Edozein hezkuntza-sistemaren helburu nagusia da ikasleek lor dezaketen gehienezko prestakuntza-maila lortzea, eta hori betetzea posible da soilik ikasleak ikasgeletan gelditzen badira. Espainian eskola uzten dutenen kopuruak ikaragarriak dira Europar Batasuneko batez bestekoaren aldean; horregatik, hezkuntza-administrazioek “Abandonua Murrizteko Plana” jarri dute abian, Espainiako herritarren prestakuntza-maila handitzeko.
Espainian, 2012. urtean, eskola-uztea erdira murriztea, hau da, derrigorrezko hezkuntzatik haratago 570.000 gazte ikas dezaten lortzea da gure herrialdeko hezkuntza-administrazioek joan den azaroan onartutako “Eskola Uztea Murrizteko Planean” ezarri duten helburua. Izan ere, egoera ez da oso pozgarria, kontuan hartzen badugu Espainian 2007ko eskola-uzte goiztiarraren tasa Europako Batasuneko batez bestekoaren bikoitza izan zela: %31 eta Europako biztanleen %14,8. Horrek esan nahi du 18 eta 24 urte bitarteko Espainiako gazteen %31k Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako graduatua lortu duela titulazio gorena, eta ez dela ari maila horretatik gorako irakaskuntzarik ikasten.
Eskola goiz uztearen arrazoiak
Eskola uztean eragina dute bai eskolaren inguruabarrek bai gizarte, kultura eta familia inguruneak.
Eskola goiz uztea eragiten duten arrazoiei buruz egindako ikerketa guztien arabera, eskola prozesu konplexua da, eta eragina dute bai eskolaren eta eskola-ingurunearen inguruabarrek, bai ikaslearen gizarte-, kultura- eta familia-inguruneak. Europako Batzordeak egindako “Lisboako helburuak lortzeko bidean aurrera egitea hezkuntzan eta prestakuntzan” txostenaren arabera, eskola goiz uzten duten faktoreak honela sailka daitezke:
Eskola uztea murrizteko neurriak
Gure herrialdean eskola-uztea murrizteko proposamenak lau jarduera-eremuren ingurukoak dira:
Neurrietako bat da prebentzio-plan eta programa bereziak garatzea arrisku-taldeentzat
Hezkuntza-administrazioak: hezkuntza-agintariek Espainian eskola-uztea murrizteko aurreikusitako planak bi ardatzetan oinarritzen dira. Alde batetik, hezkuntza-eskaintza zabalagoa sortzea eskola uzten duten ikasleentzat, bai Lanbide Hastapeneko Kualifikazio Programetan plazak gehituz, bai Lanbide Heziketako erdi mailako heziketa zikloetan, arte plastikoetan eta diseinuan edo kirol-irakaskuntzetan eskaintza handituz. Hurrengo ardatzean prebentzio neurri, plan eta programa bereziak garatzen dira, eskola goiz uzten dutenen tasa handienak dituzten taldeentzat.
Ikastetxeak eta irakasleak: eskolen eta irakasleen jarduera funtsezkoa da eskola uztearen tasa murrizteko. Onuragarria izan daiteke irakasleen prestakuntza handitzea ikasleen potentziala aprobetxatzeko tekniketan, diagnostiko goiztiarrean edo hezkuntza-laguntzan eta abandonatzeko arriskuan dauden ikasleen segimenduan, bai eta horretarako laguntza-baliabideak jartzea ere. Gainera, ikastetxeek, beren kudeaketaren esparruan, abandonua gutxitzen laguntzeko neurri eta programa osagarriak sortu eta sustatu ditzakete.
Familien inplikazioa funtsezko faktorea da ikasleen motibazioan
Familiak eta gazteak: ikasleak dira hezkuntza-sistemaren eragile nagusiak, baina haien familiek ere zeregin garrantzitsua dute hezkuntza-sisteman, haien inplikazioa funtsezko faktorea baita ikasleen motibazioan. Alde horretatik, eskola goiz uztea murrizteko neurrietako bat gurasoen eta ikastetxeen arteko komunikazioa sustatzea eta sustatzea da, seme-alaben hezkuntza inplikatu eta hurbilago jarraitzeko. Bestalde, inolako kualifikaziorik gabe hezkuntza-sistema utzi duten gazteei zuzendutako neurrien artean, honako hauek nabarmentzen dira: ikaskuntza ez-formalaren aintzatespena, jarraitu beharreko bideei buruz informazio gehiago emango dieten orientazio- eta jarraipen-zerbitzuak sustatzea edo urrutiko prestakuntza-eskaintza edo eskaintza birtuala zabaltzea.
Lan esparrua: lan-arloan, lehen aldaketa gure herrialdean nagusi den hezkuntza- eta lan-kulturan aplikatu beharko litzateke, Bigarren Hezkuntzako titulazio batek edo hasierako lanbide-kualifikazio batek lehentasuna izan dezaten gazteek lanpostu bat eskuratzeko orduan. Hartara, maila horiek lortzeak duen garrantziaz jabetuko dira. Era berean, langile gazteei lana eta prestakuntza bateragarri egiteko edo ikastetxeen eta lan ingurunearen arteko harremanak sustatzeko neurriak ezartzeak ikasleak hezkuntza sistemara itzultzea errazten du.
