Erakundeak (OME) kalkulatu du urtero 160 milioi gaixotasun-kasu berri sortzen direla lanarekin lotuta. Gainera, gaur egun, depresiotik eratorritako gaixotasunen karga orokorraren %8 arrisku okupazionalei egozten zaie. Horregatik, funtsezkoa da lan inguruneetan osasuna zaintzea. Maria Neira doktoreak, OMEko Osasun Publikoko eta Ingurumeneko Departamentuko zuzendariak, laburbiltzen duenez, “enpresen aberastasuna langileen osasunaren mende dago”.
Lan-giro osasungarriak
Lantokiak zuzeneko eragina du pertsonen osasunean, pertsona horiek denbora asko ematen baitute bertan. Egoera ezin hobea da bizimodu osasungarria sustatzeko eta enpresa bateko langileen osasuna hobetzen laguntzeko. Eskulanaren urritasunarekin eta osasun-arazoak eta gaixotasun kronikoak dituzten langileen kopuru handiarekin, arrazoi onak daude lantokiko osasunean inbertitzeko.
OMEren definizioaren arabera, “lan-giro osasungarria da langileek eta enplegu-emaileek etengabeko hobekuntza-prozesu bat erabiltzen laguntzea, langile guztien osasuna, segurtasuna eta ongizatea eta lekuaren jasangarritasuna babesteko”.
Eritasun kroniko ez-transmitigarriak eta lana
Gogoratu behar da gaixotasun kronikoek gero eta pisu handiagoa dutela, neurri batean, bizi-itxaropena handitu delako eta herrialde garatuetako berezko bizimoduak hartu direlako, besteak beste. Datu adierazgarri bat: 16 urtetik gorako Espainiako populazioaren %45ek gutxienez prozesu kroniko bat du.
VII. Barometro EsKronikoaren arabera (2022), 55 urtetik gorako populazio-taldea da gaixotasun kronikoek gehien eragiten diotena. Ohikoenak neurodegeneratiboak (parkinsona, alzheimerra, esklerosi anizkoitza…), zirkulaziozkoak (hipertentsioa, diabetea…), osteoartikularrak (lunbalgia, artrosia…) eta arnas aparatukoak (asma edo BGBK) dira.
Lau faktore nagusik eragiten dute gaixotasun kroniko ez-transmitigarrien karga gehiena:
- tabakoa
- elikadura txarra
- alkohola
- jarduera fisikorik eza
Faktore horiek bizimodu-arazoekin lotzen dira, eta horiek aldatu egin daitezke portaera-aldaketa baten bidez edo lantokian osasuna sustatzeko ekimenen eraginez.
Arnas osasunari dagokionez dauden gabeziak bereziki garrantzitsuak dira, arnas gaixotasunak laneko eta ingurumeneko patologiaren zati garrantzitsua baitira. Lan-giroak arnas eritasunen garapenean duen eragina aldatzen ari da, eta gero eta garrantzitsuagoa da.Izan ere, adituek uste dute lan-esposizioa helduen asma guztien %25 izatera irits daitekeela.
Hala ere, lanaren eta arnas aparatuko gaixotasunen (asma eta BGBK, esaterako) arteko harremana, laneko zenbait esposiziok arnas patologia horiek eta beste batzuk sortzeko aukera izateaz gain, lehendik dauden gaixotasunak okerragotzeko aukera ere bada.
Lanean osasuna sustatzearen garrantzia
Lantokian osasuna sustatzeak enpresaburuek, langileek eta gizarteak elkarrekin egindako ahaleginen emaitza izan behar du. Emaitzek hobekuntza ekarriko diete langileei, ongizate fisiko, psikiko, emozional, sozial eta espiritualari dagokienez. Gainera, enpresaren produktibitatea eta pertsonen bizi-kalitatea handitzea esan nahi du.
Argi dago langileen osasuna sustatzen eta babesten duten enpresak direla epe luzeko konpainia arrakastatsu eta lehiakorrenetako batzuk, baita talentua atxikitzeko tasa handienak dituztenak ere.
Enpresa jasangarrien erronka enpresa-helburuak betetzearen eta langileen eta haien ingurunearen osasun-beharren arteko oreka bilatzea da. Horretarako, paziente-elkarteen laguntza izan dezakete.
