Gizentzen duten argaltzeko mitoak

EGIA. Gorputzeko gantza galtzeko kaloria-defizita behar da, hau da, kontsumitzen duguna baino gehiago gastatu behar da. Baina, gainera, modu osasungarrian egin behar da. Ez da gutxiago jan behar kosta ahala kosta, horrek nutrizio-gabezia eragin baitezake, eta horrek eragina izan dezake gure osasunean.

Hori saihesteko, egunero proteinak hartzea gomendatzen da —makronutrientea zuntzak asetzen du gehien—, eta barazkiak eta fruta, elikagai asko eta kaloria gutxi dituzten elikagaiak. Neurri txikiagoan, eguneroko dietan koipe osasungarriak eta karbohidrato batzuk (integralak) sartu behar dira. Oro har, eta obesitatearen edo bestelako patologien diagnostikoa duten pertsonak izan ezik, ez dago arau gehiago.

GEZURRA. Ez gosaria saltatzea, ez eta eguneko jatordu garrantzitsuena gosaria izatea ere, gehiegizko pisuarekin edo gehiegizko pisuarekin lotu daiteke kategorikoki. Gizentzeak beste faktore askorekin du zerikusia, eta, batez ere, egunean zehar ditugun elikadura-ohiturekin. Gosaria argaltzeko asmoz pasatzen bada, azkenean konpentsatu egiten da goizeko kaloria falta hori bazkalorduan.

‘The British Medical Journal’ean argitaratu berri den azterlan baten arabera, obesitatea gosaltzen ez denean loditzen duten ikerketak kontuz hartu behar dira, erreferentzia gisa hartzen diren pertsonek ez baitute normalean ariketarik egiten eta gaizki jaten jarraitzen baitute egunean zehar. Nutrizionistek gosaltzea gomendatzen dute, nahi izanez gero, baina, batez ere, modu osasungarrian gosalduko badugu.

GEZURRA. Karbohidratoak funtsezkoak dira organismoak behar bezala funtziona dezan, baina denak ez dira berdinak.

• Hidrato sinpleak, irin finduekin prozesatutako edo egindako elikagaien bidez irensten ditugunak, hala nola ogia eta pasta zuria, opilak edo freskagarriak, oso azkar eta kantitate handiagoan xurgatzen dira, kate laburragoz osatuta daudelako eta zuntza (zahia) kentzen dietelako. Horregatik, glukosa bihurtzen dira, eta horrek oso azkar sortzen du gluzemia-maila altua. Ondorioz, odolak azukre kantitate handiak jasotzen ditu, eta, azkenean, gantz bihurtzen dira. Horiek dira kendu beharreko karbohidratoak.
• Elikagai integralen bidez irensten ditugun karbohidrato konplexuek alearen onura guztiak mantentzen dituzte (mineralak, bitaminak eta zuntza), eta gure gorputzak lan gehiago egin behar du horiek digeritzeko. Hori dela eta, azukreak pixkanaka askatzen dira pankrea gainkargatu gabe.

EGIA. Badira efektu diuretikoa edo laxantea duten gehigarriak, eta pisujaisten laguntzen dutela salduz saltzen dira. Baina ur-galera gertatzen da, berehala berreskuratuko dena eta albo-ondorioak izan ditzakeena.

Argaltzeko, gorputzeko gantza galdu behar da, eta, oraingoz, Europako Medikamentu Agentziak (EMA) onartutako botika bakarrak, janariarekiko gosea eta antsietatea murrizten dituztenak, obesitatea duten gaixoen tratamendu mediko baten parte dira. Hala ere, kaltegarriak ez diren botikak dira (albo-ondorioak dituzte) eta dieta osasungarria eta ariketa fisikoa konbinatuz eman behar dira.

GEZURRA. Ez dago ebidentzia zientifikorik egunean bost otordu egiteak pisua galtzen laguntzen duenik. Mito hori ideia honetatik abiatzen da: janari-anoa txikiak jaten badira, baina maizago, asetasun-sentsazioa areagotzen da.

Egia esan, janari-kopurua ez da denbora gehiagoz beteta sentiarazten gaituena, elikagai bakoitzaren mantenugai-edukia eta karga gluzemikoa baizik. Zenbat eta proteina gehiago egon otordu batean, gero gose-sentsazioa iritsiko da. Barazkiak eta fruta ere oso garrantzitsuak dira, zuntzak ere kolpe handia ematen baitigu. Azken finean, kalitatea kantitatea baino garrantzitsuagoa da.

GEZURRA. Fruta osoa beti da ona, eta haren onurak ez datoz bat jateko unearekin. Izan ere, ez dago ebidentzia zientifikorik gauez fruta jateak pisua handitzen duenik. Are gehiago, eskala handian egindako azterlan askok lotzen dute obesitate-arrisku txikiagoa beren dietan fruta eta barazki gehiago sartzen dituzten pertsonekin.

EGIA. Ariketa beti da ona, baina pisua jaistean oso gutxi balio du gehiegizko kaloriak gimnasio orduekin konpentsatzeko. Adibidez, 31 eta 50 urte bitarteko emakume batek batez beste 1.800-2.200 kaloria kontsumitu behar ditu egunean. 4.000 kcal hartzen baditu, korrika egitera atera ondoren konpentsatuko dituela pentsatuz, jakin behar du lasterketa-ordu batean 300 kcal bakarrik gastatzen direla. Kaloria gutxiagoko dieta egiten ez bada, osasungarria izateaz gain, ariketa fisikoa hutsala izango da.

GEZURRA. Urak ez du gizentzen, ez baitu kaloriarik ekartzen. Gaixotasun edo azpiko arazo baten ondorioz giltzurrunak gaizki funtzionatzen duelako atxikitzen dira likidoak. Frogatuta dagoen gauza bakarra da jan aurretik ura hartzen badugu asetasun pixka bat eragin diezagukeela, eta horregatik ez dugu hainbeste elikagai irensten.