Osasunerako Mundu Erakundeak (OME) poltsikoko gida berri bat argitaratu du arrisku kardiobaskularra baloratzeko eta erabiltzeko. Helburua da osasun arloko profesionalei laguntzea bihotzeko edo garuneko hodietako eritasunen bat izateko arriskua duten pertsonak identifikatzen eta kasu bakoitzean tratamendu eraginkorrena aplikatzen. Neurri hori positiboa izan dadin, gidarekin batera prestakuntza-kanpaina bat egingo da herrialde bakoitzeko Osasun Ministerioarekin lankidetzan.
Imagen: WHO
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) diseinatu dituen grafiko berriek aukera ematen dute arrisku kardiobaskularra aurreikusteko, hala nola miokardio-infartua edo iktusa, eta osasuneko profesionalentzako laguntza-tresna gisa pentsatuta daude, haien lana edozein dela ere. Ildo horretatik, Margaret Chan OMEko zuzendari nagusiak, gida argitaratzeko egindako prentsaurrekoan egindako adierazpen batzuetan, adierazi zuen baliagarria izango dela goi-teknologiako zentro batean lan egiten dutenentzat eta landa-eremuetan bisita komunitarioak egiten dituztenentzat, eskura dauden baliabideak edozein izanda ere.
Jarraibide berdinak, profil desberdinak
Gida sei hizkuntzatara itzuli da, eta arteria-tentsioa, tabakoaren kontsumoa, diabetea eta odoleko kolesterola baloratzeko jarraibideak ditu, gaixoa ebaluatu eta hurrengo hamar urteetan arazo kardiobaskularrak izateko arriskua aurreikusteko. Era berean, tabakoa uzteko gomendioak ematen ditu, baita dieta, jarduera fisikoa, gorputz-pisua, alkohola hartzea, hipertentsioaren kontrakoak, hipolipemiatzaileak, hipogluzemiatzaileak edo antikoagulatzaileak, besteak beste, eta baita gomendatu gabeko botikak ere.
OMEren gida berriak odol-maila jakin batzuk erabili gabe arrisku kardiobaskularra ezartzen laguntzen du
Orain arte, prebentzio-estrategia batzuk arrisku-faktore bakar bati aurre egiteko ziren. Gaur egun, adituek uste dute prebentzio-kanpaina bat eraginkorra izango dela hainbat ekintza konbinatuz gero, eta, gainera, ekintza horiek norbanakoari nahiz herritar guztiei zuzenduta badaude. Hala ere, estrategia horiek hainbat ondorio dituzte, zuzentzen zaien populazioaren arabera. Eta, zalantzarik gabe, diru-sarrera txikiak eta osasun-baliabide mugatuak dituzten herrialdeetan, neurri horiek eraginkorrak izateko, arrisku handiko pertsonei zuzenduta egon behar dute.
Prebentzio eraginkorra
Osasun-azpiegitura egokirik ez duten herrialdeetan, batez ere lehen mailako arretan, OMEren gida berriak, Hipertentsioaren Nazioarteko Elkartearekin (SIH) batera prestatua, odolean maila jakin batzuk erabili gabe arriskua ezartzen laguntzen du. Esate baterako, grafiko alternatiboak daude arriskua aurreikusteko, odoleko lipidoen maila zein den jakin gabe, eta gernuko gluzemia-mailetarako eskalak diabetearen markatzaile gisa.
Gida eta grafikoak erraz erabiltzeko eta erabiltzeko moduan daude diseinatuta, baina, hala ere, jakinarazten da hainbat saio egingo direla eguneroko lanean errazago integratzeko. Klase praktiko horiek herrialde bakoitzeko Osasun Ministerioekin batera antolatuko dira. Gainera, iragarpen-tresna gisa, OMEk eta SIHk gidan lanean jarraituko dute, zehaztasuna hobetzeko eta herrialde bakoitzeko testuinguruetara berariaz egokitzeko.
Imagen: Mario Alberto Gaixotasun kardiobaskularrak (BHI) dira mundu osoko heriotza-eragile nagusiak, eta bi sexuei eragiten diete. Espainian, erregistratutako hiru heriotzatik bat gaixotasun kardiobaskularrekin lotuta dago, eta urtean 7.000 milioi euro inguruko kostua du. Hori da Oxfordeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) ikertzaileek egindako azterlan baten ondorioa. Azterlan hori iaz argitaratu zen European Heart Journalen, eta adierazten zuen Europar Batasun osorako gastua 181.000 milioi eurokoa zela.
Osasunaren Mundu Erakundearen estatistiken arabera, 2005ean 12 milioi pertsona inguru hil dira bihotzekoak jota, eta beste sei, iktus baten ondorioz. Guztitik, %80 garapen-bidean zeuden herrialdeetakoak ziren, eta faktore erabakigarriak pobrezia eta estresa ziren. Adituek diotenez, goranzko joera horri eutsiz gero, 2015erako zifrak 20 milioi pertsonakoak izango dira.
BGAEen kausak ondo ezagutzeaz gain, haien arrisku-faktoreak alda daitezke. Dieta desegokiak, sedentarismoak eta tabakoaren kontsumoak tentsio arteriala, glizemia maila eta odoleko lipido handiak, gehiegizko pisua eta obesitatea areagotzen dituzte. Faktore-multzo horren guztiaren errua da kardiopatia koronarioaren eta gaixotasun zerebrobaskularraren kasuen %80. Gaixotasun kronikoen determinatzailetzat jotzen dituzte, halaber, globalizazioa, urbanizazioa eta biztanleriaren zahartzea, alderdi sozial, ekonomiko eta kultural guztietan.
