Faktore askok eragiten dute haurren obesitatean eta horri aurre egiteko tresna askok. Baina Espainiako autonomia-erkidego guztiek ez dute berdin egiten, eta, horregatik, bizi zaren tokiak eragin dezake zure seme-alabek gehiegizko pisua izateko duten arriskua. Eskualde bakoitzeko adierazle batzuk aztertuko ditugu, arazoari nola aurre egiten zaion jakiteko. Oraindik asko dago egiteko.
Historian lehen aldiz, haurren egungo belaunaldia gurasoek baino gutxiago biziko da. Arrazoia: haurren obesitatea. Gehiegizko gorputz-gantza astintzen ari da orain arte helduek berezkoak zituzten gaixotasunak (2. motako diabetesa, gaixotasun koronarioak, hipertentsio arteriala, garuneko infartua edo loaren apnea) gazteengan agertu diren garaia baino lehen.
Etengabe hazten da. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera (OME), 1975etik ia hirukoiztu egin da obesitatea mundu osoan. Gertaera globala da, eta Espainiako haurrei ere eragiten die. Hamarretik lauk gehiegizko pisua dute. Zer dago aldaketa horren atzean? Zer egin dezakegu haien ondorioak arintzeko? Garaiz gaude?
Azken bederatzi hilabeteetan, EROSKI Consumer galdera horiei erantzuten saiatu da, “gaixotasunen gaixotasuna” deritzon horretan erantzukizuna duten arlo guztietako adituen eskutik: administrazioa, osasuna, industria, familia, eskolak, zientzialariak, dibulgatzaileak eta komunikabideak. Bederatzi kapitulu eta dozenaka artikulu, erraldoi hau geldiarazteko egin behar dugun bideari buruz gogoeta egitera eta argia ematera gonbidatu gaituztenak.
Bide honen amaieran, atera ditugun ondorioak erakutsiko ditugu, eta autonomia-erkidegoetan jarriko dugu arreta. Gehiegizko pisuaren arazoan hogei bat aldagai erabakigarri aztertu ditugu, autonomia-erkidego batean edo bestean noraino jaio den erabakigarria bereizteko.
Haurren obesitatearen kudeaketa: nola dago autonomia-erkidego bakoitza?
Ondoko mapan jasotzen den sailkapena eskualde bakoitzeko inguruneari, ohitura osasungarriei eta ariketa fisikoari buruzko zenbait adierazle aztertzearen emaitza da.
Irudia: Eroski Consumer
Haurren obesitateari buruzko aldagaien azterketa
Mapa hau egiteko hainbat aldagai hartu dira kontuan. Horien artean daude gehiegizko pisuaren eta obesitatearen tasak, osasun publikoko pediatren kopurua 1.000 adingabeko bakoitzeko, freskagarri eta gozoak egunero kontsumitzen dituzten gazteen ehunekoa, Gorputz Hezkuntzako orduak Lehen eta Bigarren Hezkuntzan, eta kirol-instalazio eta -espazioak 1.000 biztanleko.
Datuak ateratzeko iturri hauek erabili dira: Osasunarekin zerikusia duten eskola-umeen jokabideei buruzko azterketa (HBS), Osasun Ministerioa, Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioa, Dietista-Nutrizionisten Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusia, Espainiako Gorputz eta Kirol Hezkuntzaren Kontseilu Nagusia eta Estatistika Institutu Nazionala.
Taula osoak, datuen xehetasunekin, PDF aldizkariaren urtarrileko 36. eta 37. orrialdeetan kontsulta daitezke (akats-fedea: taula honetako paperezko bertsioan akats bat dago biztanleko osasun-gastuaren zifretan eta 1.000 biztanleko diet-nutrizionisten kopuruan).
