40 urteko lehorterik okerrena Brasilgo suteetako Amazonia plagiatzen ari da, ibaietako kutsaduraren ondorioz biztanleei gaixotasunak eragiten eta milioika arrain hiltzen. Egoera horren aurrean, Espainiako Gobernuari “zorigaiztoko egoera publikoa” dekretatu besterik ez zaio egin.
Izan ere, egoera horrek 167.000 pertsona ingururi eragiten die, eta komunitate osoak isolatuta utzi ditu; izan ere, ibaien eta lakuen maila apalak eragotzi egiten du ibai-nabigazioa, eta hori da lurralde honetako zati handi batean komunikatzeko bide bakarra. Adibidez, aski da esatea Negro ibaiaren maila, Amazonas ibaiaren adarra, Estatu honen hiriburua bustitzen duena, 12 metro jaitsi zela uztailetik urrira bitartean, eta 15 metrora iritsi zela, 1963an bezain maila apala (13,5 metro). Kopuru horiek Amazonasetik elikatzen diren ibai eta ibaiadarren sarearen zati handi batean errepikatzen dira. Horrek zaildu egiten du larrialdiko laguntza iristea; beraz, armada mobilizatu da zeregin horietan esku har dezan.
Elikagai gutxi dago, Amazoniako populazioaren euskarri nagusia den arrain asko hiltzen delako, eta, batez ere, edateko ura falta da, hildako arrainen deskonposizioak eta lakuetako lokatzak baliabidearen erabilgarritasuna are gehiago mugatu baitute. Horregatik, elikagaiez gain, ura garbitzeko eta laguntza medikorako ekipoak ere bidali dira. Orain, kezkarik handiena beherakoa, hepatitisa, tifusa eta kolera bezalako gaixotasunak agertzea da.
Udalerriak Solimoes, Purus, Jurua eta Madeira ibaien eta haien ibaiadarren inguruan daude. Hala ere, agintariek uste dute aste batean edo bitan ibaien behe-ibilgutik hurbil dauden herrixkek gaur egun goi-ibilguetako ibaiertzak jasaten ari diren antzeko arazoak izango dituztela. Espazioko Zientzien Institutu Nazionaletik, Carlos Nobre ikertzaileak azaldu duenez, “euriteak leku batzuetan hasi dira itzultzen, baina oso mantso, eta laster ez da hobekuntza nabarmenik izango”. Eta ohartarazi du ibaien mailak berriro ere euriteen denboraldia hasi baino lehen eror daitezkeela urte amaieran.
Bien bitartean, Amazoniako Ingurumen Ikerketarako Institutuan aztertzen ari dira egungo lehortea Ozeano Atlantikoaren azala Afrikako kostaldetik eta Mexikoko Golkotik gertu birberotzeak eragin ote duen, baina deforestazioaren ondorioak kontuan hartu gabe.
