiliz. Prozedura honen bidez, adin txikiko dislexikoek zuzen irakurri eta idatz dezakete.
