Ez badu izaki bizidunengatik egiten, bere negozioagatik behintzat. Biodibertsitatea galtzeak murriztu egiten ditu enpresen onurak. Hainbat txostenen arabera, enpresaburu gehienek ez dute errealitate hori onartzen. Horregatik, kontsumitzaileak gero eta kontzientziatuago daude ingurumenaren alde, merkatuko joerak aldatzeko eta naturaren kontserbazioa hobetzeko giltzarri gisa.
Biodibertsitatea kontzeptu ekologiko bat izan daiteke, poltsikoari eragiten dioten kontuez gain. Errealitatetik oso urrun dago: munduko 3.000 enpresa handienek espezieak desagertzea, kutsadura edo baliabide naturalen gehiegizko ustiapena 1,7 bilioi eurokoa da, Nazio Batuen Ingurumen Programaren (NBIP) arabera. Eta arazoa gero eta larriagoa da, nazioarteko erakunde horren datuen arabera: gaur egun, espezieak desagertzeko erritmoa eboluzio-prozesu naturalean baino ehun aldiz handiagoa da.
Munduko 3.000 enpresa handienek baliabide naturalen gehiegizko ustiapena 1,7 bilioi eurokoa izan da.NBIPko adituek diotenez, turismoa, basogintza eta meatzaritza dira espezieak gehien gutxitu dituzten sektoreak. Orain, jarduera horiek dira urritasun biologikoak gehien mehatxatzen dituenak, eta Nazio Batuen Erakundeak nabarmentzen ditu. Nolanahi ere, gogoan dute ingurumen eraginaren erantzuleak sektore guztietan daudela, ekonomia guztia elkarrekin lotuta dagoelako.
Hala ere, munduko ehun enpresa handienetatik bik bakarrik sartu dute naturaren kontserbazioa bere helburu estrategikoen artean. Enpresa multinazional handietako zuzendarien kasuan, lautik batek bakarrik ikusten du biodibertsitatea suntsitzea bere negozioari eragiten dion funtsezko gaia dela. Hala adierazten du The Economics of Ecosystems and Biodiversity (TEEB) erakundeak argitaratutako “Ekosistemen ekonomia eta biodibertsitatea” txostenak, NBIPren babespean egindako ekimenak. Horregatik, enpresek beren gain hartu behar dute arazo horri aurre egiteko erantzukizuna. Ikerketaren arduradun nagusiak dioenez, Pavan Sukhdev “enpresa-mundua ez bazaio gehitzen biodibertsitatea galtzearen inguruko kezkari, ez dago ezer egitekorik”.
Kontzientziazio-desberdintasunak enpresaburuen jatorria adierazten denean nabarmentzen dira: biodibertsitatearen galera hazkunde ekonomikorako erronka gisa ikusten dutenen %50 baino gehiago Latinoamerikatik datoz. Ehuneko hori %45era murrizten da enpresaburu afrikarretan, eta ez da %20ra iristen Europarren kasuan.
Hala ere, txostenean biodibertsitatearen aldeko apustua egin duten enpresen ekimenak aipatzen dira, neurri horrekin oraingo eta etorkizuneko bideragarritasuna bermatzen dutela jakin baitute. Syngenta nekazaritza-multinazionalak “Pollinator eragiketa” jarri du abian, ekosistemen orekan funtsezkoak diren Europako eta Ipar Amerikako erle-populazioen gainbehera berreskuratzeko. Berriki egindako azterlan baten arabera, 147 mila milioi eurokoa da intsektu polinizatzaileen balio orokorra.
Kontsumitzaileen %80k baino gehiagok ez lituzkete erosiko alderdi etiko eta ekologikoei kasurik egiten ez dieten konpainiak.Biodibertsitatearen galera fenomeno globala da, eta zuzeneko eta zeharkako ondorio ugari ditu. Mexikoko Golkoko petrolio gordina isurtzeak galera ekonomikoak dakarzkio bere arduradunari, BP petrolio-etxeari, baita orain poluituta dauden baliabide naturaletatik bizi diren gainerako pertsonei ere. Hala ere, NBIPko adituen arabera, multinazionalak ia ez du babesten natura eta biodibertsitatea munduan.
Azken txostena urrian aurkeztuko da Japonian, NBEren Dibertsitate Biologikoari buruzko Hitzarmenean. Bertan, biodibertsitatea murrizteko 2010eko helburuaz hitz egingo da, aditu askok porrot egin duela uste baitute.
Kontsumitzaileen funtsezko eginkizuna
Ipsos merkatuen ikerketa-institutuak egindako inkesta baten arabera, kontsumitzaileek balio handia dute aniztasun biologikoa kontserbatzeko. Lanak sentimendu ekologikoaren gorakada nabarmentzen du: Amerikako eta Europako inkestatutakoen %60 arazo horretaz jabetzen dira. Nabarmentzekoa da Brasilen kasua; izan ere, kontsumitzaileen %90ek baino gehiagok dio gai horretaz arduratzen dela.
Kontsumitzaileen esku dago merkatuen joerak aldatzeko eta, beraz, enpresek ingurumenaren aurrean duten jarreran eragiteko ahalmena. Inkestaren arabera, kontsumitzaileen %80k baino gehiagok esan zuten ez zituztela erosiko iritzi etiko eta ekologikoei kasurik egiten ez dieten konpainiak.
TEEBren txostenak ere nabarmentzen du produktu ekologikoen salmentak gora egin duela munduan. Zehazki, adierazi du elikagai ekologikoek hirukoiztu egin dituztela 2007an 1999an mugitutako 46.000 milioi dolarrak. Bestalde, “jasangarri” gisa sailkatutako produktuak lau aldiz biderkatu ziren 2005 eta 2007 artean.
Alde horretatik, NBEk enpresei gogorarazten die beren eredu ekonomikoek porrot egingo dutela bezeroen itxaropenak kontuan hartzen ez badituzte, orain ingurumenaren babesa barne.
Negozio berriak biodibertsitateari esker
“Enpresek benetako neurri ekologikoak hartuko balituzte, eta ez alde berde publizitarioko garbiketa, 1,5 eta 4,5 bilioi euro bitarteko enpresa-aukera berriak sortuko lirateke 2050. urterako”. TEEBren beste ondorioetako bat da, besteak beste, ingurumen-kostuekiko kezka, eraginkortasuna areagotzea edo gizarte-eragileen arteko lankidetza. Proposamen horien sektore onuragarrienak nekazaritzarekin eta urarekin lotutakoak dira.
Bestalde, Natura Kontserbatzeko Nazioarteko Batasunak (UICN) eta Nazioarteko Shellek argitaratutako “Building Biodiversity Business” azterlanak biodibertsitatea babesteak eskaintzen dituen enpresa- eta inbertsio-aukerak aipatzen ditu. Arduradunek arrazoitzen dute inbertsio pribatua funtsezkoa dela biodibertsitatea kontserbatzeko, eta, horretarako, neurri horri etekina ateratzeko ideiak ematea baino ez dela hobe.
Aukerak nekazaritzakoak baino askoz handiagoak dira, nabarmenagoak. UICNren eta Shell-en azterketak gaur egungo eta etorkizuneko jarduerak adierazten ditu, hala nola arrantza eta akuikultura jasangarria, bioprosprekzioa, ekoturismoa, zurez bestelako baso-produktuak, karbono-kredituen merkatua edo biodibertsitatearen konpentsazioak legez.
Brasilek, munduko biodibertsitate handiena duen herrialdeak, bere aberastasun biologikoaren babesa negozio bihurtzeko apustua egin du. Ingurumen Ministerioak tokiko 775 landare-espezie identifikatzea proposatu du nazioarteko merkatuetan modu iraunkorrean merkaturatzeko. Ondare hori aprobetxatzea eta nekazaritza dibertsifikatzea da asmoa, azken mendeetan espezie gutxi batzuetara mugatuta, eta hori arazo larria da elikagaien eta ingurumenaren segurtasunerako.
