Irakasle eta lankide berriak, ordutegi zabalagoa eta eskakizun akademiko handiagoak dira, besteak beste, urtero Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako (DBH) etapa hasten duten milaka ikasleek gure herrialdean izaten dituzten aldaketetako batzuk; gainera, aldaketa horiek ikaslearen garapen psikiko eta fisikoaren une garrantzitsu batean gertatzen dira: nerabezaroan sartzea. Etapa horretan, beste batean baino gehiago, funtsezkoa da familien laguntza eta lankidetza, seme-alaben eskola-arrakastari laguntzeko.
Imagen: Marta
Espainiako ikasleen ibilbide akademikoa gure herrialdeko hezkuntza-sistema osatzen duten prestakuntza-etapen arteko eboluzioak markatzen du: Haur Hezkuntza, Lehen Hezkuntza eta Bigarren Hezkuntza. Etapa horien arteko trantsizioak, jakina, aldaketa nabarmenak eragiten ditu, bai eskola-antolakuntzan, bai ikasleen garapen akademikoan, eta, kasu askotan, familien arteko urduritasun- edo ziurgabetasun-egoerak eragiten ditu, seme-alabak beren hezkuntzaren erronka berrietara egokitzeko moduaren aurrean; batez ere, Lehen Hezkuntzatik Bigarren Hezkuntzara igarotzean; izan ere, etapa horretan, eskola-aldaketak garrantzitsuagoak dira, eta, gainera, haurraren garapenerako trantsizioarekin uztartzen dira.
Ikaslea Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan hasten da 12 urte betetzen dituen urte naturalean (13 urte Lehen Hezkuntzan ikasturte bat errepikatu badu) eta Lehen Hezkuntzako sei mailak egin ondoren. Lau ikasturtetan egituratuta, DBHren helburua da ikasle guztiek kulturaren oinarrizko elementuak bereganatzea, bereziki alderdi humanistiko, artistiko, zientifiko eta teknologikoan, ikaskuntza- eta lan-ohiturak garatzea eta finkatzea, geroko ikasketetan sartzeko eta laneratzeko prestatzea eta herritar gisa bizitzan dituzten eskubideak eta betebeharrak gauzatzeko prestatzea.
Aldaketak Bigarren Hezkuntzan
Ikastetxe berean etapa oso bat igaro ondoren, sei urtez jarraian irakasle berak eta ikaskide berak ohituta egon ondoren, eta azken urtean, gainera, ikastetxeko “heldutzat” jotzeak dakarren egoera pribilegiatuan sentitu ondoren, DBH hasten duten ikasleak arrotz bihurtzen dira giro berri batean, “txikiak” ikastetxe berri batean, non 18 urte bitarteko ikasleekin bizi behar baitute, eta hori baino hobeto egokitzen zaie nerabe horiei.
Ikastetxez aldatzea: Haur eta Lehen Hezkuntzako etapak Espainiako hezkuntza-sistema publikoan ematen dira Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan (LHI) edo Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan (LHI); DBH, berriz, Bigarren Hezkuntzako Institutuetan (BHI) ematen da, eta, oro har, horiei atxikita daude. Aldaketa horrek ikasleari mugitzeko askatasun handiagoa ematen dio, irakasleen kontrola ez baita Lehen Hezkuntzan bezain zorrotza eta ikasleari independentzia handiagoa ematen baitzaio.
Irakasle eta lankideen aldaketa: ikastetxea aldatzeak irakasleen klaustro berriarekin eta, kasu askotan, ikaskide berriekin elkartzea eskatzen du. Gainera, ikaslea “adindunen” etapan sartzen da, eta gainerako ikasleak 12 eta 18 urte bitartekoak izango dira.
Aldaketa akademikoak: maila akademikoan, Bigarren Hezkuntzako etapan ikasleak egin behar dituen irakasgaiak gehitu egin dira, eta ordutegia luzatu egin da, astean 25 ordutik 30 ordura. Era berean, kontuan hartu behar da etapa horretan ikasleari eskatzen zaion maila handitu egiten dela ikasturteak aurrera egin ahala, eta, beraz, ikaslearen lanak eta errendimenduak aurreko etapan baino handiagoa izan behar duela.
Ikaslea aldaketa horietara behar bezala egokitzea erabakigarria izan daiteke hezkuntza-etapa honetan arrakasta izateko edo eskola-porroterako, eta, ondorioz, ikaslea goragoko hezkuntza-mailetara pasatzeko. Hori dela eta, familiek Bigarren Hezkuntzako lehen urtean bete behar duten eginkizuna ez da behaketa hutsera mugatu behar, baizik eta parte-hartzailea eta aktiboa izan behar du, adin horietan ikasleari eman behar zaion independentziaren barruan, haren egokitzapena eta integrazio soziala nahiz akademikoa errazteko. Hona hemen hezkuntza eta orientazioko profesionalek Bigarren Hezkuntzan sartzen diren ikasleen gurasoei eta familiei gomendatzen dizkieten aholku batzuk, trantsizioa errazagoa izan dadin laguntzeko:
