Klima-aldaketak, arrantza industrialak edo habitata suntsitzeak arriskuan jartzen dituzte pinguino-espezie asko. Hala uste dute zenbait ikerketak, mundu osoan milioika ale desagertu direla ohartarazten baitute. Fenomeno hori areagotu egin daiteke hurrengo hamarkadetan. Horregatik, adituek azterketa eta ekimen gehiago eskatzen dituzte hori eragozteko.
Imagen: Untipografico
Adelia eta Enperadore pinguinoen populazioa %50 eta %75 bitartean murriztu liteke mendearen erdialderako Antartikako eremu kontinentalean. Hala adierazi du WWF/Adenak Naturari buruzko Mundu Biltzarrean Bartzelonan berriki aurkeztutako azterlan batean.
Adelia eta Enperadore pinguinoen populazioa %50 eta %75 bitartean murriztu liteke mendearen erdialderako Antartikako eremu kontinentalean“Klima-aldaketa Antartikan” izenburuko txostenean, arazo hori da, hain zuzen ere, kausa nagusia. Ikerketaren egileek, Juan Casavelos ekologista argentinarrak koordinatuta, 2042rako tenperatura bi gradu igoko dela iragarri dute, eta, horren ondorioz, Australiako ozeanoan izotzbankisa (itsasoko uretatik sortzen den izotz flotatzailea) murriztu egingo da, espezie horiek hazi eta elikatzeko funtsezkoa baita. Gero eta finagoa den gainazal hori haustean, arrautza eta oilo asko desagertu egiten dira beren kabuz moldatu aurretik. Gainera, tenperatura igotzeak hezetasun handiagoa sortzen du, eta, ondorioz, elur gehiago, eta horrek murriztu egiten du hazteko lur librea.
Ikerketaren egileek diote berotze globalaren ondorioak nabari direla gaur egun. Adibidez, Adelia pinguino-kolonia baten populazioa %60 jaitsi da azken 25 urteetan, eta Enperadore pinguinoen beste kolonia bat, 250 bikotetik 10era jaitsi dena. Hori dela eta, Casavelosek beste akordio bat eskatu du klima-aldaketaren aurka, Kyotoko Protokoloa baino askoz zorrotzagoa, animalia horiek ez galtzeko.
Urte hasieran, “Proceedings of the National Academy of Sciences” (PNAS) aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, Antartikako errege pinguinoak ere (pinguino enperatzaileen atzetik bigarren tamainan) arriskuan daude klima-aldaketaren ondorioz. Frantziako Ikerketa Zientifikoko Zentro Nazionaleko (CNRS sigla frantsesetan) ikertzaileek ikusi zuten espezie horretako harrapakinak, batez ere arrainak eta txibiak, gutxitu egin zirela itsasoaren azaleko tenperatura igotzearen ondorioz. CNRSko adituek esan zuten Antartikako pinguino erregeen populazioa, bi milioi ugaltze-bikote baino gehiagotan balioetsia, %9 murriztu daitekeela itsas azaleko tenperatura igotzen duen 0,26 graduko.
Arriskuan dauden zenbait espezie
Duela hilabete batzuk, Bioscience aldizkarian argitaratutako azterlan batek ohartarazi zuen Antartikako Enperadore eta Adelia pinguinoen populazioak jaitsi egin zirela. Washington P-eko Unibertsitateko biologoa da haren egilea. Dee Boersmak hiru hamarkada baino gehiago daramatza animalia horiek ikertzen munduko hainbat tokitan, eta esan du planeta osoko espezieetan nabaritzen ari dela ale kopurua.
Imagen: David Alde horretatik, Boersmako datuak esanguratsuak dira: Magallanesko pinguinoen hazkuntzarako kolonia, munduko handiena, Argentinako Atlantikoko kostan erdira jaitsi da 30 urtean; Afrikako pinguinoak %4 jaitsi dira mende batean; Galaportu uharteetako pinguinoak, berriz, 70eko hamarkadan zegoen populazioaren laurdena dira.
Washingtongo Unibertsitateko aditu honen iritziz, pinguinoak zentinela gisa erabiltzen dira ingurumenak aldaketa handiak dituela egiaztatzeko. Horregatik, nazioarteko ahalegin handia eskatzen du espezie bakoitzeko kolonia handienak modu erregularrean aztertzeko, kasu askotan ez baita horri buruzko daturik.
“Pinguino antartikoak eta klima-aldaketa” txostenak, WWF/Adenak ere, joan den urtean Baliko gailurrean klima-aldaketari buruz jakinarazi zuenez, Antartikan ugaltzen diren lau pinguino-populazioek gero eta presio handiagoa jasaten dute. Enperadore pinguinoaz eta Adeliaz gain, beste espezie batzuen kasuak ere aipatzen zituen ikerketak. Ildo horretatik, Barbijo pinguinoaren kolonia batzuetan %30etik %66ra jaitsi zen, krilla (espezie horretako elikagai nagusia) murriztearen ondorioz. Bestalde, mokoa gorriko pinguinoa nabarmen murrizteaz ere hitz egiten zen. Pinguinoa krillaren gero eta mendekotasun handiagoa du, gehiegizko arrantzaren ondorioz ohiko harrapakinak desagertu egin direlako.
Era berean, Natura Kontserbatzeko Nazioarteko Batasunaren (UICN) 2008ko Zerrenda Gorriak 18 pinguino-espezie jasotzen ditu datu-basean; horietako zazpi egoera “ahulean” daude, lau “arriskuan” eta bi espezie “zaurgarritasunetik hurbil”. Erregistratutako gainerako espezieak “gutxieneko kezka” kategorian daude.
Boersmak espezie horien biziraupenerako mehatxu nagusiak aipatzen zituen bere azterketan: Antartikan tenperaturak igotzeagatik itsasoko izotza murriztea, gehiegizko arrantza, meatzaritza, itsasertzaren urbanizazio frenetikoa, petrolio-ustiategiak, turismoa eta El Niño bezalako fenomenoak. Zenbait kasutan, pinguino papua eta Adelia espezieetan bezala, elurraren eta euriaren hazkundeak hazteko gaitasuna murriztu du. Bestalde, guano faltak, arrautza-bilketak, gehiegizko arrantzak eta petrolio-isurketek arriskuan jartzen dute Galapagoetako, Peruko eta Afrikako espezieen biziraupena.
Bestalde, WWF/Adenaren 2007ko txostenak beste mehatxu bat bezala jasotzen zuen espezieen arteko biziraupenerako borroka bera: beroari hobeto eusten dioten barbijo pinguinoak eta moko gorrikoak Adelia pinguinoarekin lehian dabiltza beren lurraldean.
