Katuek beren berezitasunak dituzte, errespetatu eta ulertu ezean beren buru-ongizatea alda dezaketenak. Hori dela eta, felidoen osasun mentala bermatzeko, komeni da bere izaera errespetatzea eta haren beharrak ezagutzea. Artikulu honetan bost jarraibide azaltzen dira, hori lortzeko: bere izaera errespetatzea, bere beharrak betetzea, osasun fisikoa mantentzea, beste animaliekin duen gehiegizko bakardadea saihestea eta haiekin interakzioan jardutea.
Arazo psikologikoak eta jokabide-arazoak dituzten katuak
Bere behar psikologiko eta fisikoetara egokitutako gune batean bizi den katu batek osasun mentalez gozatzeko aukera gehiago daukaFelido batek osasun mentaleko alterazioak ditu, eta oldarkortasuna, beldurra eta portaera suntsitzailea dira jokabide horren ezaugarri batzuk. “Desoreka psikologikoak dituzten katuen kasuak ohikoak dira, eta errutinaren aldaketekin lotutako egoeretatik eratorri daitezke, horien jabeen aldaketak edo etxean egoteko ordutegiaren aldaketak”, aztertzen du Miguel Ibañezek, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Animalien Portaeraren Medikuntza Zentroko zuzendariak.
Orduan, nola bermatu felidoen ongizate psikologikoa? Zoriontsu izan dadin eta, beraz, adimen osasuntsua izan dezan laguntzen dute etxeko jarraibide xume batzuek. Honako hauek dira:
Katuaren izaera errespetatzea
Katuak gaueko ehiztari bakartiak dira, eta beren komunikazio-sistema propioa dute. Komunikazio-sistema horretan, beren atzaparrekin utzitako markak eta zorrotzak izan behar dituzte. Halako berezitasunek beren izaera definitzen dute, eta komeni da jabeek ezagutzea, ulertzeko eta katuak bere beharrak asetzen dituela bermatzeko, zoriontsua izan dadin.
Gainera, felino bakoitzak bere izaera du. “Jabeak oso mendekoak dira, eta haiekin atxikimendu handia garatzen dute”, dio Ignacio Salmeronek, katuetan aditua den albaitariak.
Garrantzitsuena felido bakoitzari behar duena eskaintzea da, bere izaeraren arabera: espazioa, askatasuna edo hurbiltasuna eta arreta. Kontuan izan behar da “katuek txakurrek baino urte gutxiago daramatzatela etxean, eta ezin zaiela antzeko portaerarik eskatu pertsonekiko elkarbizitzarekiko”, gaineratu du Salmeronek.
Kata-izaerak dakartzan beharrak betetzea
Bere premia psikologiko eta fisikoetara egokitutako gune batean bizi den felido batek osasun mentalez gozatzeko aukera gehiago du. Katu batekin edo gehiagorekin bizi den pertsona baten etxeko zatia felido osagarriekin egokituta egon behar da.Erretilu higieniko bat edo batzuk behar ditu bere beharrak betetzeko, arraspa bat, azazkalak, jostailuak eta igotzeko eskalagailua dituena.
Katuaren osasun fisikoa, bere ongizate psikologikorako bermea
Minik edo gaixotasunik ez duen katu batek osasun mental egokia izateko aukera gehiago du. Felidoak beren ondoeza ezkutatzeko joera dute, baina osasun desegokiak ondorioak ditu buru-ongizatean. “Katuek isilik egoteko joera dute, oraindik ez baitira beste animalia batzuk (txakurrak, adibidez) bezain menpekoak”, azaldu du Ibáñez.
Elikadura eta hidratazio egokia, eta felido aktiboa eta entretenigarria izatea, osasun fisikoari eusteko jarraibideak dira, ongizate psikologikoan eragina dutenak.
Hiriko katuak jabe oso okupatuekin: hobe beste animalia batzuekin
Katuak animalia sozialak dira, eta beste izaki bizidun batzuekin kontaktua behar dute. Baina ez da harritzekoa orduak bakarrik ematea etxean, jabeek lan egiten duten bitartean.
Lau hankako familiako kide berri bat, felino edo can, etxean sartzea, animaliak lagun eta aktibo izatea lortzeko modu bat da. Hala ere, erabaki hori hartu egin behar da jabeen erantzukizunetik eta konpromisotik, katuak edo txakurrak zaintzeko eta haiekin elkarrekintzan aritzeko betebeharrak ez saihesteko.
Beste animalia batzuen konpainiarekin edo gabe, felidoak ugaztun ehiztaria dela gogoratu behar da, eta, hala, kong itxurako jostailuekin (janaria barnean duela) edo artile-haril soil batekin egin behar du.
Katuek harremanetan jarri behar dute jabeekin eta maitatuta sentitu
Gehiegi lamatzen den katu batek antsietatea edo estresa nozitzen duKatu askok atxikimendu handia erakusten dute beren jabeengatik eta egunero behar dute kontaktua: erregarrian atseden hartzea edo laztanak, arreta eta mimoak jasotzea.
Ez da zuzena felidoak beren giza familiatik independenteak diren izakiak izatea, beren espazioa pertsonekiko edo beste animaliekin elkarrekintzan hasteko duten espazioa lehenestea. Bere jabeek maitatu, integratu edo estimatzen ez duten katu batek osasun mentala gal dezake.
Gehiegizko bakardadeak eragindako arazo psikologikoak dituzten felino batek eragiten dituen sintoma batzuk konpultsazio konpultsiboa dira, dermatitisa edo alopezia, eta, bestetik, obesitatea. “Katu bat gehiegi entzuten denean, kasuen %90ean antsietateak eragiten du; obesitate felina, aldiz, estresaren ondorio da”, esan du Salmeronek.
