Lateralitatea gorputzaren atal simetrikoetako bat erabiltzeko berezko joera da: begiak, eskuak, oinak edo belarriak. Garrantzitsua da gurasoek eta hezitzaileek prozesu hori haurrengan garatzen adi egotea, edozein nahaste goiz detektatzeko. Horrela, ikaskuntza arazo batzuk edo psikomotrize batzuk prebenitu ahal izango dituzte, okerreko lateralizazioarekin lotzen direnak.
Imagen: CONSUMER EROSKI
Eskuina edo ezkerra. Lateralitatea aztertzen denean, joera orokorra da esku batek beste baten gainean duen erabilera nagusiari erreparatzea, bereziki idazketari. Hala ere, eskuak bezala, giza gorputzak beste gorputz-adar simetriko batzuk ditu, eta horien erabilera nagusiak pertsona baten albotasuna ere markatzen du: begiak, hankak eta belarriak.
Jaiotzatik sei urtera, lateralitatea fase desberdinetan garatzen da. Lehenengoetan, 0tik 2 urtera eta 2tik 4ra, haurrak ez du joera nagusirik definituta, alde bat eta bestea txandakatu ditzake eguneroko jarduerak egiteko. Lau urtetik sei urtera bitartean, bere keinu automatikoen eta prozesu sinpleen (arkatza hartzea, pilota…) nagusitasuna definitzen hasten da.
Ezkerreko aldea edo eskuinekoa homogeneotasunez erabiltzeak ez du arazorik sortzen
Ezkerreko aldea edo eskuinekoa homogeneotasunez erabiltzeak ez du arazorik sortzen, baina dominantzia txandakakoa denean, hala nola, eskuin-ezkertia baina begi-eskuina denean (albo gurutzatua), edo alde batetik besterako joera naturala indartzen denean (aldekotasun kontrariatua), zenbait nahaste sor daitezke, eta, ondorioz, ikasteko zailtasunak sor daitezke idazketa-, irakurketa- edo kalkulu-arloetan, eta haurren garapen psikomotorrean.
Irakurketa-abiadura motela, denbora-antolamenduan akatsak izatea, zenbakiak edo letrak idaztean inbertitzeko joera, eskuinaren eta ezkerraren arteko nahasketa edo kontzentratzeko eta ulertzeko zailtasunak dira, besteak beste, ikasle baten alboko antolamenduan akatsen bat dagoela adierazten duten sintomak. Arazo horiek, oro har, motibazio falta eragiten diote haurrari, eskolako lanak baztertzeko joera baitu, alderdi horietan zailtasunak dituelako.
Behaketa eta jarraipena
Nahaste horiek saihesteko, espezialistek gurasoei eta irakasleei gomendatzen diete haurren albokotasunaren jarraipena egin dezatela bizitzako lehen urteetan. Lehenengo urratsa behaketa da, baina test bat eta beste proba erraz batzuk ere egin daitezke, haurren lateralizazio-joerak ebaluatu eta aurreikusteko. Horien bidez, haien garapen akademikoan eragina izan dezakeen albo-arazoren baten lehen zantzuak aurkitzen dira.
Hona hemen, besteak beste, gurasoek eta hezitzaileek haurren alboko joera egiaztatzeko proba ugari:
Irtenbide posibleak
Espezialistek gomendatzen dute ez daitezela goiztiarrak izan haurraren joera zehazteko eta hura estimulatzeko.
Proba hauen helburua ikaslearen lateralitate naturala ezagutzea da, gorputzeko atalen artean desantolaketa baieztatzen bada zuzentzeko. Hala ere, espezialistek gomendatzen dute ez daitezela goiztiarrak izan haurraren joera zehazteko, ez eta hura estimulatzeko ere, kasu horietan sor baitaiteke lateralizazio okerra.
Bospasei urtetik aurrera lateralizazio-arazo esanguratsuren bat hautematen bada, gomendagarria da kasua aditu bati helaraztea. Oro har, diagnostikoa egin ondoren, tratamendu psikomotor indibidualizatua programatu da, eta, espezialisten arabera, nahastura %80 eta %100 bitartean murriztu daiteke.
