Greenpeaceren txosten batek salatu du emisio toxikoak egiten direla Espainian kloroa ekoizten duten instalazio gehienetan. Horregatik, kontserbazionistek kontrol gehiago eskatzen dituzte eta elementu hori ez erabiltzea gomendatzen dute, ordezkagarritzat jotzen baitute. Bestalde, Kloro Ekoizleen Elkarte Nazionalak (ANE) zalantzan jarri du txostena; izan ere, bere datuek, kanpoko ikuskaritzen bermearekin, azken urteotan ingurumen-inpaktua murriztu egin dela adierazten dute. Halaber, ANEK azpimarratu du elementu hori ezinbestekoa dela gaur egun kontsumitzaileek erabiltzen dituzten produktu gehienetan.
Imagen: Andy Hay
“Kloroaren industria: poluzio isila” txostenak dio Espainian elementu hori ekoizten duten instalazioetako isuri gehienek substantzia toxikoak dituztela ingurumenerako eta osasunerako. Ondorio horretara iristeko, Greenpeaceko arduradunek Espainiako bederatzi instalazioen inguruko uraren eta sedimentuen laginak aztertu dituzte.
Zehazki, txostenak adierazten du isuri gehienetan metal astunak hauteman direla, hala nola merkurioa, kadmioa eta industria horretako beste kutsatzaile batzuk, hala nola binil kloruroa, dikloroetilenoa edo kloroformoa.
Greenpeacek substantzia poluitzaileak aurkitu ditu, hala nola merkurioa, kadmioa, binil kloruroa, dikloroetilenoa edo kloroformoaBederatzi instalazioetatik hiruk zuzenean isurtzen dituzte hondakinak ibaietara, Monzon eta Sabiñanigon (Huesca) eta Flixen (Tarragona); beste seiek, berriz, itsaspean isurtzen dituzte, Hernanin (Gipuzkoa), Torrelavegan (Kantabria), Palos de la Fronteran (Huelva), Louritzan (Ría de Pontell
Adibidez, Pontevedresa (Elnosa) instalazioarekin batera, Greenpeaceko analistek 1,5 mg/kg merkurio aurkitu zuten duela bost urtetik isurtzen ez den eta egun itsaskia arrantzatzen den eremu batean. Hala ere, zatirik okerrena Flixen dago, 144 mg/kg merkurio erregistratu baitziren han, eta, erakunde ekologista horren arabera, jaiotza goiztiarren tasa handiagoa eta haurren garapen-indize altua erregistratu dira.
Beste landare batzuetan, txostenean beste substantzia oso arriskutsu batzuk ere nabarmentzen dira. Sabiñánigo Greenpeacen aurkitu zituen “substantzia kantzerigeno baten, kromoaren, maila oso kezkagarriak”, eta Monzonen (Zinkaren Kimikako Instalazioa), binil kloruroaren hondarrak, “baita oso kantzerigenoak ere”, “Espainiak sinatutako OSPAR Hitzarmenean ezarritako mugak hirukoizten zituztenak”. Palos de la Fronteran, Greenpeacek kloroformoa eta diklorometanoa aurkitu zituen. Konposatu horiek, EBko Uren Esparru Zuzentarauaren arabera, lur gaineko uretatik kendu behar dira. Atzemandako substantziez gain, txostenaren arduradunek adierazi dute bederatzi solairuetatik zortzik merkuriozko gelaxkak erabiltzen dituztela, teknologia “zaharkitua eta oso kutsatzailea”.
Talde ekologistako arduradunek diotenez, kloroaren erabilera ez dago justifikatuta gaur egun, beste elementu eta teknika batzuek ere bete baitezakete. Horregatik guztiagatik, Greenpeacek kontrolak gogortzeko eta elementu hori pixkanaka ordezteko eskatu du.
Kloroaren industriaren erantzuna
ANEK Greenpeaceren txosteneko datuak eta baieztapenak gezurtatu ditu. Ekoizleek beren ekoizpen-jarduerak ingurumenean duen eragina onartzen badute ere, “ekoizpen-zentroek dituzten teknologia modernoen bidez neurtzen eta minimizatzen da”.
Imagen: Michal Koralewski Elkarteko arduradunek kanpoko ikuskapen-enpresek ziurtatutako datuak eskaintzen dituzte, Espainiako instalazioetako merkurio-emisio globalak Europako batezbestekoa baino %24 txikiagoak direla bermatzeko. Ildo horretatik, 2000 eta 2007 artean, Espainiako instalazioetako merkurio-emisio totalak %42 murriztu zirela adierazten dute.
Zehazki, 2007ko emisioak Espainiako Kloroalkaliaren Sektoreko Emisioak Kontrolatzeko II. Borondatezko Hitzarmenean finkatutako helburua baino %18 txikiagoak izan ziren. Hitzarmen hori 2006an sinatu zuten sektoreko enpresek Administrazio zentralarekin eta administrazio autonomikoek ekoizpen-instalazioren batekin. Kloro Ekoizleen Elkarte Nazionalaren arabera, murrizketa horiek 25,87 milioi euroko inbertsioari esker lortu dira aldi horretan, eta 4,99 milioi gehiago izango dira 2008-2010 bitartean.
Sektoreko ordezkarien arabera, Espainiako instalazioetako merkurio-emisioak %42 murriztu ziren 2000 eta 2007 artean.Merkurio-gelaxken teknologiari dagokionez, Kloro Ekoizleen Elkarte Nazionalak azpimarratu du Europako instalazioen %38k sistema hori erabiltzen duela. Gainera, adierazi dute Borondatezko Hitzarmena amaitu ondoren, 2011n, plan bat aurreikusten duela sektoreak 2020an landareek merkurioa emititzeari utz diezaioten. Horretarako, mintzaren teknologia ezarri nahi da edo teknologia hori ez duten landareen jarduera eten.
ANOko kideek beste ekimen batzuk gogoratzen dituzte, Europako arauen arabera ingurumenean duten eragina murrizteko asmoa berresten dutenak. Alde horretatik, EBko Poluzioaren Kontrol eta Prebentzio Integralerako Zuzentarauan (IPPC) aurreikusitako Ingurumen Baimen Integratua dutela ziurtatzen dute, eta horrek, besteak beste, emisio poluitzaileak murrizteko zuzentarauak gomendatzen dituen “teknika erabilgarri onenak” sartzea dakar.
Espainiako instalazioen %95,4k ISO 14001 ingurumen-ziurtagiria du, eta %72,2 Europako Ingurumen Ekokudeaketaren eta Ikuskaritzaren Erregistroan (EMAS) inskribatuta dago. Era berean, ANEK 1999an Kloroaren Itunak bultzatu eta sinatu zituen. Itun horien bidez, kloroa errepidez eta trenbidez garraiatzean, larrialdietan agintariei aurrea hartu eta lagundu nahi zaie.
Halaber, ANEK parte hartzen du Aurrerabiderako Konpromisoa programan (Responsible Care), industria kimikoak segurtasuna hobetzeko egiten duen borondatezko ekintzan, eta Euro Chlorren Garapen Iraunkorreko Programan (Europan kloroa ekoizten duten enpresen elkartea).
Ekoizleak ere ez daude ados kloroa ordezkagarria dela esatearekin. Haren datuen arabera, gaur egungo gizartean aplikazio gehien dituen produktuetako bat da. Alde batetik, gogorarazi dute Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) kloroa gomendatzen duela “ura edangarri bihurtzeko eta, beraz, gaixotasunei aurrea hartzeko baliabiderik eraginkorrena eta merkeena dela”.
Imagen: Daniela Martina Bestalde, “oinarrizko” lehengaia da kontsumitzaileek beren eguneroko jardueran erabiltzen dituzten artikuluetako asko fabrikatzeko. Farmazia-produktuen %85ek kloroaren kimikaren bidez eduki edo ekoizten dute. Halaber, tresna medikoen %25ek kloroaren deribatuak erabiltzen dituzte, hala nola odol-poltsak, hodi esterilak, bihotzerako kateterrak, protesikoak eta erradiografiak. Beste industria batzuek ere kloroa erabiltzen dute, hala nola automobila, eraikuntza eta enbalajea, elektronika edo aisialdia (kirol materiala, jantziak, CDa, etab.). ).
Espainian, Kloro Ekoizleen Elkarte Nazionalaren datuen arabera, kloroa ekoizten duten instalazioek oinarrizko kimikako produktuen %60ren fabrikazio-prozesuan parte hartzen dute, eta Espainiako ekonomiarentzat urtean 24.000 milioi eurotik gorako balioa sortzen dute, eta 3.500 pertsonari ematen diete zuzeneko lana eta 137.000 zeharkako lana. Urtean 828.000 tona ekoizteko ahalmena du, Europako mendebaldeko herrialde guztien %8.
