Nola konbentzitu minbizia duten pazienteak, eguneroko bizitzako ekintzak egiteko nekea gutxitzen lagun diezaieketela ariketak? Aurreko azterlan asko berretsi egin dira, eta baieztatu da ariketa fisikoa egiteak, gaixotasuna prebenitzeaz gain, onurak dakarzkiela gaixotasuna dutenei. Kirola minbizia gainditzeko egin behar den bideari hobeki aurre egiteko aliatua da.
Kimioterapiari eta erradioterapiari ariketa gehitzea. Minbiziari aurre egiteko ikuspegi berria da, eta gero eta jarraitzaile gehiago ditu osasun-profesionalen artean. Gaixotasuna gainditu dutenentzako aukera terapeutikoa ere bada, berriz agertzeko aukera erdira jaits baitezake. MacMillan Cancer Suport erakunde britainiarraren txosten baten arabera (“Gehiago mugitu” izenburupean), nahikoa da astean 150 minutu baino ez etekinak lortzeko.
Ondorio horietara iristeko, 60 azterketa baino gehiago berrikusi dira, 400 profesionali inkesta egin zaie eta proiektu pilotu baten emaitzak aztertu dira. Proiektu horretan, kirola minbizirako tratamenduaren zati izan zen. Emaitzen arabera, gaixotasuna tratatzeko “medikuntzarik onena” izan liteke ariketa, onuren ehunekoa handia baita: bularreko tumorean, gaixotasunagatik hiltzeko probabilitateak %40 murrizten dira; maskurian, %50; eta prostatako kartzinoman, %30.
Real Madril-Europako Unibertsitateak Madrilen antolatutako “Kirola eta gaixotasun onkologikoak, pazientearen aldeko aliantza” jardunaldietan ere, Espainiako adituek nabarmendu zuten jarduera fisikoak minbiziaren aurrean duen garrantzia, bizi-kalitatea nabarmen hobetzeko metodo gisa.
Entrenamenduaren onurak
Egunean hamabost minutuz jarduera fisikoa egiten bada, heriotza-arriskua %14 murrizten da edozein arrazoirengatik, eta bizi-itxaropena hiru urtean handitzen da.
Paziente onkologikoen herenak, gutxi gorabehera, gaitasun funtzional txikiagoa izaten du, eta egoera hipozinetikoari (mugimendu falta) egotz dakioke, denbora luzez jarduerarik egin ez dutelako. Egoera horrek ohiko energia murriztu dezake eguneroko lanak egiteko, edo hormona-desoreka eragin dezake, eta organismoan hainbat sistema gaizki dabiltzala eragin. Hala ere, neke-sentsazioa areagotu egiten da. Lehenago egindako zenbait ikerketak jadanik iradoki zuten energia-galera hori tratatzeko entrenamendua.
Gaixo onkologikoarentzako onurak lau dira: organismoaren defentsak hobetzen ditu, suspertzen laguntzen du eta albo-konplikazio klinikoak saihesten ditu; motibazio pertsonala eta autoestimua hobetzen ditu; gizarte-harremanak eta enpatia areagotzen ditu; eta gaixoaren ongizatea handitzen du. Gainera, kimioterapiarekin edo erradioterapiarekin batera egiten denean (tratamendu inbaditzaileak), albo-ondorio batzuk murriztu ditzake, hala nola nekea, depresioa, osteoporosia edo bihotz-eritasuna. Halaber, iradoki da odol-koaguluak murriztuko liratekeela, eta jarduera fisikoaren ondoriozko muskulu-masa galduko litzatekeela. Laburbilduz, ariketarekin gaixotasunari eta haren tratamenduari lotutako asaldurei (fisikoak eta psikikoak) aurre egin diezaiekegu, eta egoera emozional positiboa lortu.
Adituen gomendioak
Minbiziaren aurkako Espainiako Elkarteak (AECC) zenbait aholku eman ditu jarduera fisikoa minbiziaren tratamendurako planean sartu aurretik. Lehenik eta behin, onkologoarekin hitz egitea gomendatzen da, eta, batez ere, haren aholkuei jarraitzea. Pazienteak zer entrenamendu-mota egin nahi duen jakin behar du. Ahal bada, hobe da gimnasio batera joatea eta lagun edo senide bati ohiko laguntzailea izateko eskatzea (laguntza soziala garrantzitsua da eta helburua betetzen lagundu dezake).
Halaber, denbora planifikatu eta aukeratutako jarduera egiteko ordu bat finkatu behar du. Tratamendu-egunetan eta hurrengoetan, edo agortzen bada, intentsitatea eta denbora murriztu behar dituzu (egunean 5 edo 10 minutura). Ariketak sintomak gutxitzen laguntzen du. Helburua ez da agortu behar, bizitza aktibo baten onurak lortzea baizik. AECCren arabera, nahikoa da 30 minutu egunean.
Beti kontuz
Txosten britainiarra idatzi duten ikertzaileek ariketa edozein minbizi tratatzeko planean sartzearen alde daude. Bistan da erritmoa eta maiztasuna txikia izan behar dela, baina mailak pixkanaka handitzea gomendatzen dute, pertsona osasuntsuen kirolarekin zerikusia duten Munduko Osasun Erakundearen (OME) gomendioak bete arte. Entrenamendua eta haren intentsitatea zehazteko, kontuan hartu behar dira gaixoaren osasun-egoera, duen minbizi-mota, tratamendua eta adina. Eraginkorra eta segurua izateko, jarduera fisikoak oinarrizko bost irizpide izan behar ditu kontuan: pertsonaren egoera, ariketa mota, intentsitatea, maiztasuna eta iraupena.
Zer esan nahi dute adituek esaten dutenean garrantzitsua dela ariketa-mota zehaztea minbizi-motaren arabera? Adibide bat: hezur-neoplasia edo osteoporosia izateko arriskua dagoenean, ukipen edo inpaktu handiegia eragiten dutenak saihestuko dira; eta globulu gorriak (hematiak) asko jaisten direnean, alde batera utzi behar dira intentsitate handikoak.
Jarduera fisikoan egunean hamabost minutuz jarduteak heriotza-arriskua %14 murrizten du edozein arrazoirengatik, %10 murrizten du minbiziagatik hiltzeko arriskua eta hiru urtean bizi-itxaropena handitzen du. Hala, zientzialariek Taiwanen egindako azterlan bat, 400.000 pertsona baino gehiagoren artean egina, “The Lancet” aldizkarian argitaratu zen. “British Journal of Sports Medicine” aldizkarian berriki argitaratu den beste ikerketa batek antzeko emaitzak atera ditu, baina beste alderdi batetik: telebista egunean sei orduz ikusteak bizi-itxaropena bost urtera murriztu dezake. Azterketan, sedentarismoa bihotza gelditzeko edo garuna isurtzeko arrisku handiarekin lotu da.
