Lehorte larria du Espainiak, eta okerrera egin dezake datozen hilabeteetan. Nekazaritzarako edo hiri-erabilerarako urik eza arriskuan egon daiteke. Hori dela eta, funtsezkoa da ingurumenean eta ekonomian ondorio garrantzitsuak dituen arazo honi aurre egin diezaioketen neurriak hartzea, hala nola, artikulu honek adierazten dituen 10: uraren kudeaketa hobetzea, plan hidrologiko berria egitea eta urari prezioa jartzea.
1. Lehortea Espainian: arazoaren kontzientzia hartzea
Arazo bati aurre egiteko lehen urratsa da badagoela kontzientziatzea eta, alde horretatik, Espainia lehorte-egoeran dago. Urtegien maila, arazo horren sintoma nabarmenenetako bat, ia guztietan jaitsi da, nahiz eta leku batzuetan (Duero edo Tajo ibaiaren arroa, adibidez) akuilantea den, Nekazaritza eta Arrantza Ministerioaren, Elikadura eta Ingurumen Ministerioaren (MAPAMA) ‘Buletin Hidrologikoan’ ikus daitekeen bezala.
Gainera, “Iberiar lehortearen sekuentzia” baten aurrean dago, hau da, Espainiako lurralde osoari eragiten dion lehorte handi bat, 15 eta 20 urte bitarteko maiztasunez. Jorge Olcina Eskualdeko Analisi Geografikoko katedradunak azaltzen du Alacanteko Unibertsitatean (UA), Lurralde Antolamenduan, Klimatologian eta Arrisku Naturaletan espezializatua.
2. Uraren kudeaketa hobetzea
Lehortearen aurkako kudeaketa-planak dira Espainiak gainditu beharreko gai nagusiaJosé Miguel Viñasek, meteorologoak, zientzialari dibulgatzaileak eta Munduko Meteorologia Erakundeko aholkulariak (MME) dioenez, “lehorte handi baten eraginpean gaudenean, arazo larriak azaleratzen dira, kudeaketa txar batek sortuak”. Horregatik, aditu honen ustez, lehorteari aurre egiteko gai da. “Permisibitate handia dago, adibidez, akuiferoen ustiapenarekin. Ontziz aldatzeko politika ere, batez ere Tajo-Segura, berrikusi egin beharko litzateke”.
Olinak esan du lehorteen kudeaketa-planek protokoloak dituztela, herritarrak informatzeko eta kontzientziatzeko neurrietatik hasi eta nekazaritzarako eta are hiri-erabilerarako ur-murrizketa handiak ere, egoera larriagotu egiten bada. “Hori dela eta, mezu hau bidali behar zaie herritarrei: ura beti zuhur kudeatu behar da eta ez da baliabidea xahutzen”, dio.
3. Plan Hidrologiko Nazional berria prestatzea
Espainiak ez du Plan Hidrologiko Nazional berririk, eta dagoeneko egina behar luke. Gaur egun, oraindik ere indarrean dago 2001ean onartutakoa. Olinaren esanean, “porrot egin duen eta URA programa bat izan da, eta ez zen ongi kalibratuta egon gezatzeko makinen kopuruari dagokionez, baina errentagarritasun ekonomikorik gabe”. Hori dela eta, aditu horrentzat uraren estrategia berri bat premiazkoa da Espainian mende honen erdialdera arte, gutxienez, baliabideak eta erabilerak planifikatzeko.
4. Nekazaritza-sistemen gehiegizko ustiapena saihestea
Uraren Kultura Berria Fundazioak (FNCA) gogorarazi du Espainia dela Espainiako ur-kontsumitzaile nagusia (ureztaketa guztiaren% 75eraino eramaten da). Hori dela eta, erakunde horretako adituen arabera, “kontsumo globalak murriztu egin beharko lirateke, eta ureztaketak modernizatzeko programak erabili, erabilgarritasuna edo emariak handitzeko, ez erabilera berriei aurreztutako baliabideak esleitzeko”.
5. Uraren erabilera arduratsua egitea
Herritarrek arduraz erabil dezakete ura, hainbat aholku emanez: bainatu ordez dutxatzea, ura aurrezteko sistemak instalatzea txorrota, dutxa edo zisternetan, jarioak edo matxurak konpontzea, lorategietan tantakako ureztatze-sistemak erabiltzea, igerilekuak ez hustea, etab.
6. Arrisku Naturalen Behatokia sortzea
Olchinak Arrisku Naturalen Behatoki bat sortzea gomendatzen du, adibidez, Frantzian, “gure herrialdean arrisku naturala planifikatzeko eta kudeatzeko funtzionamendu-erakunde iraunkorra”.
7. Uraren prezioaren arazoari aurre egitea
FNCak dio Espainiako ura oso merkea dela, eta ez duela islatzen baliabidearen benetako urritasuna, ezta kalitate eta kantitate nahikoa emateko benetako kostua ere, eta horrek xahutu egiten du.
8. Prebentzio-neurriak aplikatzea
Lehorteen ondorioei aurre egiteko metodo modernoak prebentzio-neurrietan oinarritzen dira, sortu arte itxaron gabe. Gainera, Viñasek gogora ekartzen duenez, lehortea Espainiako klimaren parte da, eta, beraz, berandu edo geroago agertzen da.
Iraganeko lehorteen esperientziak aztertzea, azpiegituren modernizazioa eta erreserba hidrikoak edo hornikuntza-iturri berriak sortzea hartu daitezkeen neurri zuhurrak dira. Nekazaritzako inpaktuak arintzeko, gehien zigortutako sektoreetako bat da lurra eta nekazaritzako teknikak behar bezala erabiltzea, edo lehorteekiko erresistenteak diren landareak hautatzea.
9. Zientzialariak kontuan hartzea
Viñasek onartu du uraren kudeaketa konplexua dela, “inguruan sortutako interes guztiengatik”. Horregatik, uste du kudeatzaile politikoek zientzialarien aholkua eman beharko luketela (hidrologoak, klimatologoak, etab.). edozein erabaki hartu aurretik, horiek baitira uraren banaketari eta eskuragarritasunari buruzko benetako erradiografia eskain dezaketen bakarrak”.
10. Teknologia aprobetxatzea
Ura lortzen eta erabiltzen laguntzen duten teknologiak garatzea ere oso garrantzitsua izan daiteke lehortearen aurka, adibidez gatzgabetzeko eta gezatzeko instalazioak edo uraren kontsumoaren eraginkortasuna handitzen duten sistemak.
Jarraitu Ingurumen Kanala Twitter@E_CONSUMERMMA eta egileari @ecienciacom.
