Etxean elektrizitatea, berogailua eta ur beroa sortzen duten kontsumitzaileek gutxiago kutsatzen dute eta dirua aurrezten dute. Hori guztia mikrokogenerazioari esker egin daiteke. Haren sekretua: elektrizitatea sortzean sortzen den beroa erregaiak erretzearen bidez aprobetxatzea. Espainian gero eta eraikin gehiago daude mikrokogenerazioan. Erakundeek hainbat laguntzaren bidez sustatzen dute instalazioa.
Gaur egungo energia-sisteman funtsezkoak diren zentral termikoek erregaia erretzen dute (ikatza, gehienbat) elektrizitatea sortzeko. Izena eman arren, ez dute aprobetxatzen sortzen duten beroa, eta inguruan barreiatzen dute. Kogenerazio-instalazioek bai, eta, horregatik, eraginkorragoak dira. Ez dira irtenbide ekologiko onena, erregai fosilak gasolio edo gas natural gisa erabiltzen dituztelako, baina ingurumenak eskertzen du: berotegi-efektuko gasen emisioak gutxitu egiten dira. Europan, instalazio horiek elektrizitatearen %10 ekoizten dute, Espainiako Klimatizazio eta Hozte Elkarte Teknikoaren arabera. Espainian, baterako sorkuntzak 9.700 megawatt (MW) sor ditzake 2020rako, Dibertsifikaziorako eta Energia Aurrezteko Institutuak (IDAE) berriki egindako azterlan baten arabera.
Kontsumitzaileak ez dira energiaren hartzaile hutsak, ekoizleak eta merkaturatzaileak baizik.Sistema ez da industriagune handietan bakarrik erabiltzen. Mikrokogenerazioa ideia berean oinarritzen da, non ez duen potentzia 500 kilowatt (kW) baino handiagoa. Erabiltzaile ugari izan ditzake: etxebizitza- edo bulego-eraikinak, kiroldegiak, hotelak, egoitzak, merkataritza-zentroak, beroa eta elektrizitatea erabiltzen duten industria-enpresak, etab.
Mikrokogenerazioak gasezko mikroturbinak edo errekuntza-mikromotoreak erabiltzen ditu ur bero sanitarioa (UBS), beroa eta elektrizitatea sortzeko. Zerbitzu horiez gain hotza ere sortzen badu, mikrotrigenerazioa deitzen zaio. Azken horiek, ohiko hozte-ekipoak baino eraginkorragoak izateaz gain, ez dute CFCrik erabiltzen, hots, ozono-geruza kaltetzen duten gasik. Urteko lanordu gehiago bermatzeko, metatze-sistemak gehitzen dira. Gailu horiek energia ur bero gisa biltegiratzen dute, eskaria potentzia termiko erabilgarria baino handiagoa denean energia hori hornitzeko.
Mikrosorkuntzaren abantailak
Kontsumitzaileak ez dira energiaren hartzaile hutsak, ekoizleak eta merkaturatzaileak ere badira. Sorkuntza kontsumo-lekuan bertan edo hurbileko puntuetan egiten da, eta, horregatik, energia gehiago aprobetxatzen da. Espainian, kalkulatzen da sistema konbentzionalak sortzen duen elektrizitatearen %10 baino gehiago galdu egiten dela garraioan eta banaketan. 661/2007 Errege Dekretuak erregimen berezian arautzen du sortutako elektrizitate mikrokosodikoaren salmenta.
Sistema horien errentagarritasuna garrantzitsua da. Enerfon Asturiasko mikrokogenerazioa instalatzen duen enpresaren arabera, sistema konbentzional batekin komunitate txiki baterako ur beroaren ekoizpena eguneko zortzi euro kostatuko litzateke, eta mikrokogenerazioarekin 4,1 eurora igaro liteke. Enpresa honetako arduradunek diote errentagarriak izaten hasten direla 30 etxebizitzako komunitateetatik aurrera. Erakundeek diru-laguntzak ematen dituzte etxebizitza-sektorean instalatzeko eta gastua lehenago amortizatzeko.
Komunitate txiki bateko ur beroaren eguneko zortzi euroak 4,1 eurokoak izan daitezke mikrokogenerazioarekinEraikuntzako Kode Teknikoak, etxebizitza berriak eraginkorragoak izatera behartzen dituenak, panel fotovoltaikoen alternatiba gisa jasotzen du ura berotzeko. Mikrokogenerazioa ez dago Eguzkiaren mende, eta hornidura bermatzen du; larrialdietan ere sor dezake elektrizitatea. Nolanahi ere, EDAIk gogorarazten duenez, sistema baten edo bestearen bideragarritasuna eraikuntza bakoitzaren ezaugarri energetiko, fisiko eta operatiboen araberakoa da.
Mikrokogenerazioko makinak ohiko galdarak edo eguzki-instalazio termikoak baino txikiagoak dira. Fatxadak eta teilatuak salbu geratzen dira, sabaiaren azpian kokatzen baitira, sotoetan bezala. Ekipoek, etxetresnen antzera, ez dute zaratarik sortzen. Sistema horien aldekoek ziurtatzen dute beren teknologia heldua dela eta etengabe erabil daitekeela. Zenbat eta ordu gehiago funtzionatu, orduan eta errentagarritasun handiagoa.
Mikrokogenerazioa duten eraikinak
EDAIk mikrokogenerazio sistemak instalatzen lagundu du babes publikoko zenbait etxetan. Colmenar Viejon (Madril), hurrenez hurren 94 eta 97 etxebizitzako bi eraikinetako maizterrek berokuntza, ur bero sanitarioa eta energia elektrikoa hornitzeko bi ekipo izango dituzte. Inbertsioa 116.000 eurokoa izanen da lehenengoan eta 73.500 eurokoa bigarrenean.
Donostiako Loiolako Erriberak auzoan, FnEnergia enpresa gipuzkoarrak babes ofizialeko 91 etxebizitzako komunitate batera eraman du mikrokogenerazioa. Sistema horri esker, maizterrek sortutako elektrizitatea saldu eta urtean 13.701 euroko diru-sarrerak lor ditzakete.
Industria, Turismo eta Merkataritza eta Ekonomia Ministerioak trigenerazio-sistema bat izango du Madrilen duen egoitzan. Kalkulatutako aurrekontua milioi bat eurokoa da, baina abian jartzearekin, urtean 2.100 MW/orduko kontsumoa eta 420 tona karbono dioxido (CO2) isurtzea saihestuko da.
Guadalajarako ospitaleak (400 oheko edukiera) 440 kW-eko kogenerazio-instalazio bat gehitu zion 1991n bere galdara sistemari. 400.000 euro inguruko inbertsioa eginda, arduradunek urtean 4.058 MW/ordu aurrezten dituzte eta 1.482 tona CO2 gutxiago isurtzen dute.
Ekipo horiek instalatzea erraza dela diote adituek, baina, aldez aurretik, ezinbestekoa da eraikinaren azterketa tekniko-ekonomiko espezifikoa egitea. Horrela, irtenbiderik onena den ebaluatu ahal izango da, eta inbertsioa errentagarri bihurtu, edo beste instalazio mota bat hautatu behar den erabaki. Komeni da gogoratzea mikrokogenerazioko ekipo batek ez dituela erdiko galdarak ordezkatzen, baizik eta osatzen dituela.
Sistema horietako bat izan dezakeen edozein eraikinetako arduradunek lehenago errentagarri bihur dezakete inbertsioa. Sortutako elektrizitatea sare orokorrari saldu eta diru-laguntzak jaso daitezke. Espainiako Energia Aurrezki eta Eraginkortasuneko Estrategiaren 2008-2012 Ekintza Planak itzuli beharrik gabeko laguntzak aurreikusten ditu. Ehunekoak %10 eta %30 bitartekoak dira, instalazioaren potentziaren arabera, eta autonomia-erkidegoen bidez artikulatzen dira. Energiaren eta Ingurumenaren arloan eskumena duten EDAIk eta erakunde autonomikoek aholkua eman diezaiekete interesdunei.
