Gorte Nagusiek berriki onartu dute Espainiako ordenamendu juridikoan Aarhus-eko nazioarteko hitzarmena eta 2003/3 eta 2003/35 Zuzentarauak jasotzen dituen lege-testua. Horrela, herritarrak ekologistagoak izan daitezke, lege berriak informazioa, erabaki publikoetan parte hartzea eta ingurumenarekin zerikusia duen orotan justizia lortzea sustatzen baitu.
“Aarhus” legeak aitortzen du herritarrek eskubidea dutela ingurumenari buruzko informazioa eskatzeko eta administrazio publikoen laguntza jasotzeko. Administrazio horiek, era berean, beren ekimenez datu garrantzitsu guztiak eman behar dizkiote iritzi publikoari. Horretarako, gehienez ere hilabeteko epea ezartzen da, eta bi gehienez konplexutasun handiko gaia bada. Erakunde batek erantzun ezin duen informazio eskaera jasotzen badu, lehenbailehen bidali beharko du eskatzailea horretarako gaitasuna duela uste duen erakundera. Legeak ezartzen du, halaber, gutxienez 4 urtean behin argitaratu beharko dela Europako ingurumenaren egoerari buruzko txostena. Era berean, lege-testuak teknologia berrien alde egiten du hedapen-lan horretarako.
Herritarrek erabaki publikoetan parte hartzeko aukerak zabaltzen dituzteHerritarrek erabaki publikoetan parte hartzeko aukerak ere zabaltzen dituzte lege honekin. Hemendik aurrera, administrazioek proposamenak egiteko eta aurkeztutako oharrak kontuan hartzeko nahiko epe izango dute. GKEek zeregin garrantzitsua dute arlo horretan, ingurumenarekin lotutako administrazio-prozeduretan interes kolektiboen titular gisa jardun baitezakete.
Babes judizial eta administratiboak ematen duen bermeari dagokionez, ingurumenaren arloan herritarren informazio eta partaidetza eskubideak urratzen dituzten erabaki administratiboak inpugnatzeko eskubidea onartzen da. GKEek ere etekina ateratzen diote atal honi, ingurumen-legeria betetzen ez duen edozein erabaki edo omisio publikoren aurka egiteko herri-ekintza onartzen baitzaie. Hala ere, legearen azken atal horrek ez du indarrik hartuko hiru hilabete igaro arte.
Bestalde, Europako Parlamentuak erakundeak presionatu ahal izango ditu araudi berrira egokitzeko. Horretarako, bederatzi hilabete izango ditu legea Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) uztailaren 20an argitaratu zenetik. Talde ekologistek lege-testu hori onartzeko eskatu izan dute 1998an hitzarmena berretsi zenetik. Ecologistas en Acción taldeak ingurumena babesteko lege horrek dakartzan berrikuntza nagusiak nabarmendu ditu, baina kritikatu egin du herritarrek parte-hartze publikoa gauzatzean anbizio falta dutela. Ingurumen Ministerioko arduradunek adierazi dute lege berri hori sistema demokratikoaren aurrerapen nabarmena dela, ingurumenari eta, beraz, haren osasunari eta bizi-kalitateari eragiten dieten erabakien aurrean herritarrek duten babesgabetasuna murriztuko baitu.
Danimarkako Aarhus hiria aukeratu zuten 1998ko ekainaren 25ean "Ingurumenari buruzko informazioa eskuratzeari, publikoak erabakiak hartzeko prozesuetan parte hartzeari eta justiziarako sarbideari buruzko hitzarmena" sinatzeko. Nazio Batuen Europarako Batzorde Ekonomikoak (UNECE ingelesez) 2001eko urrian indarrean sartu eta 40 herrialdek sinatu duten nazioarteko hitzarmena da.
Aarhusko Hitzarmenak mekanismo batzuk sustatzen ditu ingurumen gaietan parte hartzea bermatzeko eta hura zailtzen duten oztopoak kentzeko. Arduradunen arabera, informazioa eta herritarren parte-hartzea funtsezkoak dira agintari publikoek ingurumenaren arloan erabaki hobeak har ditzaten. Nazio Batuetako idazkari nagusiak, Kofi Annanek, adierazi du eskualdeko hitzarmena izan arren, haren garrantzia orokorra dela, Rioko Adierazpenaren 10. printzipioa garatzean. Printzipio horrek azpimarratzen du beharrezkoa dela herritarrek ingurumen-gaietan parte hartzea.
