Artikulu hau itzulpen automatikoko sistema batek itzuli du. Informazio gehiago, hemen.
Euskarara itzultzeko sistemek aurrerapen handiak izan dituzte azken urteotan, baina oraindik badute zer hobetua. Hobekuntza horren parte izan nahi? Aukeratu esaldi osoak nahieran, eta klikatu hemen.
Mina erasotzailea da
Kalte egin eta gaixotasun batzuek indarkeriazko jokabideak eragiten dituzte txakurrean
- Egilea: Argitaratze-dataren EVA SAN MARTIN
- arabera: Osteguna, 2012ko urriaren 18a
El daño se responde con más daño. Y un perro que experimenta dolor reacciona con conductas agresivas. Es la conclusión de una investigación realizada por la Universidad Autónoma de Barcelona, que revela que el dolor despierta la agresividad del perro. Esto explicaría ciertas conductas violentas en animales a los que se infringe sufrimiento, que incluso atacan a niños y multiplican las reacciones agresivas. En otras ocasiones, sin embargo, un destete acelerado y otras causas favorecen un comportamiento amenazante en los canes. La investigación apoya que un perro peligroso no nace, sino que se hace, mientras que otros científicos afirman que es posible leer la agresividad del perro en su sangre. Todas estas claves se explican a continuación.
Ile baten oldarkortasunak azalpen asko ditu, baina mina da arrazoi nagusietako bat. Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egindako azterketa bat amaitu da. Tesi honen arabera, gure oinen gainean lo egiten duen txakur batek, ordu batzuen buruan, aldatu egiten dela dirudi, janaria jatetik kentzen duenari ez zaiola batere gustatzen.
“El relación del minor con las agresiones con el zakur: 12 kasu clínicos” ikerketa zientifikoan argitaratu zen, “Journal of Niñinary Behavior” zientzia-aldizkarian argitaratua. Ikertzaile talde batek, Tomàs Camps etologo klinikoa buru duela, kalte eta sufrimenduak txakurrarekin duen harremana aztertzen du, eta harremana estua dela ondorioztatzen du. “Agresibitate-arazo bat eragin edo larriagotu dezaketen hainbat patologia daude. Baina, horien artean, mina bereziki garrantzitsua da”, diote zientzialariek.
Campsen ikerketak Bartzelonako Unibertsitateko Albaitaritza Ospitaleko Etologia Zerbitzuak artatutako hamabi txakurren (hamaika ar eta eme bat) portaera aztertu zuen, jokabide oldarkorra tratatzeko. Besteak beste, schnauzer erraldoi bat, dalmatar bat, bi artzain alemaniar eta doberman bat, beren jabeekin albaitaritza-ospitalera joan zirenak.
Una vez en la consulta, la mayoría de esos canes mostraron una actitud violenta cuando empezaron a ser manipulados, e incluso, atacaron sin dar señales previas. Para Camps, el dolor y el daño explican estas conductas peligrosas en animales que no lo habían sido antes. La palpación demostró que, en la mayoría de los casos, el can sufría una patología lacerante, es decir, la agresividad se debía al dolor, “siendo la displasia de cadera la causa más frecuente”. Esta enfermedad es una dolorosa anomalía en la cadera, que provoca cojeras, sobre todo, en las razas de tamaño grande.
Haurrek zakur bortitz baten erasoa jasan dezakete bereziki. Txakurren hozkada bidezko eraso larrien %60 hamabi urtetik beherako haurrek jaso zituzten, John C. Wright-ek Estatu Batuetako Mercer Unibertsitateko John C. Wright-ek egindako “Txakurren erasoak: txakurren hozkadak” azterketaren arabera.
Animalien jabeek asko kezkatzen dute txakurraren agresibitatea. Zaragozako Unibertsitateko Albaitaritza Ospitaleko Etologia Klinikoko Zerbitzuak artatutako kontsulten erdiak etxeko animalietan indarkeriazko jokabideek eragindakoak dira. Atzetik datoz, halaber, txakurraren antsietatea edo fobiak (% 35).
Zientzialarien ustez, haien azterketak indarkeriazko portaera asko azal ditzake, baita albaitariaren kontsultatik kanpo ere. “Egia esan, txakurrak familiako kideentzat edo ezezagunentzat oldarkorrak izan daitezke, mediku-arazo mingarriak dituztelako”, azaldu du Camps-ek.
Haren iritziz, oinazeak jokabide arriskutsua eragiten du inoiz sekula probatu ez duten harburuetan. Gainera, aurrekari bortitzak dituzten txakurrak erasotzaileagoak izatea lortzen du. Hau da, mina izan ondoren, erasoa eta jarrera oldarkorrak ugaritu egiten dituzte animalia bortitzek lehen arriskutsuak ziren tokietan, ordena bat ematean bezala.
La conducta de cualquier animal, incluida la conducta violenta, depende de muchos factores, asegura Camps. “Entre estos, su estado de salud”, detalla. Muchas patologías pueden cambiar el comportamiento de las mascotas y favorecer reacciones agresivas, apunta. Entre estas enfermedades destacan el “hipotiroidismo, alteraciones del sistema nervioso central (tumores intracraneales y otras patologías que produzcan cambios en el sistema nervioso), así como las afectaciones hepáticas”. Aunque hay “un largo etcétera”, advierte el etólogo clínico.
El dolor, sin embargo, no explica todos los tipos de violencia en el perro. El estudio de Camps señala también el destete precipitado del cachorro -antes de los dos meses de edad- como causa de un futuro comportamiento peligroso. La falta de ejercicio, el estrés, la herencia genética y la escasa socialización del cachorro o del perro adulto son otros factores que influyen de un modo relevante en la potencial violencia de un animal.
Zakurrari tratu txarrak eragiten dizkion ondorio krudeletako bat da agresibitatea. Kalte fisikoa edo psikologikoa jasan duen kanalek arazo larriak dituzte beren portaeran. Tristura, depresio-sintomak, mesfidantza eta zenbait indarkeriazko portaera azaldu daitezke tratu txarren ondorioz.
Txakurraren agresibitatea bere odolean irakurtzea
Zientzialari horrek ondorioztatu zuen animaliaren odol-hormonak aztertzen badira, txakurra oldarkorra den ala ez jakin daitekeela. Animalia bortitzek serotonina seriko izeneko neurotransmisore gutxiago dute, zakur lagunkoienekin alderatuta. Odolak, aldiz, kortisolen hormona-kontzentrazio handiagoa du.
