Ez da gauza bera haguna egitea utilitario batentzat, lur orotarako, kirolerako, kamioirako edo lehiaketetarako autoarentzat. Erabilera bakoitzak erresistentzia eta ezaugarri jakin batzuk eskatzen ditu, material bat eta fabrikazio-prozesu jakin bat erabiltzea gomendatzen dutenak.
Zer materialekin egiten da haguna?
– Altzairuzko aleazioa (“txapazko hagunak” ere esaten zaie): hauek dira gehien erabiltzen diren hagunak, batez ere gama baxuko eta ertaineko ibilgailuetan, ezaugarri mekaniko onak eta kostu txikia baitituzte. Oso trinkoak dira, materialaren erresistentziak ez baitu uzten erradiodun diseinurik egiten. Hortik dator arazo nagusia: pisu handia.
– Aluminioa: gero eta maizago, askotariko diseinuak egin daitezke, materiala erresistenteagoa baita. Beraz, egokiagoak dira kirol-ibilgailuetarako. Arinagoa da, baina garestiagoa.
– Magnesioa: lehiaketan erabiltzen dira (1 Formula, Nascar, rallyak…), nahiz eta dagoeneko badaude magnesiozko hagunak kontsumo-merkatuan. Materialak, garestia eta fabrikazio prozesu zorrotza dela eta, zorrotxo bihurtzen dituzte negar horiek, poltsiko zoroenen eskura. Abantaila nagusiak: erresistentzia eta muturreko arintasuna: magnesioa da egitura-material guztietatik arinena.
– Aleazioak: metal horien arteko konbinazio desberdinak dira.
Fabrikazio-prozesuak lau motatakoak izan daitezke:
– Grabitate bidezko moldean fabrikatzea: metal urtua molde batean sartu eta hozten uzten da.
– Injekzio bidez: hutsean erabat itxitako molde batean, metal urtua presiopean injektatzen da. Horrela, materiala hobeto trinkotuko da eta, beraz, hagun zurrunagoa eta gogorragoa lortuko da.
– Tratamendu termikoak: moldean edo injekzio bidez egindako fabrikazioa tratamendu termikoekin konbina daiteke, hala nola, 260 graduko suberaketa edo hobariduna, tenplaketa bidez (materiala 18 orduz 415 gradutara mantentzea) edo heltze bidez (15 ordu 170 gradutara). Materialaren erresistentzia eta gogortasuna hobetzen dute.
– Forjatuak: eskuz eginak eta bukatuak. Beren automobila negar bakar eta esklusiboekin apaindu nahi duten bezeroek eskatuta egiten dira, prezio altua gorabehera, 1.000 euroraino irits baitaiteke.
Hagun guztiak bloke bakarrean edo bi, hiru edo lau pieza bereizitan egin daitezke. Piezak titaniozko torloju txiki ugariren bidez lotzen dira.
– Bi pieza: nukleoa (xasisari lotzen zaion “izarra”) eta haguna (pneumatikoa muntatzeko erabiltzen den metalezko zilindroa).
– Hiru pieza: nukleoa, barruko semillanta (esekiduraren ardatzean sartzen den hagunaren zatia) eta kanpoko eraztuna (nukleotik ateratzen den hagunaren zatia).
– Lau pieza: nukleo bikoitza, bataren eta bestearen arteko posizio erlatiboko zenbait konbinazio egiteko aukera ematen duena, barruko semillanta eta kanpoko eraztuna.
Ezaugarri horien arabera, hagunen prezioa 100 eta 1.000 euro artekoa izan daiteke unitateko.
