Klima-aldaketak eragindako muturreko gertaera klimatikoen hazkundeak arriskuan jartzen ditu baso mediterraneoetako hazi-bankuak, eta horrek zuhaitzetan eta albo-ondorioetan ugalkortasun-galera handia eragiten du, hala nola basoek suteen ondoren berreskuratzeko dituzten zailtasunak edo beste espezie batzuentzat funtsezkoa den elikagai-iturririk eza. Ondorio hori Ikerketa Ekologikoaren eta Oihangintzako Aplikazioen Zentroak (CREAF) CLIMACORN proiektuaren barruan egindako azken txostenetatik atera da. Ekimen horrek “lehorteen eragina nabarmendu du, gero eta errepikakorragoak eta gogorragoak baitira klima mediterraneoan”, adierazi du CREAFek.
Mediterraneoko arroan eta hegoaldeko Europan, iraupen luzeko serie meteorologikoen azterketak adierazten du klima-aldaketak azken hamarkadetan lehorteen maiztasuna eta intentsitatea nabarmen handitzea eragin duela. Alde horretatik, Klima Aldaketari buruzko Gobernu arteko Taldeak (IPCC) “hainbat aldiz ohartarazi du zaurgarritasun hori eta arintze presako neurriak bultzatu beharra”, gogoratu du ikerketa-zentroak. Azken alerta azaroan izan zen, azken txosten berezian. Azterlan horretan, berriz ere, Europako erdialdean eta eskualde mediterraneoan lehorteak areagotuko direla uste dute.
Mediterraneoko basoen emankortasun-galeran muturreko lehorteak duen eraginaren adibide bat alepasi pinua da (Pinus halepensis). “Oikos” zientzia-aldizkarian argitaratutako CLIMACORNren emaitzek agerian uzten dute erlazio zuzena dagoela muturreko lehortearen eta pinuen emankortasun-galeraren artean. Josep María Espelta proiektua koordinatzen duen CREAF ikertzailearen arabera, “Muturreko lehorte-aldiek pinaburu-ekoizpena galtzea, pinaburu heldugabeak abortatzea, hazien kalitatea galtzea eta pinaburuak garaiz aurretik irekitzea eragiten dute epe labur eta ertainean”. Faktore horien guztien ondorioz, pinuetan gordetako pinazien kopurua% 50 baino gehiago murriztu zen 2005eko lehortea. Urtebete geroago sutea izan balitz, berezko birsorkuntza oso zaila izango zatekeen, CREAF nabarmentzen du.
