Faktura elektrikoak edo gasolinaren kostuak garestiak dirudite, baina askoz garestiagoak izan beharko lukete. Hainbat ikerketa eta adituk energiaren ekoizpenak gizartera bidaltzen dituen ezkutuko kostuak nabarmentzen dituzte. Erregai fosilak erabiltzeak kalte egiten dio ingurumenari eta osasunari. Kontsumitzaileek egoera horretaz jabetu behar dute: gastu energetikoa murrizteak, sakelari ez ezik, beren osasunari eta ingurumenari ere laguntzen die.
Energia ekoizteko ezkutuko kostuak
Guztira 120.000 milioi dolar. Hori da, hain zuzen ere, Estatu Batuetako (AEB) osasunean eta ingurumenean energia-ekoizpenak eragindako gastua. 2005ean. Hala uste du Estatu Batuetako ikerketa-akademia nazionalak biltzen dituen National Research Council-ek (NRC) egin berri duen Coste ocultos de la energía: efectos no valoradas por su uso y producción azterlanak.
Txostena Kongresuak eskatuta egin da, eta energia-ekoizpenaren "kanpo-gastu" deritzenak kuantifikatzen ditu. Faktura elektrikoak edo erregaien prezioak argi eta garbi adierazten dute, hala nola eskulana, lehengaiak, instalazioak edo garraioa. Baina badira kontuan hartzen ez diren beste kostu batzuk ere, hala nola airearen eta uraren kutsadurak, meatzaritzak lurrari eragindako kalteak, laneko gaixotasunak, berotze globala edo euri azidoa. Kontzeptu horiek, zeharkakoak eta neurtzeko zailak, energiaren prezioak finkatzeko sistematik kanpo mantentzen dira. Azkenean, gizarteak, oro har, ordaindu egiten ditu, eta ez ditu energia-kontsumoaren ondoriotzat hartzen.
Energiaren kanpo-kostuak AEBn igo ziren. 120.000 milioi dolar 2005ean
Ezkutuko beste kostu handia ibilgailuei dagokie: 56.000 milioi dolar. Kopuru horretatik 36.000 milioi ibilgailu arinei zor zaizkie. Azterlanak auto elektriko edo hibridoen ustezko onura ekologikoen kontra jotzen du. Beste teknologia batzuek baino eragin handiagoa izatea egozten die. Arduradunek gogorarazten dute erabiltzen duten elektrizitatea erregai fosiletatik sortzen dela.' Halaber, ez dira ahazten baterien ekoizpenak eta ondoren birziklatzeak eragindako inpaktua. Dieselak, sufre-emisioak direla eta, ezkutuko kosturik handienetako bat duenez, eragina murriztuko du hurrengo hamarkadetan. Hobekuntza hori, NRCren arabera, kutsadura mota horrekin gero eta zorrotzagoak diren legeak ezartzearen ondorio da.
Txostenak ez ditu beste ondorio negatiboak ere jasotzen, hala nola klima-aldaketa edo ekosistemen suntsiketa. Hala ere, adierazi du karbono dioxidoaren (CO2) emisioek 2030ean gaur egun baino kalte okerragoak eragingo dituztela. Kantitatea gaur egungo maila berean mantentzen bada, azterketak dio co2-tona bakoitzaren inpaktua %50 eta %80 bitartean handituko dela.
Tarifa-defizita eta diru-laguntzak
Ezkutuko gastu horiek kanpora ateratzearekin ere, energiaren ekoizpena oso garestia da. Espainian, kontsumitzaileek faktura elektrikoetan ordaintzen duten diruak ez ditu estaltzen energia-enpresek dituzten sorkuntza-kostuak. Tarifak, Estatuak arautuak, ez dira igo inflazioaren igoeraren eta lehengaien kostuaren arabera. Egoera horrek fakturen igoera handiak ekidin ditu, baina 2002. urteaz geroztik tarifa-defizita sortu du.
Gizarteak finantzatutako erregai fosilen sektoreko diru-laguntzei esker, lehiakorragoak izan daitezke. Jorge González Gesternovako zuzendari komertzialak esan du 2009an ikatzerako zuzeneko laguntzak 1.300 milioi eurotik gorakoak izan zirela, gizarte-segurantzak erretiro aurreratuekin, birmoldaketekin eta abarrekin duen gastua kontuan hartu gabe. "Ikatzarekin elektrizitatea sortzen denean, hori guztia ez da kilowatt-orduko (kWh) prezioan sartzen", gogoratu du Gonzálezek.
Erregai fosilak energia berriztagarrien kontra
Energia ekoizteko sistemek osasunean eta ingurumenean duten inpaktu-maila adierazten dute zenbait azterlanek. National Research Council-en (NRC) txostenaren arabera, ezkutuan kostu gutxien duten energiak energia nuklearra eta berriztagarriak dira. Gaineratu du, hala ere, hondakin nuklearren biltegiratzeak eta uranio-meatzaritzak kostu gehigarriak ekar ditzaketela. Ikerketaren egileek onartzen dute beharrezkoa dela geroagoko ikerketa bat egitea.
Europako Batzordeak (EB) 2002an adierazi zuen energia-ekoizleek kanpo-kostuak beren gain hartuz gero, petrolioaren kilowatt/orduko (kWh) prezioa bikoitza izango zela. Europar Batasuneko erakunde honetako arduradunek proiektu batzuk jarri dituzte abian, kostu ezezagun horiek zehatz-mehatz kalkulatzeko eta "benetako garapen jasangarria lortzeko".
Energia-ekoizleek kanpo-kostuak beren gain hartuko balituzte, petrolioaren kWh bakoitzeko prezioa bikoitza izango litzateke
Hala ere, Energia Eolikoaren Europako Elkartearen (EWEA) txosten baten arabera, erakundeek, hala nola Nazioarteko Energia Agentziak (IEA) edo EEk berak, erregaiaren prezioak oraindik arriskupean ez daudela eta aurreikus daitezkeela uste dute. Horregatik, EWEAk kostua gutxietsi egiten du.
Espainian, zenbait gobernu autonomikok eta erakundek (adibidez, Energia Berriztagarrien Ekoizleen Elkarteak (APPA) bultzatutako "Elektrizitatearen Ekoizpenaren Ingurumen Eraginak" azterlanak dioenez, energia konbentzionalen inguruko kaltea energia berriztagarriena baino 31 aldiz handiagoa da. José María González Vélez APPAko lehendakariaren iritziz, zaila da ingurumena diru bihurtzea eta kanpo-kostuak barneratzea, eta horrek energia berriztagarrien orokortzea geldiarazten du.
