Urpeko kataraten eraketa ganba gorriaren desagerpen errepikakorren atzean dago, Mediterraneoko arrantza-sektorerako baliabide baliotsuenetako bat baita. Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) eta Espainiako Ozeanografia Institutuko (IEO) ikertzaileek zuzendutako azterlan baten ondorio da hori, eta “PLoS ONE” aldizkarian argitaratu da. Lan honek itsas ekosistemen arteko interakzio-mekanismo bat deskribatzen du, mundu mailako arrantza-tokietan eragina izan dezakeena.
Joan B zientzialariek koordinatutako ikerketaren emaitzak. Companyk eta Pere Puigek ganba gorriko kalen ustiapen jasangarria lortzeko eredu bat garatzeko aukera emango dute, eta ganba gorriaren eta sakonera handian bizi diren itsas espezieen gehiegizko ustiapena arintzeko.
Dirudienez, ur azaleko ur dentsoak neguan hoztu ondoren sortzen diren itsaspeko kataratek ozeanoen sakonera handietako baliabide bizien prozesu biologikoak kontrolatzen dituzte. “Orain arte ezagutzen ez den prozesu bat da, eta atzean uzten du hondoak eta gainazala bi itsas ekosistema independente direla”, azaldu du Companyk.
1.000 metrotik gora
Ipar-mendebaldeko Mediterraneoan itsaspeko kataraten sorrerak 1970eko hamarkadatik gaur egun arte izan duen eragina aztertu zuten autoreek. “Egiaztatu ahal izan dugunez, ur-jauzi horiekin lotutako goi-korronteek ohiko arrantza-kaletako ganba gorrien populazioak ur sakonetara mugitzen dituzte, seguru asko 1.000 metrotik gora”, dio Puigek. Horrek sei edo 11 urtean behin espezie horren desagerpen errepikariak azalduko lituzke, eta fenomeno horren kausak orain arte ez ziren ezagutzen.
Ganba gorriaren arrantza ez dela agortu erakusten duen aurkikuntza horri esker, nahiz eta arrantza-presio handia jasan duen, ganba-komunitateak noiz desagertzen diren eta noiz itzultzen diren zehaztu ahal izango da. “Informazio horrekin, arrantzaleei abisatzeko programak diseina daitezke, ustekabean harrapakinak desagertu egin direlako, eta espeziearen gehiegizko ustiapena arindu”, dio Companyk.
