Hamar kondor basatitan instalatutako GPS transmisoreek mehatxatutako hegazti horien ohiturak aztertuko dituzte.

• Egilea: Argitaratze-dataren mediatrader
• arabera: Astelehena, 2011ko maiatzaren 02a

Ikertzaile hispaniar-argentinarrek hogei bat kondore harrapatu eta horietako 10etan GPS transmisoreak instalatzea lortu dute, beren posizioa eta hegaldi-ohiturak egun osoan monitorizatzeko. BBVA Fundazioaren proiektu hau joan den urtearen amaieran jarri zen martxan, eta 2012an amaituko da. Andeetako kondor andearraren (“Vultur gryphus”) portaera aztertzen du, Andeetako mendikateko “ikur moduko” bat eta munduko hegazti hegalari handienetako bat, 15 kilo bitarteko pisua duena.

Espezie hori “oso mehatxatuta” dago; izan ere, sarraskijalea izan arren, ehiztaritzat hartzen dute, eta hori azaltzen dute ikertzaileek. Horrek amu toxikoekin eta berunezko munizioekin egindako erasoen jomuga bihurtzen du, eta, horregatik, Venezuelan eta beste herrialde batzuetan hamar bat, ehun baino gutxiago Kolonbian eta 50 inguru Ekuadorren gera litezke. Hemendik aurrera, zientzialariek zehaztuko dute zein diren kutsatzaile kaltegarrienak, Argentinako kondorren dibertsitate genetikoaren maila edo populazio egonkor baten gutxieneko tamaina. Alderdi soziologikoak ere landuko dituzte: nola, zergatik eta non hiltzen diren kondoreak.

Harrapaketetarako beita -ardi muertak-, sareak eta kaiolako tranpak erabili dira. Argentinako Doñanako Estazio Biologikoaren eta Comahueko Unibertsitate Nazionaleko Ecotono Laborategiaren lan teknikoa zuzentzen dute. Kondorrek haitzuloetan edo erlaitzetan egiten dute habia, oro har iristezinak diren labarretan; beraz, jaitsi arte itxaron behar da. “Kanoi-sareak izan ziren eraginkorrenak: hegaztiak bazkaltzera jaisten dira eta sare bat zabaltzen zaie gainetik. Baina landa-eremuko itxaronaldia oso luzea izan daiteke. Hiru aste behar izan ditugu 23 kondor harrapatzeko” esan du Doñanako Estazio Biologikoko zuzendariak, Ikerketa Zientifikoen Goi Mailako Zentroaren (CSIC) mendekoa den Fernando Hiraldok.

Harrapatutako hegaztien osasun-egoera orokorra ere ebaluatu dute, eta laginak hartu dituzte odola eta genetikoak aztertzeko, besteak beste. Sei eme eta lau ar helduk ere transmisoreak jarri dituzte. Transmisoreek ezusteko batzuk eman dizkiete ikertzaileei. “Egun gutxitan 100 kilometro baino gehiago egin duten kondorrak ditugu. Batzuek mendikatea gurutzatu dute eta Txilera pasatu dira. Esan nahi du mugimenduen maila oso zabala dela eta espezie horren kudeaketak nazioz gaindikoa izan behar duela”, dio Hiraldok.